Ρωσία – Ουκρανία πόλεμος 2021: Κίνδυνος σύρραξης ή… “μήνυμα” στις ΗΠΑ;

19:51 8/4/2021 - Πηγή: Attiki Press

Μετά από έξι χρόνια εκεχειρίας, το φάντασμα ενός νέου πολέμου πλανάται στις σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας. Ως αντίποινα για την πρόσφατη καταστολή του Κιέβου σε φιλορωσικά ΜΜΕ και πολιτικούς, η Μόσχα διεξάγει μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική συγκέντρωση κατά μήκος των ουκρανικών συνόρων. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα εύθραυστη στο Ντομπας, όπου η κατάπαυση πυρός μεταξύ του ουκρανικού στρατού και των βοηθούμενων από τη Μόσχα αποσχισθέντων περιοχών, έχει ουσιαστικά καταρρεύσει. Και οι δύο πλευρές κατηγορούν η μία την άλλη για προκλήσεις και ανταλλάσσουν

τακτικά πυρά, με τον αριθμό θυμάτων να αυξάνεται τόσο μεταξύ του στρατιωτικού προσωπικού όσο και των αμάχων. Μάλιστα πληροφορίες κάνουν λόγο και για ένα 4χρονο κοριτσάκι που έπεσε νεκρό.

Δυτικές χώρες έχουν καλέσει για αυτοσυγκράτηση ενώ το Κίεβο κάλεσε το ΝΑΤΟ να ετοιμάσει μια διαδρομή για την ένταξη της χώρας στη δυτική στρατιωτική συμμαχία, προκαλώντας την άμεση αντίδραση της Μόσχας, η οποία αντιτίθεται σφόδρα στην προς ανατολάς διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Η αντιπαράθεση διπλασίασε την πίεση στο ρωσικό ρούβλι, η ισοτιμία του οποίου έναντι του δολαρίου έπεσε σήμερα στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε μηνών.

Ρωσία: Δεν σχεδιάζει επέμβαση στην Ουκρανία αλλά θα λάβει μέτρα “αν χρειαστεί”

Η Ρωσία επιμένει, πως οι στρατιωτικές της κινήσεις είναι αμυντικές και δεν συνιστούν απειλή ενώ ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ρωτήθηκε για πόσο καιρό οι ρωσικές δυνάμεις θα σταθμεύουν κοντά στην Ουκρανία. “Οι ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας βρίσκονται σε ρωσικό έδαφος σε μέρη που θεωρούν πως χρειάζεται και αρμόζει, και θα παραμείνουν εκεί για όσο η στρατιωτική ηγεσία μας και η ανώτατη διοίκησή μας θεωρούν ότι αρμόζει”, είπε ο Πεσκόφ.

Ορατός ο κίνδυνος σύρραξης;

Ο επικεφαλής μίας από τις ρωσόφωνες επαρχίες της Ουκρανίας, βλέπει κίνδυνο γενικευμένης σύρραξης, εκτιμώντας πως αυτό θα είναι καταστροφικό για την Ουκρανία. Οπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του OPEN TV από τη Ρωσία, το κλίμα στην ανατολική Ουκρανία γίνεται ολοένα και πιο βαρύ και μοιάζει να βρισκόμαστε ένα βήμα πριν από τη μεγάλη ανάφλεξη στον Ουκρανικό Εμφύλιο.

«Ο επικεφαλής της διεθνώς μη αναγνωρισμένης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, δεν απέκλεισε την πιθανότητα μιας γενικευμένης επίθεσης του Κιέβου στις επαρχίες του Ντονμπάς», ανέφερε ο Θανάσης Αυγερινός. «Η προετοιμασία έχει γίνει και οι δυνατότητες υπάρχουν», σημείωσε ο επικεφαλής της μη αναγνωρισμένης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ» και υπογράμμισε πως δεν είναι ακόμα σαφές εάν ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δώσει την εντολή που, όπως ο ίδιος εκτίμησε, «θα ήταν καταστροφική» για όλη την Ουκρανία.

«Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένως δηλώσει πως δεν θα εγκαταλείψει τον ρωσικό και ρωσόφωνο πληθυσμό της Ουκρανίας, αρνούμενο την ίδια στιγμή ότι πολεμούν ή θα πολεμήσουν εκεί Ρώσοι στρατιωτικοί, όπως καταγγέλλει το Κίεβο», υπογράμμισε ο ανταποκριτής.

