Κυρώσεις στην Τουρκία ΕΕ: Μάλλον πολύ μακρινό σενάριο

10:21 1/10/2020 - Πηγή: Attiki Press

Κυρώσεις στην Τουρκία ΕΕ: Στην σημερινή Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων δεν πρόκειται να αποφασίσουν νέες κυρώσεις ενάντια σε άτομα και εταιρείες που συμμετέχουν στις θαλάσσιες έρευνες της Τουρκίας στα ανοιχτά της Κύπρου. Σχετική απόφαση προϋποθέτει ομοφωνία και αυτή δεν υφίσταται, επισήμανε κυβερνητική πηγή στο Βερολίνο. Παράλληλα άφησε ανοιχτό κατά πόσο θα αποφασισθούν σήμερα επί

της αρχής κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας. Ως γνωστόν η Κύπρος έχει συνδέσει την ψήφο της για αυτά τα μέτρα με επιπλέον κυρώσεις κατά της  Τουρκίας.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή που επικαλείται η Ναυτεμπορική, σε ό,τι αφορά το Κυπριακό ο στόχος της ΕΕ θα πρέπει να είναι «η από κοινού δράση.» Το Κυπριακό δεν αφορά μόνο τη Λευκωσία αλλά ολόκληρη την ΕΕ. Όπως διαβεβαίωσε, «δεν υπάρχει κανείς που δεν βλέπει το πρόβλημα. Το ζητούμενο είναι ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να προχωρήσουμε.» Αυτό συνεπάγεται την αποκλιμάκωση της έντασης\, όπως και την επανέναρξη συνομιλίων για την επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ.

Σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί ένα βέτο της Κύπρου στην περίπτωση των κυρώσεων έναντι της Λευκορωσίας, θα πρέπει να αναμένεται ότι θεσμικοί παράγοντες της ΕΕ και γερμανική προεδρία θα καταθέσουν σχετικές προτάσεις.

Διττή στρατηγική έναντι της Άγκυρας

Σε ό,τι αφορά κυρώσεις εις βάρος της Άγκυρας λόγω των ερευνητικών δραστηριοτήτων του τουρκικού πλοίου «Ορούτς Ρέις» στη Μεσόγειο, η κυβερνητική πηγή δήλωσε ότι δεν της είναι «γνωστό ότι ο έλληνας πρωθυπουργός θα επιδιώξει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιβληθούν κυρώσεις» στην Τουρκία. Όπως επισήμανε, αυτό το διάστημα οι δύο χώρες προσπαθούν μέσω μιας «επίπονης διπλωματικής διαδικασίας» να μειώσουν την ένταση και να ξεκινήσουν συνομιλίες. Σε αυτή την κατάσταση η επιβολή κυρώσεων θα ήταν «αντιπαραγωγική».

Όσο για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας η πηγή επισήμανε ότι το τελευταίο διάστημα καταβλήθηκαν από πολλές πλευρές προσπάθειες, προκειμένου να ξεκινήσει μια διαδικασία αποκλιμάκωσης της έντασης. «Είμαστε ευγνώμονες», είπε, «που η Τουρκία και η Ελλάδα ανακοίνωσαν την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών και θα πρέπει και στην περίπτωση της Κύπρου να κάνουμε ένα βήμα μπροστά.»

Το ζητούμενο είναι μια διττή στρατηγική έναντι της Τουρκίας. Από τη πλευρά της η ΕΕ θα πρέπει να διατυπώσει τις προσδοκίες της, για παράδειγμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών, τη μετανάστευση, τον ρόλο της Τουρκίας στη Λιβύη. Από την άλλη θα πρέπει να αναδειχθούν οι τομείς συνεργασίας με την Άγκυρα. Σημείο αναφοράς είναι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας του 2016, στην οποία γίνεται λόγος για διεύρυνση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, κατάργηση της βίζας για τούρκους πολίτες για ταξίδια στην ΕΕ, οικονομική βοήθεια προς την Άγκυρα για τους πρόσφυγες. Αυτά τα θέματα θα πρέπει να επανέλθουν στο προσκήνιο της συζήτησης με την Άγκυρα.

