«Εμπροσθοβαρής» ή προοδευτική πολιτική;

21:01 6/9/2020 - Πηγή: Καθημερινή

Δεν ξάφνιασε η ανακοίνωση της ύφεσης το δεύτερο τρίμηνο συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό. Η ύφεση ήταν εντός πλαισίου προβλέψεων του υπουργείου Οικονομικών, μάλιστα ελαφρά μικρότερη από αυτές – αντί για 2,6% ήταν 0,5% το πρώτο τρίμηνο και αντί 15,7% ήταν 15,2% το δεύτερο.

Ετσι, με ύφεση 7,9% σε όλο το πρώτο εξάμηνο, το σενάριο του κ. Χρ. Σταϊκούρα για ύφεση γύρω στο 8% συνολικά το 2019, διεκδικεί την επιβεβαίωσή του – αν τη βρει, θα φανεί το τρέχον τρίμηνο. Οπωσδήποτε, είναι μια βαθιά ύφεση (η βαθύτερη μεταπολεμικά…) με βαριές συνέπειες σε μια κοινωνία που δεν είχε προλάβει να σηκώσει

κεφάλι από την προηγούμενη, μεγάλη και παρατεταμένη κρίση. Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Και δεν διασκεδάζεται με συγκρίσεις με μέσους ευρωπαϊκούς όρους. Είναι αλήθεια ότι το β΄ τρίμηνο η ύφεση ήταν 15,2% στα καθ’ ημάς, κοντά στον μέσο όρο της Ευρωζώνης (15%) και λίγο πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (14,4%), ενώ σε όλο το α΄ εξάμηνο ήταν 7,9% στα καθ’ ημάς έναντι μέσου όρου 9,1% στην Ευρωζώνη και 8,3% στην Ε.Ε. Αλλά αυτές οι συγκρίσεις δείχνουν τη μισή αλήθεια κρύβοντας την άλλη μισή: Οτι η αρνητική μεταβολή στην οικονομία μας ήταν συγκρατημένη γιατί, σε αντίθεση με τις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, η δική μας βρισκόταν ήδη σε πολύ χαμηλό σημείο όταν ξέσπασε η COVID-19. Δεν είχε μεσολαβήσει η ανάκαμψη που είχε προηγηθεί στις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες.

Ωστόσο, η ύφεση θα ήταν σημαντικά βαθύτερη αν δεν είχαν ληφθεί μέτρα ανακούφισης. Σε αυτά οφείλεται ότι είναι μικρότερη από εκείνην που πρόβλεπαν για την Ελλάδα ορισμένοι διεθνείς οργανισμοί (π.χ., το ΔΝΤ). Τα (επιμελώς αόριστα…) λεγόμενα από την αντιπολίτευση περί κάποιας μαγικής «εμπροσθοβαρούς» αντιμετώπισης της κρίσης, νομίζω ότι στερούνται σοβαρότητας. Οταν διακόπτεται λόγω πανδημίας η παραγωγή, συρρικνώνονται οι αγορές των εξαγωγών, καταβυθίζεται ο εξωτερικός τουρισμός, τι σημαίνει «εμπροσθοβαρής» στήριξη της οικονομίας; Κι όταν περιορίζεται η κατανάλωση (και αυξάνονται οι καταθέσεις…) επειδή τα νοικοκυριά ευλόγως προνοούν, διότι είναι άδηλο το μέλλον της πανδημίας, τι, άραγε, σημαίνει μια «εμπροσθοβαρής» στήριξη της κατανάλωσης;..

Το θέμα είναι άλλο. Πρώτον, όσον αφορά την άμεση ανακούφιση, να μη δίνονται λεφτά γενικώς αλλά με στόχο και αυστηρά κριτήρια. Να μη στηρίζουν, π.χ., μη βιώσιμες θέσεις εργασίας σε επιχειρήσεις ζόμπι, αλλά να στηρίξουν (ποικιλοτρόπως, αποτελεσματικά…) όλους όσοι υποχρεωθούν να αναζητήσουν άλλη δουλειά κατά την επώδυνη διαδικασία μετάβασης σε νέο παραγωγικό, οικονομικό μοντέλο. Δεύτερον, όσον αφορά την επόμενη ημέρα, να προχωρήσουν μεγάλες αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Είναι θετικό ότι ολοκληρώνεται μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση, το νέο πλαίσιο για την πτώχευση και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας. Είναι επίσης θετικό ότι η κυβερνητική ηγεσία θέλει να προχωρήσει μέσα στο 2019 η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, με διατήρηση της βασικής σύνταξης και δημιουργία κεφαλαιοποιητικού πυλώνα – μοχλός εσωτερικής αποταμίευσης. Δεν αρκούν.

Χρειάζεται μια ευρεία δέσμη μεταρρυθμίσεων σε όλα τα μέτωπα, καταρχήν σε όλο το κράτος (Παιδεία, Δικαιοσύνη, ΕΣΥ κ.ά.) ώστε να αλλάξει τροχιά η χώρα. Και τα 32 δισ. του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης;.. Ασφαλώς, θα βοηθήσουν καθοριστικά. Αλλά δεν θα μεταμορφώσουν τη χώρα αν αυτή δεν θέλει να μεταμορφωθεί. Οι μεταρρυθμίσεις προηγούνται. Τα λεφτά έπονται.