Συμφωνία Σερβίας – Κοσόβου

11:15 5/9/2020 - Πηγή: Καθημερινή

Συμφωνία οικονομικής συνεργασίας υπέγραψαν χθες η Σερβία και το Κόσοβο στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου, παρουσία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δημιουργία οδικών, σιδηροδρομικών και αεροπορικών συνδέσεων μεταξύ των δύο βαλκανικών κρατών. Στο πλαίσιο της αμερικανικής διαμεσολάβησης, η Σερβία ανέφερε, επίσης, πως θα μετακινήσει την πρεσβεία της στο Ισραήλ από το Τελ Αβιβ στην Ιερουσαλήμ, ενώ το Κόσοβο, με τη σειρά του, σκοπεύει να αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ. 

Η συμφωνία επετεύχθη έπειτα από συνομιλίες του προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς,

και του πρωθυπουργού του Κοσόβου, Αμπντουλάχ Χότι, που πραγματοποιήθηκαν στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας των ΗΠΑ για την επίλυση του ζητήματος του Κοσόβου. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ενθάρρυναν τις δύο βαλκανικές χώρες να αφήσουν στην άκρη τις δύσκολες πολιτικές διαφορές τους, έτσι ώστε να δώσουν χώρο στην άνθηση των οικονομικών τους σχέσεων.
Οι δύο αντιπροσωπείες συζήτησαν μέχρι αργά το βράδυ της Πέμπτης, με τη διαμεσολάβηση του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ για το Κόσοβο Ρίτσαρντ Γκρένελ, προτού συμφωνήσουν για τη μορφή του τελικού κειμένου της συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας.

Σύμφωνα με δηλώσεις από τη σερβική πλευρά, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων έγιναν προσπάθειες να ενταχθεί στο κείμενο μια διάταξη που να υποδηλώνει την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου από τη Σερβία. «Κατέστησα σαφές, τόσο στους οικοδεσπότες μας όσο και στην αντιπροσωπεία της Πρίστινας, πως δεν πρόκειται να υπογράψω μια συμφωνία που αντικρούει σε άρθρα του συντάγματος της Σερβίας και να αποδεχθώ την αναγνώριση της ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βούτσιτς, συμπληρώνοντας πως στο τελικό κείμενο η εν λόγω διάταξη διαγράφηκε. Ωστοσο, οι Αμερικανοί διαμεσολαβητές διαψεύδουν πως τέθηκε το ζήτημα της αμοιβαίας αναγνώρισης, με τον Γκρένελ να αναφέρει κοφτά σε ανάρτησή του στο Τwitter πως οι δηλώσεις του Βούτσιτς είναι αναληθείς. 

Από την πλευρά του, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Ρόμπερτ Ο’ Μπράιαν, ανέφερε πως οι δύο αντιπροσωπείες «σημείωσαν πραγματική πρόοδο» κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, υπογραμμίζοντας πως η εξομάλυνση των οικονομικών σχέσεων θα οδηγήσει σε αυξημένες θέσεις εργασίας για τους νέους και στις δύο χώρες.

Τη Δευτέρα, ο Βούτσιτς και ο Χότι αναμένεται να επισκεφθούν τις Βρυξέλλες για να συμμετάσχουν σε νέο γύρο συνομιλιών, υπό την αιγίδα του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιοζέπ Μπορέλ και του ειδικού απεσταλμένου για τον διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας, Μίροσλαβ Λάιτσακ. Εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία, η Ε.Ε. επιχειρεί να μεσολαβήσει στις συνομιλίες μεταξύ των δύο βαλκανικών χωρών. Η παράλληλη προσπάθεια των ΗΠΑ να παίξουν ρόλο διαμεσολαβητή στα ζητήματα οικονομικής ανάπτυξης προκαλεί τις ενοχλημένες αντιδράσεις ορισμένων Ευρωπαίων αξιωματούχων.