Προτάσεβιτς Λευκορωσία: “Πιθανόν να υφίσταται βασανιστήρια”, λέει η αντιπολίτευση

21:51 24/5/2021 - Πηγή: Attiki Press

Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες των συνεπιβατών του αντικαθεστωτικού δημοσιογράφου που συνελήφθη στη Λευκορωσία, αφού το αεροσκάφος της Ryanair που πραγματοποιούσε την πτήση Αθήνα – Βίλνιους και στο οποίο επέβαινε αναγκάστηκε να προσγειωθεί στο Μινσκ. Σύμφωνα με τη DW, το τηλεοπτικό δίκτυο NTV στη διαδικτυακή του σελίδα μεταφέρει μαρτυρία ατόμου

που καθόταν στη διπλανή θέση με τον 26χρονο. Ο συνεπιβάτης του Προτασέβιτς, δήλωσε πως ο δημοσιογράφος φοβόταν για τη ζωή του μετά την αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ.

“Έτρεμε, όταν κλήθηκαν οι επιβάτες να κατέβουν από το αεροσκάφος”, δήλωσε χαρακτηριστικά μπροστά στις κάμερες, με το βίντεο να ανεβαίνει και στη σελίδα του, ο Ταντέους Τζίτσαν, αρχισυντάκτης της αντιπολιτευόμενης πλατφόρμας Texta, στην οποία εργάστηκε ο Ρόμαν Προτάσεβιτς.

Пассажир рейса, на котором летел Роман Протасевич, рассказывает об экстренной посадке. Видео: МБХ медиа pic.twitter.com/QkobXRWZ90

— МБХ медиа (@MBKhMedia) May 23, 2021

“Ζήσαμε ταινία τρόμου”

Συγκλονιστικά είναι και τα όσα περιέγραψε στην εκπομπή “Κοινωνία Ωρα MEGA”, ο Νίκος Πέταλης, Έλληνας επιβάτης που βρέθηκε και αυτός στην πτήση Αθήνα – Βίλνιους, η οποία έκανε αναγκαστική προσγείωση στην Λευκορωσία για να συλληφθεί δημοσιογράφος – ακτιβιστής που επέκρινε το καθεστώς Λουκασένκο. “Μπήκαμε στην πτήση για να πάμε στην οικογένειά μας. Ήμασταν σε διαδικασία προσγείωσης. Δέκα λεπτά πριν προσγειωθούμε στο Βίλνιους, μας ενημέρωσαν ότι πρέπει να κάνουμε αναγκαστική προσγείωση. Λέει ο πιλότος ότι πρέπει να κάνουμε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ. Δεν μας εξήγησε τον λόγο. Προσγειωθήκαμε στο Μινσκ και ήμασταν σε αναμονή μέσα στο αεροπλάνο. Ήρθαν άνθρωποι και σκυλιά για έλεγχο. Μετά από μια ώρα κατεβήκαμε. Ήταν κανονική πτήση, σα να μη τρέχει τίποτα”, σημείωσε.

Ο κ. Πέταλης, καθόταν πολύ κοντά με τον δημοσιογράφο που συνελήφθη. “Όταν ακούστηκε ότι γυρνάει Λευκορωσία το αεροπλάνο, είδα την αντίδραση του. Έπιανε το κεφάλι του σα να ξέρει ότι κάτι κακό θα συμβεί. Ήταν φοβισμένος. Τον έβλεπες και έλεγες κάτι συμβαίνει με αυτόν” υπογράμμισε. Μετά την αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ οι επιβάτες περίμεναν σε έναν χώρο αναμονής. “Περιμέναμε στο χώρο αναμονής, δεν μας άφηναν να πάμε ούτε στην τουαλέτα. Μετά από λίγο ήρθαν κάποιοι υψηλόβαθμοι αστυνομικοί και τον συνέλαβαν. Αυτός καθόταν δίπλα μου, σα να μη συνέβαινε κάτι” πρόσθεσε. “Ζήσαμε μια ταινία τρόμου”, δήλωσε ο κ. Πέταλης, εκφράζοντας την χαρά του που βρέθηκε ξανά με την οικογένειά του.

Αγνοείται η τύχη του Προτασέβιτς – “Πιθανόν να υφίσταται βασανιστήρια”, λέει η αντιπολίτευση

Άγνωστο παραμένει το πού βρίσκεται ο αντιφρονών δημοσιογράφος που συνελήφθη στη Λευκορωσία αφού το αεροσκάφος της Ryanair στο οποίο επέβαινε αναγκάστηκε να προσγειωθεί στο Μινσκ, δήλωσε σήμερα η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια. Οι δυτικές χώρες καταγγέλλουν “κρατική πειρατεία” εκ μέρους της Λευκορωσίας και οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης απειλούν ότι θα επιβάλλουν κυρώσεις στη χώρα για το θέμα αυτό. Έχουν κάνει έκκληση ζητώντας να αφεθεί αμέσως ελεύθερος ο 26χρονος δημοσιογράφος και μπλόγκερ Ρομάν Προτασέβιτς, ο οποίος επέστρεφε από την Ελλάδα στη Λιθουανία.

