Μεγάλη Παρασκευή: Τα Άγια Πάθη του Κυρίου

08:27 3/5/2024 - Πηγή: Attiki Press

Την Μεγάλη Παρασκευή κορυφώνεται το Θείο Δράμα των Παθών του Ιησού Χριστού με την σταύρωση του. Η μέρα αυτή για την Χριστιανοσύνη χαρακτηρίζεται από το απόλυτο πένθος, τη νηστεία και την αργία πάσης εργασίας. Στους ιερούς ναούς ψάλλεται ο επιτάφιος θρήνος καθώς συμβολίζει τα συμβάντα της δίκης του Ιησού από τον Πόντιο Πιλάτο, την μαρτυρική πορεία Του προς τον Γολγοθά, την Σταύρωση του και τελικά την Ταφή του. Το γνωστότερο των εγκωμίων, που ψάλλεται σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης είναι το: Η ζωή εν τάφω κατετέθης,

Χριστέ, και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο, συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σην. Η ζωή, πως θνήσκεις; πως και τάφω οικείς; του θανάτου το βασίλειον λύεις δε, και του Άδου τους νεκρούς εξανιστάς. Επίσης το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής στολίζεται ο επιτάφιος σε όλες τις εκκλησίες.

Στη συνέχεια ψάλλεται ο Εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής και γίνεται η Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου. Ακολούθως, τοποθετείται στο Ιερό Κουβούκλιο ένα ύφασμα, πάνω στο οποίο έχει κεντηθεί ή ζωγραφιστεί ο Κύριος, νεκρός. Το ύφασμα αυτό λέγεται Επιτάφιος. Σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας γίνεται η μεγαλοπρεπής περιφορά του επιταφίου μετά συνοδείας αγήματος. Επίσης σήμερα, είναι απόλυτη νηστεία τιμώντας την ημέρα του υπέρτατου πένθους.

Πολλοί πιστοί συνηθίζουν να πίνουν την Μεγάλη Παρασκευή λίγο ξύδι, εις ανάμνηση αυτού που έδωσαν στον Ιησού, όταν ζήτησε νερό τις τελευταίες στιγμές της επίγειας ζωής Του. Το έθιμο απαγορεύει κάθε εργασία την ημέρα αυτή. Αντιθέτως, συνηθίζεται οι πιστοί να επισκέπτονται τους τάφους των νεκρών συγγενών και φίλων, προσδοκώντας, μαζί με την Ανάσταση του Κυρίου και την δική τους.

Ο Όρθρος του Αγίου και Μεγάλου Σαββάτου

Σύμφωνα με το ekklisia online ο όρθρος του Αγίου και Μεγάλου Σαββάτου είναι αφιερωμένος στην ταφή του Χριστού. Αρχικώς γινόταν τα μεσάνυκτα, αλλά πλέον τελείται την ίδια ώρα με τους όρθρους των Νυμφίων, δηλαδή αρχίζει γύρω στις 7 μ.μ. της Μεγάλης Παρασκευής. Σε αυτόν θρηνητικά άσματα ψέλνονται ενώπιον του Επιταφίου, με χαρακτηριστικότερα τα «Ἐγκώμια», ενώ όλοι οι πιστοί κρατούν αναμμένα κεριά. Στην Ελλάδα, κατά την τρίτη και τελευταία στάσιν των «Εγκωμίων» ο ιερέας ραντίζει με ανθόνερο τον Επιτάφιο και τους πιστούς, συμβολίζοντας έτσι το άλειμμα του σώματος του Χριστού με αρώματα.

Ακολουθεί η Μεγάλη Δοξολογία και αμέσως μετά γίνεται η περιφορά του Επιταφίου με τις καμπάνες του ναού να ηχούν πένθιμα, σε ανάμνηση της κηδείας του Χριστού. Στις σλαβικές χώρες περιφέρεται μόνο ο Επιτάφιος πάνω σε κοντάρια ή και στα χέρια, ενώ στην Ελλάδα καθιερώθηκε να περιφέρεται πάντοτε μέσα στο κουβούκλιο.