Δεκάδες Ρώσοι παρατάσσονται στα σύνορα με την Ουκρανία

Δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης, αποκαλύπτουν εκατοντάδες στρατιωτικά οχήματα και ένα νέο στρατόπεδο να δημιουργείται στην περιοχή Voronezh, κοντά σύνορα με την Ουκρανία. Ταυτόχρονα, περισσότεροι από 15 χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες ξεκίνησαν ασκήσεις κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.  Στη σύγκρουση μπαίνουν όμως και οι Λευκορώσοι, οι οποίοι αναπτύσσουν T-72B3 και BMP-2 κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.  Την ίδια στιγμή, η Μόσχα στέλνει ενισχύσεις και στην Κριμαία, καθώς περιμένει και εκεί προβοκάτσια από το ΝΑΤΟ και το Κίεβο.

”Βόμβα” από στρατιωτικό

Ο δημοσιογράφος Vladimir Solovyev, κατέστησε σαφές ότι η Ρωσία δεν θα μπορούσε ποτέ να παραδώσει τον έλεγχο της περιοχής των Ρώσων και ρωσόφιλων ανταρτών του Ντόναμπς. Έθεσε στην συνέχεια την εξής ερώτηση στον Ρώσο στρατιωτικό αναλυτή Mikhail Khodarenok: «Πόσο σύντομα η μάχη για την ουκρανική γη με τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ θα οδηγήσει σε πυρηνική σύγκρουση;»

Ο πρώην συνταγματάρχης και αμυντικός εμπειρογνώμονας του Ερυθρού Στρατού απάντησε: «Αυτή είναι μια αυστηρά προσωπική μου κρίση. Πιστεύω ότι κάθε αντιπαράθεση μπορεί να σταματήσει, άπαξ και απειλήσουμε με την ανάπτυξη τουλάχιστον τακτικών πυρηνικών όπλων. Οποιαδήποτε σύγκρουση θα σταματήσει σε αυτήν την περίπτωση».

Το χρονικό

Οι εντάσεις άρχισαν να αυξάνονται πριν από μερικούς μήνες, όταν η αυξανόμενη δυσαρέσκεια του Κιέβου με την αδιαλλαξία της Μόσχας στις συνομιλίες για το Ντονμπας, συνέπεσε με την αποδυνάμωση της θέσης του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelensky στο εσωτερικό. Στερούμενος προηγούμενης πολιτικής και διπλωματικής εμπειρίας, ο Zelensky αρχικά ήλπιζε ότι η καλή θέληση του και η ειλικρίνειά του, θα ήταν αρκετά για να διευθετήσουν την αιματηρή σύγκρουση στο Ντονμπάς. Οι πρωτοφανείς εκλογικοί του θρίαμβοι το 2019 βασίστηκαν σε μεγάλο βαθμό, στην ειλικρινή του υπόσχεση να φέρει ειρήνη στην Ουκρανία.

Η πενιχρή πρόοδος στις συζητήσεις για το Ντονμπάς προκάλεσε απογοήτευση στην ουκρανική κοινωνία, που ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο από τα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Ο Zelensky υποχρεώθηκε να αυξήσει τις τιμές των υπηρεσιών κοινής ωφελείας προκειμένου να πετύχει τους στόχους που είχε θέσει το ΔΝΤ, τη στιγμή που η πανδημία αποστράγγιζε τις μικρές επιχειρήσεις της χώρας.

Η ανικανότητα των ουκρανικών αρχών να εξασφαλίσουν αρκετά εμβόλια για να ξεκινήσει ο εμβολιασμός των πολιτών μαζικά, επέφερε το τελικό πλήγμα στη δημοτικότητα του Zelensky. Στην αρχή του 2021, βρισκόταν λίγες μόνο μονάδες μπροστά από τους αντιπάλους του στις δημοσκοπήσεις, ενώ το κόμμα του, Υπηρέτης του Λαού, είχε πέσει στη δεύτερη θέση.

Μένουν ακόμη τρία χρόνια περίπου προτού ο Zelensky ζητήσει την επανεκλογή του, αλλά αυτό δεν σημαίνει και πολλά στον ρευστό πολιτικό κόσμο της Ουκρανίας. Η πτώση της δημοτικότητας για τον Zelensky, προκάλεσε άμεσα συζήτηση για πρόωρες εκλογές, ενώ οι ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης μαζεύτηκαν για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ως εταίροι συνασπισμού και πιθανοί πρωθυπουργοί. Ο Zelensky κινδύνευε να παραγκωνιστεί και να ξεχαστεί, με μόλις δύο χρόνια θητείας.