“Υπάρχει πιθανότητα να υφίσταται βασανιστήρια”

“Ακόμη δεν γνωρίζουμε πού βρίσκεται και σε τι κατάσταση είναι. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υφίσταται βασανιστήρια από τις ειδικές υπηρεσίες αυτή τη στιγμή”, είπε η Τιχανόφσκαγια μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Βίλνιους. Η σύντροφος του Προτασέβιτς, η Σοφία Σαπέγκα, η οποία συνελήφθη επίσης την Κυριακή, βρίσκεται στη φυλακή Οκρεστίνα του Μινσκ, πρόσθεσε, επικαλούμενη πληροφορίες από τους συγγενείς της. Η Σαπέγκα είναι Ρωσίδα, όμως ο Ρώσος πρόξενος στο Μινσκ αρνήθηκε να την βοηθήσει, κατήγγειλε η ηγέτιδα της λευκορωσικής αντιπολίτευσης. Η Τιχανόφσκαγια είπε επίσης ότι συζήτησε τη σύλληψη του Προτασέβιτς με έναν εκπρόσωπο της κυβέρνησης του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν.

Ρομάν Προτάσεβιτς: Οι σχέσεις του με την ακροδεξιά

Ο Ρομάν Προτάσεβιτς ταξίδευε από την Αθήνα στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας, Βίλνιους, όταν το αεροσκάφος στο οποίο επέβαινε υποχρεώθηκε να προσγειωθεί στο Μινσκ, όπου και συνελήφθη. Μέχρι την σύλληψή του ο Προτάσεβιτς ήταν αρχισυντάκτης ενός λευκορωσικού πολιτικού μέσου που φιλοξενείται στην εφαρμογή επικοινωνίας για κινητά Telegram. Το Belamova έχει περίπου 250.000 συνδρομητές. Ο 26χρονος δημοσιογράφος εργαζόταν προηγουμένως για την υπηρεσία ειδήσεων, NEXTA, με έδρα την Πολωνία, που πέρυσι μετέδιδε εικόνες από τις διαμαρτυρίες κατά του προέδρου της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο. Και αυτή βρίσκεται στην εφαρμογή Telegram και διαθέτει πάνω από ένα εκατομμύριο συνδρομητές.

Το κανάλι είναι ανοιχτά εχθρικό προς τον Λουκασένκο, οι αντίπαλοι του οποίου έχουν στο παρελθόν απαχθεί και δολοφονηθεί. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη μετάδοση των τεράστιων διαδηλώσεων διαμαρτυρίας κατά του Λουκασένκο το 2020, μια περίοδο που ήταν δύσκολο για τα ξένα μέσα ενημέρωσης να το πράξουν.

Οι συγκρούσεις του καθεστώτος Λουκασένκο με τους διαδηλωτές

Οι διαδηλώσεις αυτές είχαν προκληθεί από την οργή για το νοθευμένο εκλογικό αποτέλεσμα των προεδρικών, όπως καταγγέλλει η αντιπολίτευση, κάτι το οποίο αρνείται ο Λουκασένκο. Τα σοκαριστικά πλάνα που μετέδιδε έδειχναν την βαρβαρότητα της αστυνομίας στις επιχειρήσεις καταστολής των διαδηλώσεων έπειτα από τις αμφισβητούμενες εκλογές της 9ης Αυγούστου του 2020.

Όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν βγει στους δρόμους για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο απολυταρχικό αυτό καθεστώς, το κράτος είχε απαντήσει με χρήση υπερβολικής βίας. Οι δυνάμεις ασφαλείας της Λευκορωσίας είχαν συλλάβει αυθαιρέτως χιλιάδες ανθρώπους και είχαν υποβάλει εκατοντάδες σε βασανιστήρια και κακοποίηση, όπως καταγγέλλει η ΜΚΟ Human Rights Watch.

Τα θύματα περιγράφουν ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ, βασανιστήρια και τουλάχιστον σε μια περίπτωση βιασμό. Υπέστησαν σοβαρούς τραυματισμούς: σπασμένα οστά, σπασμένα δόντια, πληγές στο δέρμα, εγκαύματα, ελαφρές εγκεφαλικές κακώσεις και σε κάποιες περιπτώσεις ζημιές στα νεφρά, σύμφωνα με τις καταγγελίες της οργάνωσης.

