Όταν ο Συνήγορος αντιμετωπίζει την Αφροδίτη με τη Γούνα

15:41 28/11/2013 - Πηγή: Attiki Press

από τη Μαρίτα Μελέτη

Ταινίες με ηχηρά ονόματα να υπογράφουν τα σενάρια, τη σκηνοθεσία και να κρατούν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Πετυχημένα θεατρικά έργα σε εξίσου πετυχημένες μεταφορές και πετυχημένοι λογοτέχνες, που προσπαθούν να πετύχουν και ως σεναριογράφοι. Πιο αναλυτικά:

Ο Συνήγορος (The Counselor)

(Θρίλερ, 2013, Διάρκεια: 117') Αμερικανική ταινία σε σκηνοθεσία του Ρίντλεϊ Σκοτ, με τους Μάικλ Φασμπέντερ, Πενέλοπε Κρουζ, Χαβιέρ Μπαρδέμ, Κάμερον Ντίαζ και Μπραντ Πιτ.

Οι

τίτλοι της ταινίας είναι γοητευτικότατοι! Ο Ρίντλεϊ Σκοτ σκηνοθέτης, ο πολυβραβευμένος συγγραφέας Κόρμακ ΜακΚάρθι στην πρώτη του σεναριακή απόπειρα και μια πεντάδα πρωτοκλασάτων σταρ.

Ένας γοητευτικός δικηγόρος που απολαμβάνει την καλή ζωή και τον έρωτά του με μια προσγειωμένη κοπέλα αποφασίζει να δοκιμάσει ένα επικίνδυνο, αλλά πολλά υποσχόμενο κόλπο διακίνησης ναρκωτικών. Παρά την προειδοποίηση του «φευγάτου» πελάτη του Ράι¬νερ κι ενός παράξενου και cool μεσολαβητή, ο δικηγόρος μπαίνει βαθιά στην υπόθεση, η οποία δεν αργεί φυσικά να στραβώσει. Μέχρι τότε το πράγμα κυλά όχι ακριβώς απολαυστικά, αλλά τουλάχιστον διασκεδαστικά, μια και η, μάλλον κοινότοπη, ίντριγκα είναι διανθισμένη με πιπεράτες αλλόκοτες λεπτομέρειες, κοφτερές ατάκες και μερικούς πρωτότυπα ανισόρροπους χαρακτήρες.

Καθώς ο δικηγόρος που υποδύεται ο Μάικλ Φασμπέντερ περνά στη σκοτεινή πλευρά των πραγμάτων και τα γρανάζια της ταινίας παίρνουν μπρος, συνειδητοποιούμε ότι ο σεναριογράφος, όχι μόνο σκοπεύει να μην περάσει απαρατήρητος, αλλά να βάλει τη σεναριακή και συγγραφική υπογραφή του κάτω από κάθε σκηνή της ταινίας. Όπως εύκολα καταλαβαίνουμε από τους εξεζητημένους διαλόγους και τις επαναλαμβανόμενα αδιέξοδες επαφές, ο ΜακΚάρθι στόχευε σε κάτι πολύ περισσότερο από ένα καλογραμμένο θρίλερ: οι ήρωές του κινούνται μεταξύ τραγωδίας και φάρσας, πιόνια σε ένα παιχνίδι βίαιο, κακόγουστο και αναπόδραστο. Ενώ παίζουν, ή απλώς άγονται και φέρονται, βρίσκουν τον χρόνο να φιλοσοφήσουν με έμφαση για τις ανεξερεύνητες κινητήριες δυνάμεις των πράξεών τους. Εδώ ο κόσμος δεν είναι δίκαιος, το Καλό δεν υπάρχει πουθενά σε καθαρή μορφή και τα πάντα σαρώνονται από μια μορφή παραλόγου, η οποία αποτρέπει τις ηρωικές κορυφώσεις.

Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν, επίσης, να είναι εξαιρετικά, με την προϋπόθεση ότι θα έβρισκαν έναν τρομακτικά ευαισθητοποιημένο συνομιλητή στην καρέκλα του σκηνοθέτη. Σε κάθε περίπτωση, το μόνο που δεν άντεχε το σενάριο του ΜακΚάρθι είναι μια σκηνοθεσία αρμόζουσα στα συνήθη θρίλερ δράσης. Δυστυχώς ο έμπειρος σκηνοθέτης Ρίντλεϊ Σκοτ επιλέγει ακριβώς αυτόν τον δρόμο, εκθέτοντας με την έλλειψη βλέμματος τον ίδιο, τον σεναριογράφο και τους εμφανώς αποπροσανατολισμένους πρωταγωνιστές του.

