Ο ανορθολογισμός του φόβου

20:57 3/9/2020 - Πηγή: Καθημερινή

Οταν ήμουν μικρή και ξυπνούσα απότομα μέσα στη νύχτα, σε αυτήν τη μεταβατική κατάσταση μεταξύ ονείρου και συνείδησης έβλεπα μπροστά μου σκιές και σχήματα που δεν υπήρχαν. Ενωνα ας πούμε το περίγραμμα της ντουλάπας με την καρέκλα και δημιουργούσα ένα φρικιαστικό ακανόνιστο τέρας. Tραβούσα μετά μια νοητή γραμμή και τοποθετούσα το κάδρο σαν καπέλο πάνω στο σκιάχτρο, ενώ τα άσπρα φωσφορίζοντα χερούλια επιτελούσαν χρέη ματιών. Οσο κι αν προσπαθούσα να εκλογικεύσω τον τρόμο μου, διαχωρίζοντας την κατασκευή μου, λέγοντας «αυτό είναι μια ντουλάπα κι αυτό καρέκλα», το τέρας ήταν εκεί μπροστά μου, ολοζώντανο

και αποτρόπαιο, μέχρι να κουραστώ και να αποκοιμηθώ. 

Οι σκέψεις αυτές μου ήρθαν στο μυαλό βλέποντας το συνονθύλευμα των Γερμανών διαδηλωτών που κατασκευάζουν παρόμοιους μπαμπούλες στο όνομα της αποκήρυξης των περιοριστικών μέτρων. Ο φόβος είναι κατεξοχήν ανορθολογικός, είναι δύσκολο να πείσεις με επιστημονικά επιχειρήματα κάποιον που τρέμει τον κορωνοϊό, την αρρώστια, τον θάνατο, την οικονομική ανασφάλεια, την ανεργία, την περιθωριοποίηση. Αν το πλήθος στο Βερολίνο ήταν μόνο ακροδεξιοί ή νεοναζί, η περιχαράκωση και η περιθωριοποίησή τους θα ήταν εύκολη υπόθεση. Δεν είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα. H εποχή που τέτοιου είδους «ακτιβιστές» ξεχώριζαν από τα ξυρισμένα κεφάλια και τον ενδυματολογικό τους κώδικα έχει παρέλθει. Ανάμεσά τους υπάρχουν αντικαπιταλιστικές ομάδες που θεωρούν ότι οι φαρμακευτικές περιμένουν να θησαυρίσουν από το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, εναλλακτικοί θεραπευτές, χορτοφάγοι σεφ. Η πρόκληση για τους πολιτικούς είναι να αντικρούσουν τον παραλογισμό τους, χωρίς να τους αποξενώσουν, ούτε όμως και να κατευνάσουν ακροδεξιούς συνοδοιπόρους τους. Είναι μια δύσκολη μαθηματική εξίσωση. Την περιέγραψε ο πρόεδρος της χώρας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο οποίος εξέφρασε την κατανόησή του στη διεκδίκηση του δικαιώματος να εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους στα μέτρα, προειδοποιώντας τους όμως ότι στην εκστρατεία αυτή συμπορεύονται με νεοναζί και νοσταλγούς του Ράιχ. 

Ισως ένας από τους λόγους που στα καθ’ ημάς δεν γιγαντώθηκε μια ανάλογη τάση στους κόλπους της κοινωνίας ήταν η καθημερινή ενημέρωση από τον Σωτήρη Τσιόδρα. Μια φωνή επιστημονική και λογική που δεν στερείται όμως ενσυναίσθησης και έχει έναν παρηγορητικό τόνο απέναντι στον τρόμο που προκαλεί η πρωτόγνωρη συγκυρία. Kαι ταυτόχρονα μια σεμνή παρουσία, στα μέτρα μας, που δεν υποδύεται την αυθεντία, αλλά μαθαίνει μαζί μας.