Καλώδιο Κρήτη – Κύπρος: Κορυφώνονται οι επαφές για συμμαχίες

09:02 10/3/2025 - Πηγή: Attiki Press

Η υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου μέσω του καλωδίου GSI βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, με τη γεωπολιτική κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο να δημιουργεί σημαντικά εμπόδια. Η ελληνική πλευρά προσβλέπει στην υποστήριξη στρατηγικών συμμάχων, όπως η Γαλλία, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες,

ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να προχωρήσει το έργο, το οποίο θεωρείται κομβικής σημασίας για την ενεργειακή αυτονομία και ασφάλεια της περιοχής. Η ελληνική κυβέρνηση αναζητά έναν πολιτικό συμβιβασμό με την Τουρκία, προκειμένου να αποφευχθούν συνεχείς εντάσεις που ενδέχεται να προκαλούνται κάθε φορά που διεξάγονται έρευνες για την πόντιση του καλωδίου. Το πάγωμα της χρηματοδότησης από τον ΑΔΜΗΕ και η αναστολή της προγραμματισμένης δόσης στις 28 Φεβρουαρίου καταδεικνύουν τη στρατηγική της Αθήνας να αποφύγει μια πιθανή κρίση, ειδικά εφόσον η υποστήριξη των ΗΠΑ δεν είναι ακόμα διασφαλισμένη.

Το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης απασχόλησε τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη στην Αθήνα, ενώ οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν στο πλαίσιο της τριμερούς συνόδου Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Η Ιερουσαλήμ αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους στο σχέδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης, δεδομένου ότι έχει συνυπογράψει στρατηγική συμφωνία για την ενεργειακή συνεργασία με την Αθήνα. Ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας, Ελι Κοέν, έχει δηλώσει την πλήρη υποστήριξή του στο έργο, τονίζοντας ότι η υλοποίησή του συνάδει με τα συμφέροντα τόσο του Ισραήλ όσο και των δυτικών δυνάμεων. Η γαλλική εταιρεία Nexans, η οποία έχει αναλάβει την υλοποίηση του καλωδίου, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς το έργο αντιπροσωπεύει σημαντικό μέρος του συνολικού ανεκτέλεστου χαρτοφυλακίου της. Οι Γάλλοι κατασκευαστές, σε μια προσπάθεια να κατευνάσουν τις ανησυχίες, διέψευσαν πρόσφατα δημοσιεύματα που υποστήριζαν ότι το έργο έχει παγώσει. Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι οι πληρωμές συνεχίζονται κανονικά και ότι προχωρούν οι εργασίες κατασκευής, παρά το γεγονός ότι δεν έχει δοθεί η τελική έγκριση για την πλήρη υλοποίηση του σχεδίου.

Ωστόσο, η ελληνική και η κυπριακή πλευρά φαίνεται να υιοθετούν μια πιο προσεκτική στάση, προκειμένου να περιοριστεί η οικονομική τους έκθεση στο έργο, έως ότου εξαλειφθούν οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε πρόσφατη δήλωσή του, τόνισε ότι το έργο παραμένει προτεραιότητα της κυβέρνησης, επισημαίνοντας ωστόσο την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος. Η απόφαση για πάγωμα των πληρωμών από τον ΑΔΜΗΕ έρχεται στον απόηχο ενός σοβαρού περιστατικού τον Ιούλιο του 2024, όταν τουρκικά πολεμικά πλοία εμπόδισαν ένα ιταλικό ερευνητικό σκάφος που διεξήγαγε μελέτες βυθού για τη διαδρομή του καλωδίου, νότια της Κάσου. Η παρέμβαση αυτή υπογράμμισε τη διαρκή ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά σε περιοχές όπου υπάρχει αμφισβήτηση των θαλάσσιων συνόρων.

Η Τουρκία επιδιώκει να διατηρήσει ρόλο στις ενεργειακές εξελίξεις της περιοχής, επιχειρώντας να επιβάλλει τις δικές της προϋποθέσεις, όπως η έκδοση NAVTEX για έρευνες ακόμη και σε ελληνικής αρμοδιότητας περιοχές. Αυτό δημιουργεί σοβαρές προκλήσεις για την Ελλάδα, η οποία καλείται να διαχειριστεί τις γεωπολιτικές πιέσεις χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την πρόοδο του έργου.

Στην Κύπρο, η προσέγγιση απέναντι στο έργο παρουσιάζει διαφοροποιήσεις. Ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, Γιώργος Παπαναστασίου, έχει εκφράσει την αισιοδοξία του για την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου, ωστόσο ο υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, εκφράζει επιφυλάξεις σχετικά με το οικονομικό ρίσκο και τους γεωπολιτικούς κινδύνους που απορρέουν από αυτό. Παρά τις προκλήσεις, η ελληνική πλευρά συνεχίζει τις διαβουλεύσεις με στόχο την εξασφάλιση της πολιτικής και οικονομικής στήριξης του έργου. Η επιτυχής υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου δεν θα ενισχύσει μόνο την ενεργειακή αυτονομία της χώρας, αλλά θα λειτουργήσει και ως μοχλός σταθερότητας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, καθιστώντας την περιοχή σημαντικό κόμβο διασύνδεσης για την ευρωπαϊκή και διεθνή ενεργειακή αγορά.