Το εκκρεμές του Φουκώ στον browser της Google

15:39 18/9/2013 - Πηγή: Attiki Press

Με ένα εκρεμές στο σημερινό doodle της τιμά τον Ζαν Μπερνάρ Λεόν Φουκώ η Google για τα 149α γενέθλια του. Με το γνωστό «Πείραμα του Φουκώ» ή πείραμα του εκκρεμούς που επεχείρησε το 1851 απέδειξε την περιστροφή της Γης περί τον άξονά της.

Το εκκρεμές του Φουκώ είναι ένα εκκρεμές με δυνατότητα ελεύθερης εκτέλεσης ταλαντώσεων. Η ελεύθερη μεταβολή του επιπέδου κίνησης του εκκρεμούς αποδεικνύει την κίνηση της γης.

Για την

κατασκευή του εκκρεμούς του Φουκώ αρκεί ένα αρκετά μακρύ σχοινί, ώστε να ελαττώνεται το φαινόμενο της μείωσης των ταλαντώσεων, και ένα βάρος, τέτοιο, ώστε να κρατάει το σχοινί τεντωμένο.

Θέτουμε το εκκρεμές σε ταλάντωση στο Βόρειο πόλο. Αν η γη δεν έκανε περιστροφή τότε το εκκρεμές θα ταλαντώνονταν ακριβώς στο ίδιο κάθετο επίπεδο. Επειδή η γη κινείται, το κάθετο επίπεδο του εκκρεμούς στρέφεται αντίθετα από τη φορά κίνησης της γης, λόγω των δυνάμεων Κοριολίς.

Εμφανίζεται σαν η γη να γυρίζει κάτω από το εκκρεμές, πράγμα που ακριβώς συμβαίνει. Η στροφή αυτή του επιπέδου θα κάνει έναν πλήρη κύκλο σε διάστημα μιας ημέρας ή μισό (οπότε θα φαίνεται σαν να έχει επανέλθει στην αρχική του θέση) σε 12 ώρες.

Το πείραμα αυτό το παρουσίασε για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του 1851, στη Μεσημβρινή Αίθουσα του Αστεροσκοπείου του Παρισιού ο Φουκώ. Το πείραμα επαναλήφθηκε μετά από μερικές εβδομάδες στο Πάνθεον του Παρισιού. Το 1851 ήταν πλέον αρκετά γνωστό ότι η γη κινείται, όμως το εκκρεμές του Φουκώ ήταν η πρώτη δυναμική απόδειξη.

Βιογραφία
Ο Ζαν Μπερνάρ Λεόν Φουκώ γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου του 1819 και πέθανε στις 11 Φεβρουαρίου του 1868.

Αρχικά σπούδασε Ιατρική, αλλά την άφησε για να ασχοληθεί με την πειραματική Φυσική.

Ο Φουκώ ήταν ο γιος εκδότη από το Παρίσι. Ξεκίνησε τις σπουδές του από την ιατρική την οποία εγκατέλειψε λόγω του φόβου του αίματος και ασχολήθηκε με την Πειραματική Φυσική. Είναι αυτός που έθεσε τις βάσεις της νεότερης Οπτικής.

Αυτός έβαλε τις βάσεις για σημαντικές ανακαλύψεις στον τομέα της Χημείας, του Ηλεκτρισμού και του Μαγνητισμού.

Το 1855 εργαζόταν ως φυσικός στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού. Ο Ναπολέων ΙΙΙ τον τίμησε με το αξίωμα της Λεγεώνας της τιμής το 1862, ενώ την ίδια χρονιά εκλέχθηκε και μέλος του Bureau des Longitudes.

Το 1865 έγινε μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών και αργότερα μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου η οποία και του απένειμε το μετάλλιο του Κόπλεϋ (1860),ενώ ήταν μέλος και στην Γερμανική ακαδημία επιστημόνων.

Υπήρξε επίσης διευθυντής των επιστημονικών εκδόσεων της «Εφημερίδας των Συζητήσεων των Παρισίων» από το 1845.

Οι εργασίες του ιδιαίτερα για την ταχύτητα του φωτός στο «κενό», αέρα και λοιπά διαφανή σώματα, καθώς και οι έρευνές του επί των τηλεσκοπίων, της θερμότητας και των ρευμάτων θεωρούνται κλασσικές ενώ ανακάλυψε και τα ρεύματα Eddy.

Αλλά και στον τομέα της Μηχανικής οι ανακαλύψεις του Φουκώ δεν ήταν λιγότερο σημαντικές.
Η σύγχρονη επιστήμη οφείλει επίσης στον Φουκώ την ανακάλυψη του γυροσκοπίου (1852) καθώς και την θεωρία των γυροσκοπικών φαινομένων. Ο κρατήρας «Φουκώ» στην σελήνη έχει λάβει το όνομά του προς τιμήν του Γάλλου επιστήμονα.

Οι περισσότερες των εργασιών του Φουκώ δημοσιεύτηκαν στα «Πρακτικά» της Ακαδημίας των Παρισίων (1847-1869).

Υπάρχουν αρκετά εκκρεμή του Φουκώ σε διάφορες θέσεις παγκοσμίως. Λόγω του εντυπωσιακού του μεγέθους και εμφάνισης τα συναντάμε κυρίως σε κέντρα σημαντικά για τις επιστήμες του πολιτισμού και της πολιτικής όπως πανεπιστήμια, μουσεία επιστημών και πλανητάρια.

Πληροφορίες από: wikipedia, sansimera