Η βρετανική οικονομία πλήρωσε τους λανθασμένους χειρισμούς για την πανδημία

15:25 5/9/2020 - Πηγή: Καθημερινή

HOLGER SCHMIEDING*

Η διαδικασία της εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν πηγαίνει καλά μέχρι στιγμής για την ίδια τη χώρα. Λίγο μετά το δημοψήφισμα του 2016, οπότε και έλαβαν οι πολίτες τη σχετική απόφαση, η οικονομία της Βρετανίας άρχισε να έχει χαμηλότερη επίδοση εν συγκρίσει με τις άλλες μεγάλες της Ε.Ε. Αλλά οι επιλογές της πολιτικής ηγεσίας σχετικά με την έξοδο από την Ε.Ε. (Brexit) και

η ανταπόκρισή της στην πανδημία επηρέασαν δυσμενέστατα την οικονομία. Την τριετία από το δημοψήφισμα του Ιουνίου 2016, το ΑΕΠ της Βρετανίας είχε μια σημαντική αύξηση 2,4% σε ετήσια βάση, όπερ σημαίνει πως ήταν κατά τι αποδυναμωμένο έναντι του 2,5% των ΗΠΑ, αλλά σαφώς σε καλύτερη κατάσταση από το 1,5% της Ευρωζώνης. Από το τρίτο τρίμηνο του 2016 έως και το τέταρτο τρίμηνο του 2019, η αύξηση του ΑΕΠ της χώρας υποχώρησε στο 1,6% σε ετήσιο μέσο όρο, διότι οι επενδύσεις των επιχειρήσεων «πάγωσαν» και η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης επιβραδύνθηκε στο 1,9% σε ετήσια βάση, όταν προ δημοψηφίσματος έφθανε το 2,8%. Η αβεβαιότητα γύρω από το Brexit και οι χαoτικοί πολιτικοί χειρισμοί, συμπεριλαμβανομένων και των δύο πρόωρων εκλογών, επιβάρυναν την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και τις αποθάρρυναν από την ανάληψη κινδύνου. Την ίδια περίοδο, η ανάπτυξη στις ΗΠΑ, βοηθούμενη και από ένα μεγάλο πρόγραμμα στήριξης, παρέμεινε ισχυρή στο 2,5%, ενώ στην Ευρωζώνη, με την αρωγή της επιθετικής πολιτικής της ΕΚΤ, ο αναπτυξιακός ρυθμός σε ετήσια βάση διαμορφώθηκε στο 2%.

Η βρετανική κυβέρνηση, ωστόσο, επιβάρυνε περαιτέρω την εθνική οικονομία λόγω πανδημίας. Επέβαλε, δηλαδή, γενικευμένη καραντίνα μία εβδομάδα αργότερα από τις άλλες μεγάλες οικονομίες, οπότε οι σκληροί περιοριστικοί όροι έπρεπε να διατηρηθούν εν ισχύ για μεγαλύτερο διάστημα, ώστε να τεθεί υπό έλεγχο ο ιός. 

Ως απόρροια των κινήσεων αυτών, η ύφεση παρατάθηκε και οξύνθηκε. Από το τέταρτο τρίμηνο του 2019 έως το δεύτερο τρίμηνο του 2020, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 22,1% εν συγκρίσει με το εξίσου τρομακτικό αλλά ηπιότερο 15,2% της Ευρωζώνης και το 10,2% των ΗΠΑ. Εντούτοις, σε αντίθεση με όσα συνέβησαν στην Ευρώπη, οι μεγάλες πολιτείες των ΗΠΑ ήραν την καραντίνα προτού ελεγχθεί πλήρως ο ιός. Το Λονδίνο έχει δύο σημαντικές αποφάσεις να λάβει προ της εκπνοής του 2020, εκ των οποίων η μία αφορά το εάν θα προβεί στις αναγκαίες υποχωρήσεις στις τρέχουσες συνομιλίες με τις Βρυξέλλες για τη διμερή εμπορική συμφωνία. Η άλλη αφορά το εάν θα αυξήσει τους φόρους ή θα συνεχίσει να παρέχει γενναιόδωρη δημοσιονομική αρωγή προς χάριν της ανάκαμψης.

Πάντως, τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας της Βρετανίας παραμένουν ρωμαλέα. Διαθέτει χαλαρό κανονιστικό πλαίσιο, εδραιωμένους θεσμούς, εξέχοντα χρηματοπιστωτικό κλάδο, περίφημα πανεπιστήμια και ένα διεθνώς αναγνωρισμένο νομικό σύστημα. Δυστυχώς, οι Βρετανοί ηγέτες δείχνουν να κάνουν πιο πολλά για να υπονομεύσουν το οικοδόμημα αυτό παρά για να το ενδυναμώσουν.

* Οικονομολόγος της Berenberg Bank.