Η πλατφόρμα της Κριμαίας

Προσπάθησε να αντιδράσει και αποστασιοποιήθηκε από τους Ουκρανούς ολιγάρχες μέσω συλλήψεων και νέων ερευνών σε υψηλά πρόσωπα, επιβεβαιώνοντας την αποφασιστικότητα του να προχωρήσει σε φιλοδυτικές μεταρρυθμίσεις. Ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας “πλατφόρμας της Κριμαίας”, η οποία σκοπό είχε να διατηρήσει την διεθνή προσοχή για την τύχη της χερσονήσου. Ο Ουκρανός πρόεδρος παρουσίασε επίσης τη νέα στρατηγική ασφάλειας της χώρας, η οποία επαναλαμβάνει την φιλοδοξία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και βάζει στο επίκεντρο την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας. Επιπλέον, η Ουκρανία έχει σκληρύνει τη στάση της στις συνομιλίες του Ντονμπας, προσπαθώντας να υπογραμμίσει ότι διεξάγει συνομιλίες με τη Ρωσία, όχι με τις αυτονομιστικές δημοκρατίες.

Κατάφερε να ενισχύσει τα πατριωτικά του διαπιστευτήρια στο εσωτερικό, αλλά εξακολουθεί να θεωρείται υπερβολικά συμφιλιωτικός από ένα σημαντικό αριθμό Ουκρανών εθνικιστών, οι οποίοι πραγματοποιούν διαδηλώσεις στους δρόμους εναντίον του. Η κατά των ολιγαρχών σταυροφορία του βασίζεται σε σαθρά νομικά θεμέλια και κινδυνεύει να υπονομεύσει περαιτέρω το κράτος δικαίου στη χώρα.

Ρητορείες από τη Δύση

Αυτός ο νέος αντίρωσικός ριζοσπαστισμός έχει φέρει την Ουκρανία ξανά στην προσοχή της Δύσης και διασφάλισε ότι η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία του Zelensky με το νέο Αμερικανό πρόεδρο ήρθε νωρίτερα από το αναμενόμενο. Αλλά έχει οδηγήσει επίσης με μια τεράστια συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα. Και η υποστήριξη των Δυτικών ηγετών για την Ουκρανία είναι ηχηρή, αλλά… ρητορική.

Καθώς η Μόσχα συγκεντρώνει στρατό στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας και στην Κριμαία, το Κίεβο έχει ελάχιστες πιθανότητες να αντέξει εάν η διαμάχη κλιμακωθεί σε στρατιωτική αντιπαράθεση. Από την πλευρά της Ουκρανίας, μια επιχείρηση στο Ντομπας θα έδινε πιθανότατα στη Ρωσία την αφορμή για να επέμβει: Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένως δηλώσει την ετοιμότητα της χώρας για να προστατεύσει τις ανακηρυχθείσες δημοκρατίες. Οι επακόλουθες απώλειες θα κατέστρεφαν την ήδη περιορισμένη λαϊκή στήριξη του Zelensky, ενώ δεν είναι σε καμία περίπτωση εγγυημένη η άμεση βοήθεια της Δύσης προς την Ουκρανία.

Η Ρωσία;

Για τη Ρωσία, τα οφέλη του να πάει σε πόλεμο με την Ουκρανία είναι επίσης αμφίβολα. Διαψεύδοντας τις προσδοκίες του Κρεμλίνου, το ουκρανικό κράτος δεν κατέρρευσε ούτε το 2014 όταν αντιμετώπισε μια πιο δεινή κατάσταση. Είναι ακόμη λιγότερο πιθανό να το κάνει τώρα. Επιπλέον, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ξεκάθαρα ότι η ρωσική κοινωνία έχει κουραστεί από την περιπετειώδη εξωτερική πολιτική και δεν θα καλωσόριζε μια νέα στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, λίγο πριν από τις κοινοβουλευτικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για τον Σεπτέμβριο.

Επιπλέον, η ιδέα μιας χερσαίας γέφυρας που να ενώσει την Κριμαία με την ηπειρωτική Ρωσία, είναι ξεπερασμένη. Από το 2014, η Μόσχα έχει επενδύσει δισ. Δολαρίων σε διάφορα projects υποδομών, από σιδηροδρόμους μέχρι δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών της χερσονήσου χωρίς τη χερσαία σύνδεση. Η Κριμαία υποφέρει ακόμη από έλλειψη νερού, αλλά αυτό είναι ένα πρόβλημα που διαρκεί χρόνια, και δύσκολα δικαιολογεί πόλεμο για την επίλυση του.