Σπίθες έμπνευσης και σκηνές camp ανθολογίας (όπως αυτή του παρμπρίζ) απλώς μας επιβεβαιώνουν πως όλα αυτά θα ήταν σίγουρα πολύ πιο ενδιαφέροντα στο χαρτί, απ’ όσο αποδεικνύονται τελικά στην οθόνη.

Η Αφροδίτη με τη Γούνα (La Venus a la Fourrure/Venus in Furs)

(Δραματική, 2013, Διάρκεια: 96') Γαλλική ταινία σε σκηνοθεσία του Ρομάν Πολάνσκι, με τους Ματιέ Αμαλρίκ και Εμανουέλ Σενιέ.

Ο Πολάνσκι αλιεύοντας το πετυχημένο θεατρικό έργο του Ντέιβιντ Άιβς, θα συνυπογράψει μαζί του το σενάριο και τελικά θα καταθέσει ένα σπουδαίο έργο, γεμάτο χυμούς κι εκπλήξεις, που την ίδια στιγμή θα μπορούσε να αποτελεί τον ορισμό της προσωπικής δημιουργίας.

Από τα πρώτα δευτερόλεπτα του «Η Αφροδίτη με τη Γούνα», ο Πολάνσκι μάς τοποθετεί κατευθείαν στο κλίμα του παιχνιδιού, ακόμα κι αν θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το τέλος για να καταλάβουμε ακριβώς τι έχουμε δει: η κάμερα ίπταται στους βροχερούς δρόμους του Παρισιού υπό τους ήχους μιας παιχνιδιάρικης μουσικής, μέχρι που διαβαίνει τις θύρες ενός άδειου θεάτρου. Πάνω στη σκηνή, ένας θεατρικός σκηνοθέτης που μοιάζει εντυπωσιακά με τον Πολάνσκι διαμαρτύρεται για το χαμηλό επίπεδο των ηθοποιών που πέρασαν από τη σημερινή οντισιόν. Το όνομά του είναι Τομά Νοβατσέκ και αναζητά απεγνωσμένα την ιδανική Βάντα φον Ντουναγιέφ, δηλαδή την πρωταγωνίστρια της θεατρικής διασκευής του περίφημου μυθιστορήματος του Λέοπολντ φον Ζάχερ-Μαζόχ «Η Αφροδίτη με τις Γούνες». Όμως η μέρα, ή μάλλον η νύχτα, δεν έχει ακόμα τελειώσει: στην πόρτα βρίσκεται η Βάντα, η οποία, εκτός της σπάνιας συνωνυμίας της με την ηρωίδα του έργου, φαντάζει ακαλλιέργητη, χυδαία προκλητική και παντελώς ανίκανη να ερμηνεύσει έναν τόσο σύνθετο ρόλο. Όμως η οντισιόν ξεκινά και το παιχνίδι ξεφεύγει από τα προκατασκευασμένα όρια.

Ο Πολάνσκι καθοδηγεί την σύντροφό του Εμμανουέλ Σενιέ στην ερμηνεία της ζωής της και τον σπουδαίο Ματιέ Αμαλρίκ σε έναν ρόλο που θα μπορούσε να είναι το alter ego του σκηνοθέτη, δημιουργώντας αμέτρητους νέους κόσμους εντός του περιορισμένου χώρου μέσα από έναν μαεστρικό φωτισμό.

Σκηνοθέτης και ηθοποιός, θύτης και θύμα, αρσενικό και θηλυκό, τα πιο αρχετυπικά δίπολα εξουσίας και σαγήνης, λειτουργούν και υπονομεύονται με απελευθερωτικό σαρκασμό στην «Αφροδίτη με τη Γούνα», που χρησιμοποιεί το ένα κλισέ μετά το άλλο μόνο και μόνο για να τα ανατινάξει. Μιλώντας, εμμέσως, για τις εμμονές της τέχνης και του πολυτάραχου βίου του, ο σκηνοθέτης ξεγυμνώνεται και μας πείθει να κάνουμε το ίδιο, γελώντας φωναχτά με τις γούνες που καλύπτουν τη γύμνια μας.