Βενιζέλος για Τουρκία: «Είμαι κατά της ακινησίας ή της νευρικής κινητικότητας»

20:05 30/8/2020 - Πηγή: Attiki Press

Βενιζέλος για Τουρκία: Άγνωστες πτυχές της ιστορίας των διερευνητικών επαφών αποκαλύπτει με συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κυριακής» ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρώην υπουργός Εξωτερικών και τοποθετείται ευθέως για τις πρόσφατες εξελίξεις, τις αποφάσεις και το «μέλλει γενέσθαι» σε ότι αφορά τη διευθέτηση των διαφορών με την Τουρκία. «Είμαι απολύτως κατά της ακινησίας, αλλά και κατά της νευρικής κινητικότητας χωρίς στρατηγική.

Χωρίς προετοιμασία όχι μόνο της επόμενης, αλλά και της τελευταίας κίνησης» δηλώνει ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.

«Ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν ασχολήθηκε στην εποχή του με έννοιες όπως η ΑΟΖ. Η δε κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, με αφορμή την κύρωση της συμφωνίας Ελλάδας – Ιταλίας για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, δήλωσε το 1977 προς το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης που δίκαζε την προσφυγή της Ελλάδας κατά της Τουρκίας η οποία απορρίφθηκε για έλλειψη δικαιοδοσίας, ότι η υφαλοκρηπίδα δεν αποτελεί “έδαφος” και δεν αφορά τα όρια της επικράτειας. Γι’ αυτό οι σχετικές συμφωνίες, όπως τώρα με την Ιταλία και την Αίγυπτο, κυρώνονται με απλή πλειοψηφία κατά το άρθρο 28 παρ.1 και όχι με αυξημένη πλειοψηφία κατά το άρθρο 27 του Συντάγματος», προσθέτει.

Σύμφωνα με τον ίδιο από το 2002 διεξάγονταν αλλεπάλληλοι γύροι διερευνητικών επαφών με αντικείμενο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, ενώ κατά διαστήματα υπήρχαν συναντήσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), κυρίως αεροναυτικού περιεχομένου. Πραγματικό αντικείμενο των διερευνητικών επαφών ήταν όμως, όλα αυτά τα χρόνια, η αναζήτηση συμφωνίας για την έκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο. Δεν αποτελούσε αντικείμενο των επαφών επί 55 γύρους, μέχρι το 2013, ούτε η οριοθέτηση ΑΟΖ, ούτε η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στην οποία βρίσκονται πολύ σημαντικά ελληνικά νησιά.

«Όταν ανέλαβα τα καθήκοντα του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και υπουργού Εξωτερικών τον Ιούνιο του 2013, είχε ήδη προταθεί να συζητηθεί το ζήτημα των χωρικών υδάτων επιμερισμένο γεωγραφικά σε ΒΑ, ΒΔ, ΝΑ και ΝΔ Αιγαίο. Έδωσα τότε γραπτές οδηγίες να στραφούν οι διερευνητικές επαφές όχι στα χωρικά ύδατα που συνιστούν τμήμα της επικράτειας και ο καθορισμός των οποίων συνιστά άσκηση εθνικής κυριαρχίας που απαιτεί οριοθέτηση μόνο όταν η απόσταση με απέναντι χώρα είναι μικρότερη των 24 ν.μ , αλλά στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών επί των οποίων το παράκτιο κράτος δεν ασκεί εθνική κυριαρχία αλλά κυριαρχικά δικαιώματα που προϋποθέτουν οριοθέτηση με γειτονικά κράτη», συνεχίζει.

“Οι οδηγίες μου προς την ελληνική αντιπροσωπεία υπό τον εκλεκτό πρέσβη κ. Π. Αποστολίδη ήταν να ζητήσει η Ελλάδα οι επαφές να έχουν ως αντικείμενο την οριοθέτηση όχι μόνο της υφαλοκρηπίδας αλλά και της ΑΟΖ, όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέθηκε συνεπώς για πρώτη φορά ζήτημα ΑΟΖ και ζήτημα Μεσογείου. Η συνολική αυτή προσέγγιση διασφαλίζει όλα τα υπό οριοθέτηση κυριαρχικά δικαιώματα και λαμβάνει υπόψη όλο το μήκος της ελληνικής ακτογραμμής και την ενότητα της Δωδεκανήσου, που δεν διασπάται μεταξύ Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για το νησιωτικό συγκρότημα Καστελλόριζου», προσθέτει.

Η  αντίδραση των Τούρκων

Σε ό,τι αφορά την αντίδραση των Τούρκων ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είπε ότι δέχονται να συζητήσουν την οριοθέτηση όχι μόνο υφαλοκρηπίδας αλλά και ΑΟΖ, και στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, πρώτα όμως στο Αιγαίο και μετά στη Μεσόγειο. «Η δική μας θέση ήταν η ταυτόχρονη συζήτηση. Τώρα βλέπω ότι έχουν αντιστρέψει τη σειρά, δίνοντας έμφαση στη Μεσόγειο, όπου άλλωστε εμπλέκονται περισσότερες χώρες.

Η τουρκική πλευρά είχε επίσης από τότε αποδεχθεί ως κανόνα αναφοράς τη σχετική νομολογία των διεθνών δικαστηρίων και διαιτητικών οργάνων. Επαναλαμβάνουν οι Τούρκοι συχνά ότι κατά την άποψή τους ισχύει η αρχή της ευθυδικίας και ότι τα νησιά που είναι στη “λάθος πλευρά” (!) δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ αλλά μόνο χωρικά ύδατα. Εγγράφως όμως, προς τον ΟΗΕ αναφέρονται στη σχετική διεθνή νομολογία που εφαρμόζει ένα δικανικό συλλογισμό τριών φάσεων με αφετηρία την ίση απόσταση / μέση γραμμή και την πλήρη επήρεια των νησιών πριν ελέγξει τις “σχετικές περιστάσεις” και πριν εφαρμόσει το λεγόμενο proportionality test.

Παραλλήλως, είχαμε επεξεργαστεί αναλυτικές προτάσεις για τα αεροναυτικά ΜΟΕ σε συνεννόηση με τον κ. Σαμαρά και τον κ. Αβραμόπουλο και είχα δώσει και γι’ αυτά αναλυτικές οδηγίες. Θυμίζω ότι την περίοδο εκείνη είχαν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις για την επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών στην Κύπρο που κατέληξαν όπως κατέληξαν το 2017» δηλώνει, μεταξύ άλλων, ο κ. Βενιζέλος.