Ο νέος πτωχευτικός κώδικας: Από το αδιέξοδο στην επανεκκίνηση

08:00 4/10/2020 - Πηγή: Attiki Press

Στις 27 Αυγούστου ο Υπουργός Οικονομικών έθεσε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση η οποία και ολοκληρώθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου το προσχέδιο του νέου Πτωχευτικού Κώδικα που τιτλοφορείται «Κώδικας Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας». Εν μέσω της νέας πρωτοφανούς οικονομικής ύφεσης η προστασία της πρώτης κατοικίας, η προστασία των επιχειρήσεων που λόγω της νέας ύφεσης αδυνατούν να εξυπηρετήσουν το σύνολο των χρεών τους και η προστασία ιδίως των μικρομεσαίων από τον “θάνατο” της επιχείρησης

αποτελούν θεμελιώδεις προτεραιότητες του νομοσχεδίου για τη διατήρηση των επιχειρήσεων, των επιχειρηματιών και εν τέλει της κοινωνικής συνοχής.

Είναι μια πικρή αλήθεια, πως ο αδύναμος οικονομικά αντιμετωπίζεται πολλές φορές ως κάποιος που απέτυχε στην επιχειρηματική του δραστηριότητα ή ακόμα χειρότερα ως κάποιος που δρομολόγησε την πτώχευσή του, αφού είχε διασφαλίσει τα κραταιά περιουσιακά του στοιχεία. Ένα νομοθέτημα που θα στηρίζει περισσότερο τον φτωχό και που θα του παρείχε μία δεύτερη ευκαιρία, θα μπορούσε να συμβάλει στο να αλλάξει η ως απαξιωτική αντιμετώπιση του από την αγορά;  Άραγε ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας είναι ένα  νομοθέτημα που εισφέρει νέα δεδομένα στην πτωχευτική διαδικασία και  – αν ναι – σε τι βαθμό;

Ο Χρήστος Ταραντίλης, βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ. και καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κάνει μια αποτίμηση του καινοτόμου νομοσχεδίου, που έρχεται να ανακουφίσει μεγάλη μερίδα των πολιτών.

Ο νέος πτωχευτικός κώδικας: Από το αδιέξοδο στην επανεκκίνηση

“Αναβλητικότητα είναι η τέχνη να συμβαδίζεις με το χθες”, υποστηρίζει ο Αμερικανός συγγραφέας Don Marquis. Κάτι που στην πολιτική και την οικονομία μπορεί να αποβεί ολέθριο. Η παρατεταμένη περίοδος ύφεσης που βίωσε η Ευρώπη και η οξεία οικονομική κρίση στη χώρα μας οδήγησαν άτομα και επιχειρήσεις σε υψηλά ποσοστά αφερεγγυότητας, δηλαδή σε αδυναμία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Η αναγκαιότητα αντιμετώπισης αυτής της παθογένειας -που όχι μόνο υπονομεύει λόγω της εκτάσεώς της συστημικά τον χρηματοπιστωτικό τομέα αλλά πυροδοτεί και κοινωνικά προβλήματα- είναι προφανής. Ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία, όπου ανακύπτουν σοβαρές υγειονομικές και οικονομικές προκλήσεις, δεν υπάρχουν περιθώρια αναβλητικότητας για τη δημιουργία ενός δίκαιου και αποτελεσματικού πλαισίου αντιμετώπισης της αφερεγγυότητας.

Σε εναρμόνιση με το ενωσιακό δίκαιο, η Κυβέρνηση εισηγείται, με τρόπο ολιστικό σε ενιαίο νομοθέτημα, υπό τον τίτλο «Κώδικας Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας», σημαντικές ρυθμίσεις, που θα αντικαταστήσουν τον ισχύοντα από το 2007 πτωχευτικό κώδικα και πλήθος “ατάκτως ερριμμένων” διατάξεων περί ιδιωτικού χρέους. Στόχος είναι η αποκατάσταση της ισορροπίας ανάμεσα σε πιστωτές και οφειλέτες, με εξυγίανση για τις βιώσιμες επιχειρήσεις και εκκαθάριση για τις μη βιώσιμες. Σημαντική τομή της πρότασης αποτελεί η επέκταση εφαρμογής του ρυθμιστικού πλαισίου και σε φυσικά πρόσωπα.

Αποτιμώντας το νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών, διαπιστώνουμε ότι αυτό οργανώνεται με βάση τρεις κύριους άξονες:Καινοτομία – Διαφάνεια

Ενδεικτικά, για πρώτη φορά εισάγεται προληπτικός μηχανισμός για την έγκαιρη προειδοποίηση του οφειλέτη, μέσω της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, με σκοπό την αποφυγή αφερεγγυότητας. Επιπλέον, με τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης θα δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να ρυθμίσει με αίτησή του το συνολικό του χρέος σε τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικό ταμείο, μέσα από ταχείες ψηφιοποιημένες διαδικασίες, σε αντίθεση με τις χρονοβόρες διαδικασίες του νόμου Κατσέλη.

Κοινωνική ευαισθησία – Δικαιοσύνη

Eυνοούνται τα ευάλωτα νοικοκυριά, αφού ο Κώδικας προβλέπει ότι, όσον αφορά στην 1η κατοικία και για τον χρονικό ορίζοντα που θα υπάρχει η πρόθεση ρύθμισης χρεών, δεν θα γίνονται κατασχέσεις και πλειστηριασμοί, ενώ και στην περίπτωση που ο πολίτης δεν καταφέρει να τηρήσει τη ρύθμιση, θα μπορεί να παραμένει στο σπίτι του με επιδοτούμενο από την Πολιτεία ενοίκιο για 12 χρόνια, χρονικό διάστημα εντός του οποίου θα του δίνεται η δυνατότητα επαναγοράς του ακινήτου. Ακόμη, μέσω της άρσης του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου και του ελέγχου περιουσίας εντός και εκτός Ελλάδος θα εντοπίζονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, που αποτελούν κύριο επιβαρυντικό παράγοντα του συστήματος, στους οποίους δεν θα δίνεται καμία απαλλαγή χρέους.

Επιχειρηματικότητα – Ανάπτυξη

Δίνεται, επιτέλους, η δυνατότητα επαναφοράς των επιχειρήσεων σε κατάσταση βιωσιμότητας και επανεκκίνησης μέσω της παροχής ‘δεύτερης ευκαιρίας’ και καταπολεμάται το φαινόμενο των επιχειρήσεων ‘ζόμπι’, που ενώ βρίσκονται σε καθεστώς παύσης πληρωμών, συνεχίζουν να λειτουργούν παρασιτικά για την οικονομία.

Με την επιχειρούμενη, τέλος, εξυγίανση των τραπεζών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που αποτελούν μείζον πρόβλημα για την βιωσιμότητα των τραπεζών, επιδιώκεται να διοχετευτεί και πάλι ρευστότητα στην αγορά για νέες υγιείς επιχειρήσεις και για επενδυτές που δοκίμασαν, δοκιμάστηκαν, ίσως έχασαν αλλά η εμπειρία της αποτυχίας δύναται, υπό προϋποθέσεις, να μετεξελιχθεί σε καταλύτη μελλοντικής επιτυχίας. Για τους ίδιους και για τη χώρα μας.

Ο κ. Χρήστος Ταραντίλης είναι βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ., καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.