Τραμπ – Πούτιν: Το θέμα, τι θα χάσει η Ουκρανία

10:20 18/3/2025 - Πηγή: Attiki Press

Σε μια αναβίωση της Διάσκεψης της Γιάλτας το 1945, οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ρωσίας θα συζητήσουν σήμερα Τρίτη για το ποιος θα πάρει τι στη διαδικασία τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Τραμπ, εκείνος και ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας πρόκειται να έχουν τη δική τους «στιγμή Γιάλτας», όπου οι μεγάλες δυνάμεις θα καθορίσουν τα σύνορα της Ευρώπης. Ο Τραμπ δεν αναφέρθηκε ρητά στη διάσκεψη του 1945,

όπου οι Τσώρτσιλ, Στάλιν και ένας βαριά άρρωστος Φραγκλίνος Ρούζβελτ χώρισαν την ήπειρο στη δυτική, ευθυγραμμισμένη με τις ΗΠΑ, και την ανατολική, υπό σοβιετικό έλεγχο, δημιουργώντας τις σφαίρες επιρροής που έγιναν το πεδίο μάχης του Ψυχρού Πολέμου. Ωστόσο, μιλώντας σε δημοσιογράφους μέσα στο Air Force One κατά την επιστροφή του από τη Φλόριντα το βράδυ της Κυριακής, ο Τραμπ κατέστησε σαφές ότι η προγραμματισμένη τηλεφωνική συνομιλία του με τον Πούτιν την Τρίτη θα επικεντρωθεί σε ποια εδάφη και περιουσιακά στοιχεία θα διατηρήσει η Ρωσία σε μια ενδεχόμενη εκεχειρία με την Ουκρανία.

Ουσιαστικά, θα διαπραγματεύεται το μέγεθος της ανταμοιβής που θα λάβει η Ρωσία για τα 11 χρόνια ανοιχτής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, αρχής γενομένης από την κατάληψη της Κριμαίας το 2014 και φτάνοντας στον πλήρους κλίμακας πόλεμο που ξεκίνησε ο Πούτιν πριν από τρία χρόνια. Σύμφωνα με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, είναι βέβαιο ότι η Ρωσία θα διατηρήσει την Κριμαία – ειρωνικά, την τοποθεσία της εβδομαδιαίας Διάσκεψης της Γιάλτας τον Φεβρουάριο του 1945 – και είναι πολύ πιθανό να κρατήσει σχεδόν όλη την εδαφική επικράτεια που ελέγχει. Αν και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι έχουν κρατήσει ενήμερους τους Ουκρανούς και τους Ευρωπαίους συμμάχους για τις συνομιλίες με τη Ρωσία, μόνο ο Τραμπ και ο Πούτιν θα βρίσκονται στην κλήση, με βοηθούς να ακούν. Δεν είναι σαφές αν η Ουκρανία ή οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις θα αποδεχθούν όσα συμφωνήσουν οι δύο ηγέτες.

«Τα πάμε αρκετά καλά με τη Ρωσία»

Ο Τραμπ και οι συνεργάτες του παραμένουν φειδωλοί σχετικά με τις λεπτομέρειες της συμφωνίας που διαπραγματεύονται με τον Ρώσο ηγέτη. Ο Στιβ Γουίτκοφ, Νεοϋορκέζος κτηματομεσίτης και παλιός φίλος του Τραμπ, ο οποίος είναι πλέον ειδικός απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή, πέρασε ώρες με τον Πούτιν στη Μόσχα προετοιμάζοντας τη συνομιλία. «Τα πάμε αρκετά καλά, νομίζω, με τη Ρωσία», δήλωσε ο Τραμπ, προσθέτοντας: «Νομίζω ότι έχουμε μια πολύ καλή ευκαιρία» για εκεχειρία. Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στο τι μπορεί να χρειαστεί να παραχωρήσει η Ουκρανία. «Νομίζω ότι θα μιλήσουμε για εδάφη, είναι πολλά τα εδάφη», είπε. «Είναι πολύ διαφορετικά από ό,τι ήταν πριν από τον πόλεμο, όπως γνωρίζετε. Θα μιλήσουμε για εδάφη. Θα μιλήσουμε για σταθμούς παραγωγής ενέργειας», προφανώς αναφερόμενος στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη. «Αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Αλλά νομίζω ότι έχουμε ήδη συζητήσει πολλά πράγματα και από τις δύο πλευρές.»

Ο Τραμπ απέφυγε να αποκαλύψει ποιες περιοχές της Ουκρανίας βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ή αν θα προσπαθήσει να περιορίσει τις φιλοδοξίες του Πούτιν. Η κυβέρνησή του έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι αναμένει η Ρωσία να διατηρήσει την περιοχή που ελέγχουν οι δυνάμεις της – περίπου το 20% της Ουκρανίας. Ωστόσο, συνεργάτες του προέδρου Ζελένσκι έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι ο Τραμπ ίσως αποδεχθεί περαιτέρω ρωσικές διεκδικήσεις, πιθανώς συμπεριλαμβανομένου του στρατηγικής σημασίας λιμανιού της Οδησσού. Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικλ Γουόλτζ, δήλωσε στην εκπομπή Meet the Press του NBC ότι οι συνομιλίες με τη Ρωσία θα είναι ρεαλιστικές, αποφεύγοντας να απαντήσει εάν η Ρωσία επιβραβεύεται για την επιθετικότητά της. Ως μέλος του Κογκρέσου, ο Γουόλτζ υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της Ουκρανίας. Ωστόσο, ως επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Τραμπ, αποφεύγει να δηλώσει το προφανές: ότι η Ρωσία ξεκίνησε τον πόλεμο.

«Θα διώξουμε κάθε Ρώσο από κάθε σπιθαμή ουκρανικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας;» αναρωτήθηκε. Το επιχείρημα του Γουόλτζ είναι ότι το σημαντικότερο αποτέλεσμα των συνομιλιών είναι ο τερματισμός των εχθροπραξιών μετά από τρία χρόνια σκληρών μαχών. Η εναλλακτική λύση, σύμφωνα με τον ίδιο, θα ήταν να συνεχιστεί η στρατηγική του Τζο Μπάιντεν: να υποστηρίζεται η Ουκρανία «όσο χρειαστεί», μια προοπτική που, όπως είπε, οδηγεί σε «ουσιαστικά ατελείωτο πόλεμο». Παράλληλα, οι ΗΠΑ φαίνεται να απομακρύνονται από τις προσπάθειες λογοδοσίας για τα εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ενημέρωσε Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι αποσύρεται από τη διεθνή ομάδα που διερευνά τους υπεύθυνους για την εισβολή. Επιπλέον, η ομάδα του Υπουργείου για την απόδοση ευθυνών σε εγκλήματα πολέμου, που ιδρύθηκε το 2022, φαίνεται να περιορίζει τη δραστηριότητά της. Αν και καμία ιστορική αναλογία δεν είναι απόλυτα ακριβής, η καθηγήτρια Μόνικα Ντάφι Τοφτ από το Πανεπιστήμιο Ταφτς έγραψε στο Foreign Affairs ότι η σημερινή γεωπολιτική κατάσταση θυμίζει το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι μεγάλες δυνάμεις επαναχάραξαν τον παγκόσμιο χάρτη. «Το μεγάλο ερωτηματικό είναι η Κίνα», πρόσθεσε. Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων –και το εάν ο Πούτιν ανταμειφθεί για έναν αιματηρό και δαπανηρό πόλεμο– μπορεί να προδιαγράψει τι θα συμβεί αν ο Σι Τζινπίνγκ αποφασίσει να κινηθεί προς την Ταϊβάν.