Σε λίστα τρομοκρατών της κυβέρνησης ο Προτάσεβιτς

Ο Προτάσεβιτς θεωρεί ότι θα δολοφονηθεί επειδή εξέφρασε δημοσίως την αντίθεσή του στον Λουκασένκο. Όπως μετέδωσε το Euro Radio, στις αρχές του 2010 ο Προτάσεβιτς ήταν ένας νεαρός ακτιβιστής. Έχει συλληφθεί πολλές φορές, μια από αυτές το 2011 στις «σιωπηλές διαδηλώσεις». Έχει επίσης διωχθεί από το τμήμα Δημοσιογραφίας του Κρατικού Πανεπιστημίου Λευκορωσίας. Τον Νοέμβριο του 2020 ο Προτάσεβιτς δημοσίευσε στο Twitter ένα αντίγραφο του επίσημου καταλόγου των λευκορωσικών αρχών με τους τρομοκράτες, στον οποίο περιλαμβανόταν και το όνομά του. Στον κατάλογο αυτόν αναφερόταν ότι ο Προτάσεβιτς κατηγορείται για διοργάνωση μαζικών διαδηλώσεων την περίοδο που εργαζόταν στην Nexta.

Ο Προτάσεβιτς κατηγορείται επίσης για διατάραξη της δημόσιας τάξης και υποκίνηση μίσους. Ο ίδιος θεωρεί τις κατηγορίες, οι οποίες μπορεί να τον οδηγήσουν στη φυλακή για τουλάχιστον 15 χρόνια, αδικαιολόγητη πολιτική καταστολή. Τον Ιανουάριο του 2020 ζήτησε άσυλο στην Πολωνία έπειτα από πιέσεις που δεχόταν από τις δυνάμεις ασφαλείας. Όπως έλεγε τότε, «δεν μπορούσαν να τον αγνοήσουν οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου καθώς μιλούσε ενεργά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Θεωρούσε ότι παρακολουθούνταν το κινητό του τηλέφωνο όσο βρισκόταν στη Λευκορωσία, αλλά παρακολουθούνταν και ο ίδιος. «Αντιλήφθηκα ότι το πιθανότερο είναι απλώς τώρα να περιμένουν κάτι και έπειτα υπάρχει κάθε ευκαιρία να φυλακιστώ», έλεγε. Αφού εγκαταστάθηκε ο ίδιος στην Πολωνία το 2019 λόγω της πίεσης που δεχόταν από τις αρχές, έστειλε αργότερα και τους γονείς του εκεί καθώς στη Λευκορωσία παρακολουθούνταν και εκείνοι, όπως είχε γράψει ο ίδιος στο Twitter. Αργότερα όμως εγκαταστάθηκε στο Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, όπου έχει καταφύγει και η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια.

Οι σχέσεις του με την ακροδεξιά

Την ίδια ώρα ωστόσο ο Προτάσεβιτς δέχεται κριτική για το «ακροδεξιό παρελθόν του» αφού έχει κατά καιρούς εμφανιστεί να είναι συμπαθών οργανώσεων που βρίσκονται στον συγκεκριμένο χώρο, ακόμα και σε αυτόν του νεοναζισμού. Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα foiaresearch.net to 2012 όταν και είχε συλληφθεί, ήταν μέλος του «Μετώπου Νεολαίας» (Young Front), μιας κεντροδεξιάς φιλοευρωπαϊκής οργάνωσης που οργάνωσε δραστηριότητες στο δρόμο κατά του Λουκασένκο. Και αγωνίστηκε επίσης για την επέκταση της χρήσης της λευκορωσικής γλώσσας (εις βάρος των ρωσικών).

Το Young Front έχει χαρακτηριστεί ως εθνικιστικό, αντικομμουνιστικό ενώ κατά καιρούς ενθαρρύνει τα μέλη του να κάνουν στρατιωτική εκπαίδευση. Για παράδειγμα όπως μεταδίδει το foiaresearch.net το 2015 εγκαινίασε έναν σύλλογο με την ονομασία «Warrior 2» που προσέφερε προπονήσεις με αεροβόλα όπλα, σύμφωνα με έκθεση Radio Liberty. Το 2013-2014 είχε λάβει μέρος σε διαδηλώσεις στο Κίεβο και είχε φωτογραφηθεί δίπλα σε μία βαριοπούλα και ένα κατεστραμμένο κεφάλι από άγαλμα του Λένιν.

Παράλληλα όπως δηλούν τα likes που είχε με τον λογαριασμό του στο Facebook, ο οποίος έχει κατέβει πλέον, ήταν «θαυμαστής» του Pahonia Detachment, μίας λευκορωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης που είχε πολεμήσει μαζί με το νεοναζιστικό τάγμα Azov το 2014 κατά την διάρκεια της κρίσης στη νοτιοανατολική Ουκρανία.