Οι ηγέτες των αυτονομιστικών δημοκρατιών θα ήθελαν πολύ να επεκτείνουν τα σύνορα τους

Η αποκαλούμενη “αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας” του Ντονμπάς (που σημαίνει τα προ 2014 διοικητικά σύνορα), παραμένει σημαντικό μέρος της ρητορικής τους, και θα μπορούσε να τονώσει την τοπική οικονομία. Αλλά είναι όλες πολύ ελεγχόμενες από τη Μόσχα, ενώ οι ανησυχίες τους είναι “στενόμυαλες” για να επηρεάσουν την πολιτική του Κρεμλίνου. Είναι εξαιρετικά απίθανο η ρωσική ηγεσία να θέσει σε κίνδυνο την ολοκλήρωση του μεγάλου της project, τον αγωγό Nord Stream 2, για χαρη μιας αμφισβητούμενης αύξησης της δημοτικότητας στο εσωτερικό, πόσο μάλλον στις δημοκρατίες του Ντονμπάς.

Ο σκοπός της τωρινής στρατιωτικής έντασης επομένως, περιορίζεται στο να αποδείξει στο Κίεβο και στην Ουάσιγκτον ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να απαντήσει σε οποιαδήποτε στρατιωτική προσπάθεια για την αλλαγή του καθεστώτος στο Ντονμπας. Η επιδεικτικότατα με την οποία μετακινούνται τα στρατεύματα, επιβεβαιώνει ότι η Ρωσία μάλλον απειλεί παρά σκέφτεται τον πόλεμο.

Να μην ξεχνάμε όμως πως η Ουκρανία ξεκίνησε αμυντική συνεργασία στρατιωτικού χαρακτήρα με την Τουρκία, ενώ τούρκικα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στάλθηκαν στην Μαριούπολη, με σκοπό να διενεργούν κατασκοπεία των γραμμών άμυνας των κατοίκων της ανατολικής Ουκρανίας.

Ρωσία – Ουκρανία πόλεμος 2021: Για πόλεμο νεύρων κάνει λόγο ο Φίλης

Όπως διαβάζουμε σε άρθρο του Κωνσταντίνου Φίλη στο Liberal, πρόκειται για έναν πόλεμο νεύρων από πλευράς της Μόσχας. Διότι βλέπει την πίεση που ασκείται από τις ΗΠΑ, μετά, βέβαια, και από την τοποθέτηση Μπάιντεν η οποία ήταν απρόσμενη ως προς τον βαθμό επιθετικότητας του Αμερικανού προέδρου έναντι του Πούτιν. Κι επειδή οι Ρώσοι ξέρουν ότι οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ διακατέχονται, παραδοσιακά από… εμμονή εναντίον της Ρωσίας, αρκετά περισσότερο απ’ ό,τι οι Ρεπουμπλικάνοι, αντιλαμβάνονται ότι επίκειται μια δύσκολη περίοδος στις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Κίνα έχει μια τέτοια επιρροή στο διεθνές οικονομικό σύστημα, πολύ μεγαλύτερη από της Ρωσίας, που δεν θα είναι εύκολο για την Ουάσιγκτον να πάει σε μια ευθεία αντιπαράθεση με το Πεκίνο σε όλα τα επίπεδα. Θα πρέπει να βρει ένα modus operandi με την Κίνα. Και ό,τι γίνεται αυτή τη στιγμή γίνεται όχι στη λογική της αντιπαράθεσης και της σύγκρουσης, αλλά περισσότερο στη λογική της εξεύρεσης ενός modus operandi με τους όρους των ΗΠΑ.

… Μαζευτείτε

Από την άλλη, η Μόσχα είναι αρκετά πιο ευάλωτη απέναντι στις ΗΠΑ και σε πιέσεις που μπορεί να δεχτεί από αυτές. Οπότε πρόκειται για μία ψυχολογική επιχείρηση απέναντι στην Ουκρανία, κατά την οποία δείχνει τα «νύχια της» στους Αμερικανούς, προσδοκώντας ότι οι τελευταίοι θα αντιληφθούν πως αν κι εφόσον βάλουν απέναντι τη Ρωσία, αυτό μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο όχι μόνο στα δικά τους συμφέροντα, αλλά και στα συμφέροντα κρατών με τα οποία συνεργάζονται και τα στηρίζουν. Άρα, ευελπιστεί ότι η Ουάσιγκτον θα σταθμίσει τα δεδομένα και θα αποφύγει την αντιπαράθεση μαζί της…”.

Πληροφορίες από Capital, Liberal, ξένα Μέσα