Τραμπ – Ευρώπη: Όλο και πιο μακριά

20:05 20/2/2025 - Πηγή: Attiki Press

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη φαίνεται να κινούνται πλέον σε διαφορετικές τροχιές όσον αφορά τη στρατηγική τους απέναντι στη Ρωσία και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Ενώ οι εξελίξεις στο παρασκήνιο εντείνονται για μια πιθανή ειρηνευτική διευθέτηση, η Ουάσινγκτον προχωρά σε μια πιο συγκρατημένη προσέγγιση, ζητώντας ήπια διατύπωση στις επίσημες ανακοινώσεις των G7, γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις μεταξύ των ευρωπαίων συμμάχων. Σύμφωνα με τους Financial Times,

οι ΗΠΑ εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για το προσχέδιο της δήλωσης των G7, που επρόκειτο να εκδοθεί με αφορμή την επέτειο της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου. Στο κείμενο γινόταν σαφής αναφορά στη Ρωσία ως «επιτιθέμενη δύναμη» (aggressor), μια διατύπωση που η Ουάσινγκτον επιθυμεί να μετριάσει.

Ο Τραμπ βρήκε ήδη τον διάδοχο του Ζελένσκι«Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας»: Η συνταρακτική ομιλία Ντράγκι στο Ευρωκοινοβούλιο

Πέντε δυτικοί αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν στους FT ότι η αμερικανική πλευρά αντιδρά στη χρήση όρων όπως «επιθετικότητα», που είχε συμπεριληφθεί πέντε φορές στο περσινό ανακοινωθέν. «Πρέπει να υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας – δεν είναι το ίδιο», δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους, προσθέτοντας πως «οι Αμερικανοί μπλοκάρουν αυτή τη διατύπωση». Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, με την ελπίδα να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση. Ενδεικτική της αλλαγής στάσης είναι και η αβεβαιότητα που επικρατεί γύρω από τη συμμετοχή του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη συνάντηση των G7, κάτι που μέχρι τώρα θεωρούνταν δεδομένο.

Η ρήξη στη G7 και η στάση του Τραμπ

Η διαφωνία αυτή διαταράσσει το ενιαίο μέτωπο που είχαν σχηματίσει οι χώρες της G7 τα τελευταία τρία χρόνια κατά της Ρωσίας. Η συγκυρία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ κλιμακώνει τη ρητορική του εναντίον του Ζελένσκι. Πρόσφατα, ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε τον Ουκρανό ηγέτη «δικτάτορα χωρίς εκλογές» και πρότεινε την επανένταξη της Ρωσίας στη G7, κάτι που είχε αποκλειστεί μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Η στάση των ΗΠΑ διαφαίνεται και στη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι αξιωματούχοι της Ουάσινγκτον στις επίσημες δηλώσεις τους. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, κατά τη συνάντησή του στη Σαουδική Αραβία με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, αναφέρθηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία ως «σύγκρουση» (conflict), αποφεύγοντας όρους που υποδηλώνουν αποκλειστική ευθύνη της Ρωσίας.

Η Ευρώπη διατηρεί σκληρή στάση απέναντι στη Μόσχα

Την ώρα που οι ΗΠΑ επιδιώκουν μια πιο διαλλακτική προσέγγιση, οι Βρυξέλλες επιμένουν στη γραμμή της σκληρής κριτικής κατά του Κρεμλίνου. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Στεφάν ντε Κιρσμάκερ, όταν ρωτήθηκε σχετικά με τη δήλωση του Τραμπ ότι ο Ζελένσκι είναι «δικτάτορας», ήταν κατηγορηματικός: «Η Ουκρανία είναι δημοκρατία, ενώ η Ρωσία του Πούτιν όχι». Ο αξιωματούχος της Κομισιόν υπενθύμισε πως ο Ζελένσκι εξελέγη με νόμιμες και δημοκρατικές διαδικασίες, τονίζοντας τη διάκριση μεταξύ των δύο χωρών. Η αναφορά αυτή συνιστά έμμεση αποδοκιμασία της νέας στάσης της Ουάσινγκτον, καθώς η Ευρώπη δείχνει να μην υποχωρεί από τις αρχικές της θέσεις για την ευθύνη της Ρωσίας στον πόλεμο.

Το νέο γεωπολιτικό τοπίο και το μέλλον της Ουκρανίας

Οι διαφωνίες στους κόλπους της G7 και η σταδιακή μετατόπιση των ΗΠΑ προς μια πιο ουδέτερη στάση προμηνύουν σημαντικές γεωπολιτικές εξελίξεις. Το Κρεμλίνο, από την πλευρά του, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες τοποθετήσεις από την Ουάσινγκτον, επιβεβαιώνοντας πως οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει να ανοίξουν διαύλους διαλόγου «σε όλες τις παραμέτρους». Η πιθανότητα ειρηνευτικής πρωτοβουλίας για την Ουκρανία αποκτά πλέον νέα δυναμική, καθώς οι ΗΠΑ φαίνεται να δρομολογούν μία διπλωματική λύση που δεν ευθυγραμμίζεται απαραίτητα με τις θέσεις της Ευρώπης. Σε αυτό το πλαίσιο, το ερώτημα που τίθεται είναι αν η ΕΕ θα επιλέξει να ακολουθήσει τη νέα αμερικανική στρατηγική ή αν θα επιχειρήσει να χαράξει μια δική της πορεία, επιμένοντας στη σκληρή στάση απέναντι στη Μόσχα.

Αυτό που γίνεται σαφές είναι ότι το ενιαίο μέτωπο της Δύσης απέναντι στη Ρωσία, το οποίο παρέμενε αρραγές για τρία χρόνια, αρχίζει να εμφανίζει ρωγμές. Η στάση των ΗΠΑ δείχνει ότι μια νέα πραγματικότητα διαμορφώνεται στο Ουκρανικό, με τις παρασκηνιακές διεργασίες να εντείνονται και το πολιτικό μέλλον του Ζελένσκι να παραμένει αβέβαιο.