Μερτς, ποιος είναι: Ένας συντηρητικός ηγέτης με παλιά ατζέντα

22:07 23/2/2025 - Πηγή: Attiki Press

Ο Φρίντριχ Μερτς ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία της Γερμανίας, διαδεχόμενος τον Όλαφ Σολτς σε μια κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα. Η Γερμανία βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές οικονομικές και διπλωματικές προκλήσεις, ενώ η Ευρώπη αναζητά νέα ηγετική κατεύθυνση σε μια εποχή που οι διατλαντικές σχέσεις δοκιμάζονται από την πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ. Ο ίδιος ο Μερτς, στη νικητήρια ομιλία του στο Βερολίνο, αναγνώρισε

τις δυσκολίες που τον περιμένουν. «Ξέρουμε ότι το έργο μας δεν θα είναι εύκολο», τόνισε, προσθέτοντας ότι προτεραιότητά του είναι ο ταχύς σχηματισμός κυβέρνησης ικανής να δράσει άμεσα. Όπως σημειώνει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, οι προσδοκίες από τον Μερτς είναι τεράστιες, καθώς καλείται να διαχειριστεί μια «επιθετική Ρωσία, μια εχθρική Αμερική και μια Ευρώπη σε αποδιοργάνωση». Οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει, σύμφωνα με το περιοδικό, είναι από τις μεγαλύτερες που έχει γνωρίσει καγκελάριος στη μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας.

Η πορεία του προς την εξουσία

Η νίκη του 69χρονου Μερτς συνιστά προσωπικό θρίαμβο, καθώς μέχρι πριν από λίγα χρόνια φαινόταν πως είχε εγκαταλείψει την πολιτική, έχοντας στραφεί στον επιχειρηματικό κόσμο. Σπούδασε νομικά και εργάστηκε ως δικηγόρος, ενώ κατείχε ηγετικές θέσεις σε επιχειρηματικούς κολοσσούς, όπως η BlackRock Germany και η HSBC Trinkaus & Burkhardt. Παράλληλα, συμμετείχε σε διοικητικά συμβούλια διαφόρων εταιρειών, μεταξύ των οποίων το χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης και η ποδοσφαιρική ομάδα Borussia Dortmund. Η πολιτική του καριέρα εκτοξεύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν κατέλαβε τη θέση του επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών. Ωστόσο, η πορεία του ανακόπηκε από την Άνγκελα Μέρκελ, η οποία τον παραγκώνισε στον δικό της δρόμο προς την καγκελαρία.

Η κόντρα με τη Μέρκελ και η δεξιά στροφή

Η άνοδος της Μέρκελ το 2000 σήμανε την περιθωριοποίηση του Μερτς, ο οποίος αποσύρθηκε από την πολιτική σκηνή για πάνω από μια δεκαετία. Το 2018 και το 2021 προσπάθησε να αναλάβει την ηγεσία της CDU, χωρίς επιτυχία. Τελικά, το 2022 κατάφερε να επικρατήσει, δεσμευόμενος να επαναφέρει το κόμμα στη δεξιά του ταυτότητα και να αποδυναμώσει την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Ωστόσο, η στρατηγική του δεν απέδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το AfD, που είχε ποσοστό περίπου 10% όταν ανέλαβε την ηγεσία της CDU, έφτασε τώρα κοντά στο 20%, θέτοντας τον Μερτς σε δύσκολη θέση. Η σκληρή του στάση στο μεταναστευτικό, ειδικά μετά από δύο φονικές επιθέσεις στις οποίες φερόμενοι δράστες ήταν μετανάστες, προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς προώθησε ψήφισμα για αυστηρότερους ελέγχους που υποστηρίχθηκε και από το AfD. Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε από πολλούς ως παραβίαση της πολιτικής απομόνωσης που είχε επιβληθεί στο ακροδεξιό κόμμα από τα υπόλοιπα δημοκρατικά κόμματα.

Η εποχή Τραμπ και η εξωτερική πολιτική

Ο Μερτς θεωρείται ιδανικός ηγέτης για την εποχή Τραμπ, λόγω των ισχυρών διατλαντικών διασυνδέσεών του και της εμπειρίας του σε διεθνή διοικητικά συμβούλια. Είναι ένθερμος υποστηρικτής της Ουκρανίας και έχει δηλώσει πως, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, θα εξέταζε την αποστολή πυραύλων Taurus στο Κίεβο, σε αντίθεση με τον πιο διστακτικό Σολτς. Στο εσωτερικό της Γερμανίας, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι μπορεί να εξετάσει τη χαλάρωση του συνταγματικού «φρένου χρέους», προκειμένου να αυξηθούν οι στρατιωτικές δαπάνες. Παράλληλα, έχει δεσμευτεί για φορολογικές ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις και ενίσχυση της καινοτομίας μέσω ενός νέου υπουργείου αφιερωμένου στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την τεχνητή νοημοσύνη.

Ένας συντηρητικός ηγέτης με παλιά ατζέντα

Παρά την τεχνοκρατική του προσέγγιση, ο Μερτς παραμένει βαθιά συντηρητικός σε κοινωνικά ζητήματα. Έχει ταχθεί υπέρ της αυστηροποίησης των διαδικασιών απόκτησης γερμανικής υπηκοότητας, ενώ έχει υποσχεθεί την κατάργηση επιδομάτων ανεργίας που είχε θεσπίσει η κυβέρνηση Σολτς. Σε προσωπικό επίπεδο, ο Μερτς είναι παντρεμένος εδώ και 40 χρόνια και έχει τρία παιδιά. Θα είναι ο πρώτος καγκελάριος της Γερμανίας που δεν έχει διαζύγιο από την εποχή του Χέλμουτ Κολ.

Ο Μερτς καλείται τώρα να διαπραγματευτεί τον σχηματισμό κυβέρνησης, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες. Τα υπόλοιπα κόμματα εμφανίζονται επιφυλακτικά, ιδιαίτερα λόγω της πολιτικής του στροφής προς τα δεξιά. Σε διεθνές επίπεδο, οι ευρωπαϊκοί ηγέτες αναμένουν με ενδιαφέρον τις πρώτες του κινήσεις, καθώς η αποχώρηση του Σολτς σηματοδοτεί αλλαγές στην ισορροπία δυνάμεων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Φρίντριχ Μερτς, από παραγκωνισμένος πολιτικός του παρελθόντος, βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο της γερμανικής και ευρωπαϊκής σκηνής, έχοντας μπροστά του μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές προκλήσεις της εποχής του.