Περί Συγγνώμης

22:19 16/3/2025 - Πηγή: Attiki Press

Γράφει η Ευτυχία ΠαπούλιαΚοινωνιολόγοςΑυτός που συγχωρεί εύκολα, απλά προκαλεί περισσότερες προσβολές.Κορνέιγ, Γάλλος συγγραφέαςΌταν ο αυτοκράτορας Θεόφιλος αποφάσισε να παντρευτεί, η μητριά του, Ευφροσύνη, διοργάνωσε μια τελετή στην οποία προσκάλεσε πολλές νέες γυναίκες, ώστε να διαλέξει μία από αυτές. Ανάμεσά τους ήταν και η Κασσιανή, μια μοναχή, ποιήτρια και υμνογράφος, μια πανέμορφη και πανέξυπνη κοπέλα, που καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια. Είχε όλα τα προσόντα για να γίνει σύζυγος ακόμη και ενός αυτοκράτορα. Αφού ο Θεόφιλος κοίταξε όλες τις υποψήφιες, σταμάτησε μπροστά στην Κασσιανή

και, θέλοντας να δοκιμάσει, προφανώς, την εξυπνάδα της ή ενδεχομένως να κάνει επίδειξη της δικής του μόρφωσης, της είπε, αναφερόμενος στην Εύα, πως «από μια γυναίκα ήρθαν στον κόσμο τα κακά». Εκείνη τότε, ατάραχη, του απάντησε πως «μια γυναίκα όμως έφερε τη σωτηρία στον κόσμο και από αυτήν προήλθαν όλα τα καλά», εννοώντας την Παναγία, από την οποία γεννήθηκε ο Χριστός. Ο Θεόφιλος, παρόλο που εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά και την εξυπνάδα της, ένιωσε πως θίχτηκε ο εγωισμός του και διάλεξε μια γυναίκα με λιγότερη… εξυπνάδα, τη Θεοδώρα.

Για τον ίδιο λόγο, οι γυναίκες στην αρχαία Σπάρτη, σε αντίθεση με την Αθήνα αλλά και ολόκληρο τον τότε πολιτισμένο κόσμο, έχαιραν ιδιαίτερης μεταχείρισης και εκτίμησης από την κοινωνία, καθώς αυτές έφερναν στον κόσμο τους ηρωικούς πολεμιστές που προστάτευαν τη χώρα τους από τους εχθρούς. Από τη γυναίκα λοιπόν προέρχονταν τα καλύτερα… Κάτι που ισχύει και σήμερα. Γιατί η φύση εμπιστεύτηκε στη γυναίκα τη μεγαλύτερη ευθύνη, τη διατήρηση της ίδιας της ζωής. Από αυτή την άποψη, η γυναίκα όχι μόνο δεν είναι ίση με τον άνδρα, αλλά είναι και ανώτερή του. Ακόμη κι αν δεν εκπληρώσει αυτόν τον ρόλο της, μόνο και μόνο ως το “αντικείμενο” πόθου του άνδρα, αυτό της προσδίδει μια μοναδική υπεραξία.

Η μυθολογία και η ιστορία είναι γεμάτες από γυναίκες που, με την ομορφιά και τη γοητεία τους, ασκούσαν εξουσία ακόμα και στους πιο ισχυρούς άρχοντες… Η Ασπασία του Περικλή, η Κλεοπάτρα του Καίσαρα… αλλά και, σε πιο πρόσφατους καιρούς, μια γυναίκα που γοήτευσε και επηρέασε την πολιτική διαδρομή ενός ιστορικού ηγέτη στη χώρα μας. Η Κοκό Σανέλ είπε κάποτε πως «δεν υπάρχουν άσχημες γυναίκες, μόνο γυναίκες που δεν φροντίζουν τον εαυτό τους». Οποιονδήποτε ρόλο κι αν παίζει η γυναίκα στην κοινωνία και στη ζωή του άνδρα, της αξίζει ένας ιδιαίτερος σεβασμός, γιατί μια γυναίκα ήταν αυτή που έφερε στη ζωή τον καθένα μας.

Το πρόσφατο περιστατικό στη Βουλή, με τη συμπεριφορά ενός βουλευτή της ΝΔ προς τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, καθώς και ο τρόπος που το διαχειρίστηκε ο πρωθυπουργός, ανέδειξε τη βαρύτητα και την ηθική σημασία μιας προσβλητικής συμπεριφοράς όχι απλώς ενός πολιτικού προς μια συνάδελφό του, αλλά ενός άνδρα προς μια γυναίκα. Σε αυτή τη συμπεριφορά θίχτηκε η ουσία της γυναικείας φύσης, η αποστολή της να δίνει ζωή, αλλά και το δικαίωμά της να επιλέξει αν θα την εκπληρώσει ή όχι. Ο πρωθυπουργός, αν και δεν έφερε ευθύνη για τις πράξεις του βουλευτή του, ένιωσε την ανάγκη να ζητήσει συγγνώμη από τη γυναίκα Κωνσταντοπούλου – και όχι απλά από τη συνάδελφό του ή την αρχηγό ενός κόμματος. Μια συγγνώμη, όμως, που εκείνη πολύ σωστά δεν αποδέχτηκε. Γιατί μια συγγνώμη δεν μπορεί να διαγράψει ένα ατόπημα, ούτε να επουλώσει το τραύμα που προκαλεί μια λεκτική επίθεση, ιδιαίτερα όταν αγγίζει τόσο ευαίσθητα ζητήματα.

Πολύ συχνά, στην πολιτική αλλά και στην καθημερινή ζωή, όταν κάποιος μας προσβάλλει, απαιτούμε μια συγγνώμη. Όμως, μήπως η απαίτηση αυτή είναι ένας τρόπος να ελαφρύνουμε το βάρος της προσβολής για εκείνον που την προκάλεσε; Ο σεβασμός που χάθηκε δεν επιστρέφει με μια απλή λέξη. Οι άνθρωποι δεν πρέπει να φτάνουν σε σημείο να ζητούν συγγνώμη για σοβαρά ατοπήματα. Αντίθετα, πρέπει να είναι προσεκτικοί στις πράξεις και τα λόγια τους, ώστε να μην προκαλούν τέτοιο πόνο. Η συγγνώμη έχει θέση μόνο στις μικρές, καθημερινές στιγμές ευγένειας: όταν διακόπτουμε κάποιον, όταν άθελά μας αγγίζουμε κάποιον σε έναν συνωστισμό, όταν ζητάμε μια πληροφορία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μια απλή συγγνώμη μπορεί να ομορφύνει τη ζωή μας και των άλλων. Αλλά σε όλα τα υπόλοιπα, χρειάζεται κάτι πολύ πιο βαθύ: σεβασμός, συνείδηση και ουσιαστική αναγνώριση της ευθύνης μας.