Προϋπόθεση η αποκλιμάκωση της έντασης

Η ίδια πηγή κατέστησε όμως σαφές πως προϋπόθεση για αυτές τις παραχωρήσεις είναι η αποκλιμάκωση της έντασης στην ανατολική Μεσόγειο. Πρωταρχικά η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει να κάνουν τη διαπίστωση ότι βελτιώθηκαν οι σχέσεις τους με την Τουρκία. Συνεπώς «δεν πρόκειται για κάτι που μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα», τόνισε η κυβερνητική πηγή. «Είναι μια διαδικασία όπου έχουν ήδη γίνει τα πρώτα βήματα, αλλά θα πρέπει να ακολουθήσουν και πολλά άλλα.»

Οι επιδιώξεις της Αθήνας

Η Αθήνα επιθυμεί μια τακτική μαστίγιου και καρότου, δηλαδή να βρίσκεται στο τραπέζι έτοιμη προς εφαρμογή η λίστα κυρώσεων για την Τουρκία και να μην συζητηθεί ξανά αν η Άγκυρα παρεκκλίνει από το δρόμο της διπλωματίας. Σε κάθε περίπτωση στόχος της ελληνικής πλευράς είναι η διπλωματία να επικρατήσει μεταξύ των δύο χωρών, να ξεκινήσει ο διάλογος στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών και τα ζητήματα να επιλυθούν στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.

«Ενισχυμένοι από Πομπέο»

Στην Αθήνα η κυβέρνηση εκτιμά ότι είναι ενισχυμένη από την επίσκεψη Πομπέο, τόσο σε ό,τι αφορά την αναβάθμιση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα με τον μόνιμο ελλιμενισμού στη Σούδα του γιγάντιου ελικοπτεροφόρου USS Hershel Williams, όσο και από το ότι ο κ. Πομπέο επισκέφτηκε την Ελλάδα για δεύτερη φορά μέσα σε έναν χρόνο, χωρίς μάλιστα να επισκεφτεί παράλληλα την Τουρκία. Στην εισαγωγική του τοποθέτηση στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε σχετικά με τη Σύνοδο Κορυφής:

«Πιστεύω ότι η επίσκεψη αυτή ενισχύει και την εθνική μας γραμμή ενόψει του Συμβουλίου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης… Εκεί θα εξεταστεί αναλυτικά η τουρκική συμπεριφορά και ελπίζω το μήνυμα προς την Άγκυρα να είναι απολύτως σαφές: Οι μονομερείς ενέργειες προκαλούν παρενέργειες, οι επιθετικές κινήσεις φέρνουν ανάλογες απαντήσεις, συνεπώς πρέπει να σταματήσουν οι προκλήσεις για να ξεκινήσουν οι συζητήσεις, για το ζήτημα το οποίο μας χωρίζει με την Τουρκία, που δεν είναι άλλο από την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».

Διπλωματικές πηγές για το προσχέδιο συμπερασμάτων

Ο ανταποκριτής του ΣΚΑΪ στις Βρυξέλλες, Γιάννης Παλαιολόγος, εξήγησε ότι ο κ. Μισέλ έχει επιλέξει την προσέγγιση της προσυνεννόησης με προνομιακούς συνομιλητές, μεταξύ των οποίων είναι ο Έλληνας πρωθυπουργός, αλλά και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης. Κατόπιν θα παρουσιάσει το σκέλος του προσχεδίου των συμπερασμάτων που αφορά την Τουρκία πριν το δείπνο των ηγετών το βράδυ της Πέμπτης. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι στο προσχέδιο θα γίνεται έμμεση αναφορά σε κυρώσεις αλλά δεν θα υπάρχει πρόβλεψη σε αυτοματοποιημένο μηχανισμό. Σε περίπτωση δηλαδή κλιμάκωσης από την πλευρά της Τουρκίας θα γίνει νέα συζήτηση για το θέμα.

Το προσχέδιο αναμένεται επίσης να περιέχει ειδική αναφορά στην Κύπρο και τις παραβιάσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ προκειμένου η Λευκωσία να δεχθεί την επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία, χωρίς να τις συνδέει με την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα.