Τι σημαίνουν για την τσέπη μας οι νέοι συντελεστές ΦΠΑ

15:23 31/5/2015 - Πηγή: Attiki Press

Αναζητούνται συντελεστές ΦΠΑ οι οποίοι δεν θα προκαλέσουν ακόμη περισσότερη ύφεση στην αγορά, θα οδηγήσουν σε δίκαιη αναδιανομή των εισοδημάτων (δηλαδή σε μεταφορά εισοδήματος από τους πλούσιους στους φτωχούς) και ταυτόχρονα, θα φέρουν στα κρατικά ταμεία πρόσθετα έσοδα τουλάχιστον της τάξεως των 900 εκατομμυρίων ευρώ.

Η «συνταγή» για τους νέους συντελεστές ΦΠΑ, έτσι όπως επιδιώκει να την συνδιαμορφώσει με τους δανειστές η ελληνική

κυβέρνηση μοιάζει περισσότερο με «τετραγωνισμό του κύκλου». Ο ΦΠΑ είναι έμμεσος φόρος και ως τέτοιος μπορεί, από τη στιγμή που θα αυξηθεί να προκαλέσει μείωση της κατανάλωσης και αύξηση της φοροδιαφυγής. Η μείωση της κατανάλωσης για μια οικονομία όπως η ελληνική, η οποία εξακολουθεί να στηρίζει εκεί το μεγαλύτερο τμήμα του ΑΕΠ της παρά την πενταετή ύφεση και την έλλειψη ρευστότητας είναι κατ’εξοχήν υφεσιακός παράγοντας.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό του ΦΠΑ είναι ότι είναι «οριζόντιος» φόρος. Δηλαδή, επιβαρύνει όλους το ίδιο –σε επίπεδο ευρώ- καθώς η ανατίμηση των προϊόντων εξαιτίας της αύξησης του ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι διαφορετική για τον πλούσιο και διαφορετική για τον φτωχό. Μια ανατίμηση όμως ενός προϊόντος για τον φτωχό, του στερεί μεγαλύτερο τμήμα του εισοδήματός του συγκριτικά με τον πλούσιο. Πώς πιστεύει η κυβέρνηση ότι θα ασκήσει αναδιανεμητική πολιτική δια του ΦΠΑ; Προφανώς εκτιμά ότι θα μειώσει τους συντελεστές του ΦΠΑ σε προϊόντα που καταναλώνουν κατά κύριο λόγο οι φτωχοί και θα τους αυξήσει σε προϊόντα που καταναλώνουν οι πλούσιοι. Ήδη, δημόσια έχει εκφραστεί η διάθεση να υπάρξει μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα. Αυτό το επιχείρημα, δεν μπορεί εύκολα να σταθεί στην πράξη. Προφανώς διότι δεν υπάρχουν προϊόντα που καταναλώνουν αποκλειστικά οι πλούσιο και άλλα που χρησιμοποιούνται από φτωχούς. Υπάρχουν προίόντα πρώτης ανάγκης που καταναλώνουν οι πάντες και προϊόντα των οποίων η ζήτηση είναι ελαστική (δηλαδή εξαρτάται από το εισόδημα) και καταναλώνονται κυρίως από έχοντες μεγαλύτερη οικονομική άνεση. Έτσι, η μείωση του ΦΠΑ στα ήδη πρώτης ανάγκης θα ευνοήσει όλους το ίδιο, πλούσιους και φτωχούς.

Τα 900 εκατ. ευρώ αύξησης των εσόδων από τον συγκεκριμένο φόρο, δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο ποσό. Το συγκεκριμένο ποσό το ανέφερε χθες ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης σε συνέντευξή του και είναι η πρώτη φορά που γίνεται αναφορά σε έναν ποσοτικό στόχο. Ο ΦΠΑ, συνολικά αποδίδει περίπου 14 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση αν και φέτος, λόγω της αβεβαιότητας και της υστέρησης εσόδων που παρατηρείται ήδη από το πρώτο τετράμηνο, τα έσοδα μπορεί να πέσουν και κάτω από αυτό το όριο. Τα 900 εκατομμύρια ευρώ, ισοδυναμούν με αύξηση της εισπρακτικής απόδοσης του ΦΠΑ κατά τουλάχιστον έξι ποσοστιαίες μονάδες. Ακόμη και αν καταργηθεί η έκπτωση στα νησιά, ακόμη και αν μεταφερθούν οι ξενοδοχειακές υπηρεσίες από τον υπερχαμηλό στον μεσαίο συντελεστή, τα 900 εκατ. ευρώ δεν μαζεύονται. Η ελληνική πλευρά προφανώς θα επιδιώξει να πείσει ότι θα φέρει το επιθυμητό δημοσιονομικό αποτέλεσμα όχι μόνο δια της αύξησης των συντελεστών αλλά και δια της μείωσης της φοροδιαφυγής του ΦΠΑ η οποία σύμφωνα με μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ζημιώνει το ελληνικό δημόσιο κατά τουλάχιστον 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση. Το πρόβλημα είναι ότι οι δανειστές δεν πείθονται να συμπεριλάβουν στον κατάλογο των μέτρων για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού προβλέψεις για έσοδα από περιστολή της φοροδιαφυγής.

Ποιοι θα είναι οι νέοι συντελεστές; Αυτό που ξεκαθάρισε χθες ο Γιάννης Βαρουφάκης για μια ακόμη φορά είναι ότι η τελική ελληνική πρόταση προβλέπει τρεις συντελεστές, τους οποίους δεν κατονόμασε (σ.σ πληροφορίες μιλούν για 7%, 14% και 22% ή 23% με μετάταξη των τροφίμων σε χαμηλότερο συντελεστή και μετάταξη των ξενοδοχειακών υπηρεσιών σε υψηλότερο συντελεστή. Το αν η πλευρά των δανειστών θα συμφωνήσει στο μοντέλο των τριών συντελεστών που υπάρχει και σήμερα ή θα επιμείνει σε αυτό που έχει προτείνει εξ” αρχής για δύο συντελεστές με κατάργηση του υπερχαμηλού, θα φανεί μέσα στις επόμενες ημέρες.