Πόση ειλικρίνεια μπορούμε να αντέξουμε;

12:30 16/6/2019 - Πηγή: Attiki Press

Από την Ευτυχία ΠαπούλιαΚοινωνιολόγοςΤο πιο τρομακτικό στον φανατικό είναι η ειλικρίνειά τουΌσκαρ Ουάιλντ

Όσοι πιστέψαμε πως το ηθικό πλεονέκτημα του Σύριζα μέσα σε τεσσεράμισι χρόνια (κι όχι τρεισήμισι) κατέρρευσε ολοσχερώς, μάλλον εξαπατήσαμε τους εαυτούς μας. Ο χρονικός ορίζοντας βέβαια ήταν αρκετά μεγάλος και θα μπορούσε αυτό να συμβεί, όμως οι αντοχές του… πλεονεκτήματος ήταν ακόμα μεγαλύτερες, σε πείσμα των επικριτών του. Γιατί το συγκεκριμένο πλεονέκτημα αναπαράγεται ακόμα και μέσα από τις στάχτες

του. Μια πράξη δηλαδή, όσο ανήθικη κι αν είναι, αν ομολογηθεί όχι μόνο εξαγνίζεται, αλλά παράγει και ηθικό πλεονέκτημα. Νέο, φρέσκο πλεονέκτημα που δεν υπήρχε ως εκείνη τη στιγμή. Που διεκδικεί την εκτίμησή μας. Είναι το πλεονέκτημα της ειλικρίνειας που έκανε την εμφάνισή του αποκλειστικά στο πρόσωπο της κυράς Τασίας.

Αφού λοιπόν η κυρά Τασία αξιοποιώντας επιρροές και γνωριμίες, βόλεψε συγγενικά της πρόσωπα, έκανε δηλαδή κι αυτή ό, τι οι προηγούμενοι αλλά και οι νυν, ως εδώ ουδέν το μεμπτόν. Το μεμπτόν όμως υπάρχει. Η κυρά Τασία ένιωσε να προσβάλει με την πράξη της αυτή μόνο την ηθική του Σύριζα, μόνο τους ψηφοφόρους του Σύριζα, έθεσε στον αρχηγό της τη μελοδραματική παραίτησή της ως δείγμα πολιτικής ευαισθησίας και ειλικρινούς μεταμέλειας. Κι όσο για τους υπόλοιπους συμπολίτες της, αυτούς τους «λίγους», απλά τους εγκάλεσε γιατί δεν εκτίμησαν επαρκώς την ειλικρίνειά της, ως όφειλαν.

Όταν όμως σε πιάσουν «με τη γίδα στην πλάτη», η ειλικρίνεια και η μεταμέλεια σε κάνουν ακόμα πιο αποκρουστικό. Είναι καλύτερα να υπερασπιστείς την πράξη παρά να απολογηθείς. Η ειλικρίνεια της κυρά Τασίας δεν είναι παρά η μεταμφίεση ενός άκρατου κυνισμού όπου ο πολακισμός αποτελεί πλέον τη γραφική έκδοση του Σύριζα.

Ωστόσο θα μπορούσαμε να αποδεχτούμε ως ειλικρινή την ειλικρίνεια της κυρά Τασίας ενδεχομένως και να την ανταμείψουμε για το θάρρος της ομολογίας παρέχοντάς της τη δυνατότητα ως ελάχιστο δείγμα γενναιοδωρίας να διορίσει δύο τρία ακόμη συγγενικά της πρόσωπα και με κλειστή τη Βουλή υπό έναν όρο: Αν η ειλικρίνεια ενός πολιτικού προσώπου πρέπει να προβάλλεται αλλά και να ανταμείβεται από τους ψηφοφόρους και πολύ σωστά τότε να μας πει η ίδια πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται ένας ψεύτης πολιτικός,  που αναδείχτηκε στο ανώτατο αξίωμα του πρωθυπουργού, εξαπατώντας τους πολίτες με συνειδητά ψέματα και υποσχέσεις, που γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει πως δεν μπορούσε να εκπληρώσει. Πώς θα έπρεπε να αντιδράσει η κοινωνία απέναντι σε ένα τέτοιο πρόσωπο;

Γιατί ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας αποδέχτηκε το ψέμα και επιβράβευσε τον ψεύτη, αν κρίνουμε από το ποσοστό που πήρε ο Σύριζα στις πρόσφατες εκλογές. Αυτό το κομμάτι της κοινωνίας είναι εθισμένο στο ψέμα όπως και στο βόλεμα και ευχαρίστως θα του ανέθετε ξανά τη διακυβέρνηση της χώρας αδιαφορώντας αν η δική του νομιμότητα έρχεται σε σύγκρουση με την ηθική των υπολοίπων. Αυτό το κομμάτι είναι η κοινωνία του Σύριζα, το ποσοστό του οποίου είναι μία ανησυχητική επιβράβευση της εξαπάτησης και του ψέματος.

Πώς μπορούν λοιπόν η «ειλικρίνεια» της κυρά Τασίας και το ψέμα του κυρ Αλέξη να συνυπάρχουν και να αποζητούν την επιβράβευση; Μήπως για τον Σύριζα ισχύει το ισοπεδωτικό δόγμα, πως στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που λέγονται και δεν γίνονται και το αντίστροφο;Στην κοινωνική ζωή όμως, η ειλικρίνεια θεωρείται η πιο σημαντική αρετή, η βάση πάνω στην οποία δύο σύντροφοι οικοδομούν τη σχέση τους και την ευτυχία τους. Είναι μία υπόσχεση που δίνουμε στο σύντροφό μας αλλά απαιτούμε και από εκείνον.

Μπορεί ωστόσο η ειλικρίνεια, η ωμή ειλικρίνεια, να διασφαλίσει τη συντροφική ευτυχία και γαλήνη; Ως πού φτάνουν τα όρια πέραν από τα οποία κλονίζεται η εμπιστοσύνη, αμφισβητείται η ειλικρίνεια και κινδυνεύει μία σχέση τη στιγμή ακριβώς που βρίσκεται στο αποκορύφωμα της ευτυχίας; Τελικά πόση ειλικρίνεια μπορούμε να αντέξουμε;

Αν για παράδειγμα ο σύντροφός μας δεχτεί αναπάντεχα τις ευχές για τη γιορτή του από μία πρώην του τότε εκείνος θα βρεθεί μπροστά στο δίλημμα: Να μην το αποκαλύψει για να μην διαταραχτεί η σχέση ή στο όνομα της ειλικρίνειας να το αποκαλύψει με μία αναπόφευκτη εξέλιξη την εμπλοκή σε μία εσωτερική περιδίνηση, έναν εξοντωτικό ανεμοστρόβιλο από ερωτήματα και υποψίες, που η αξιοπρέπεια δεν αφήνει να τα εκφράσουμε.

Η απόλυτη ευτυχία, είπε κάποιος, είναι σαν τα ήρεμα νερά μιας λίμνης. Αρκεί το πέσιμο ενός φύλλου να την ταράξει. Και η ειλικρίνεια, ιδίως η ωμή, κυνική ειλικρίνεια, δεν είναι και η καλύτερη συνθήκη για να διασφαλίσει την ισορροπία.  Κι ως εκ τούτου, όχι, δεν είναι πάντα εκτιμητέα…