Διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης

22:00 21/12/2012 - Πηγή: Exofitsio

Πώς μπορεί ένα ειδικά σχεδιασμένο διαφορικό να μεταμορφώσει την οδική συμπεριφορά και τις δυνατότητες ενός αυτοκινήτου, βελτιώνοντας τόσο την ασφάλεια, όσο και την οδηγική ικανοποίηση;

Η λέξη «μπλοκέ» σημαίνει «μπλοκαρισμένο» ή καλύτερα «κλειδωμένο». Στην ορολογία του αυτοκινήτου, το μπλοκέ (ή περιορισμένης ολίσθησης), χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει ένα διαφορικό που έχει τη δυνατότητα να «κλειδώνει» τα δύο ημιαξόνια μεταξύ τους σε περίπτωση υπερβολικού σπιναρίσματος του

ενός από τους δύο κινητήριους τροχούς.

Σε ένα κοινό διαφορικό, όταν ένας τροχός χάσει την πρόσφυση του μεταδίδει σε αυτόν το 100% της ισχύος. Αντίθετα, το μπλοκέ διαφορικό έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει μεγαλύτερο ποσοστό ροπής στον κινητήριο τροχό με τη μεγαλύτερη πρόσφυση.

Τύποι μπλοκέ διαφορικών

Υπάρχουν διάφοροι τύποι μπλοκέ διαφορικών ανάλογα με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται την πρόσφυση και το πώς αντιδρούν. Υπάρχουν τα μπλοκέ με δισκάκια που έχουν μόνιμο ποσοστό εμπλοκής και τα μπλοκέ με γρανάζια που μεταβάλλουν συνεχώς το ποσοστό εμπλοκής τους και σε κανονικές συνθήκες λειτουργούν σαν απλά διαφορικά.

LSD

Το διαφορικό τύπου LSD αποτελείται από πολύδισκους συμπλέκτες. Κατανέμει σταθερά και ισόποσα τη διαθέσιμη ισχύ και στους δύο τροχούς. Ενεργοποιείται με διακόπτη από τον οδηγό.

Σε συνθήκες ομαλής οδήγησης, το σύστημα απενεργοποιείται προκειμένου να μειωθούν οι τριβές. Διαφορικό τύπου LSD συναντάμε κατά κύριο λόγο στον πίσω ή και στον μπροστινό άξονα των 4×4 SUV για μεγαλύτερες δυνατότητες εκτός δρόμου.

Torsen

Το διαφορικό τύπου Torsen βασίζει την αρχή λειτουργίας του σε ένα σύμπλεγμα γραναζιών που «παρακολουθεί» την κίνηση του κάθε τροχού και κατανέμει ανάλογα τη ροπή στον τροχό που έχει καλύτερη πρόσφυση. Το Torsen «κλειδώνει» μόνο όταν βρίσκεται υπό φορτίο και ξεκλειδώνει όταν ο οδηγός σηκώσει το πόδι του από το γκάζι.

Σε κάποιες περιπτώσεις «κλειδώνει» ηλεκτροπνευματικά και μέσω διακόπτη. Το διαφορικό αυτού του τύπου το συναντάμε κυρίως σε δυνατά σπορ αυτοκίνητα αλλά και σε κάποια SUV.

Συνεκτικής σύζευξης

Το διαφορικό αυτού του τύπου χρησιμοποιείται αποκλειστικά στα τετρακίνητα αυτοκίνητα προκειμένου να κατανέμει τη ροπή του κινητήρα επιλεκτικά στον εμπρόσθιο και πίσω άξονα αναλόγως συνθηκών.

Υπάρχουν τα μηχανικά μπλοκέ και τα ηλεκτροϋδραυλικά ή ηλεκτρομαγνητικά. Στην πρώτη περίπτωση, το διαφορικό μπλοκάρει και ξεμπλοκάρει ο οδηγός μέσω λεβιέ ή διακόπτη.

Στη δεύτερη περίπτωση, η εμπλοκή γίνεται αυτόματα μέσω κεντρικής μονάδας ελέγχου που παρακολουθεί τη δυναμική συμπεριφορά του οχήματος και ρυθμίζει το ποσοστό εμπλοκής του πίσω άξονα.

«Ηλεκτρονικά» μπλοκέ

Η χρήση πλειάδας ηλεκτρονικών συστημάτων έδωσε τη δυνατότητα σε κάποιους κατασκευαστές να εξελίξουν διαφορικά, η λειτουργία των οποίων βασίζεται στους ηλεκτρονικούς αισθητήρες των συστημάτων φρένων και ESP. Με αυτό τον τρόπο φρενάρει ή μεταφέρεται μεγαλύτερο ποσοστό ροπής στον τροχό του κάθε άξονα όταν παρουσιαστούν φαινόμενα ολίσθησης.

Τέτοια διαφορικά έχουν εξελίξει η BMW (ADR-X), η Fiat (ELD), η Mercedes-Benz (XTC) και το VW Group (XDS). Το πλεονέκτημα του ηλεκτρονικού μπλοκέ σε σύγκριση με το μηχανικό είναι το χαμηλότερο βάρος τους. Στην άσφαλτο είναι αποτελεσματικά. Ωστόσο, σε δύσκολες συνθήκες εκτός δρόμου υστερούν σε απόδοση.

Σε τι χρησιμεύει το μπλοκέ;

Η παρουσία του μπλοκέ διαφορικού εγγυάται ότι, το αυτοκίνητο θα έχει συνεχίσει να διατηρεί ελκτική πρόσφυση, όταν κάποιος τροχός αρχίσει να σπινάρει. Στα τεχνικά χαρακτηριστικά ενός μπλοκέ υπάρχει και ένα ποσοστό (π.χ. 45%).

Αυτό είναι το ποσοστό εμπλοκής που καθορίζει πόση ροπή θα μεταφερθεί κάθε φορά από τον έναν τροχό στον άλλο. Είναι εξίσου χρήσιμο σε δύσβατες εκτός δρόμου διαδρομές αλλά και στην άσφαλτο. Το μπλοκέ διαφορικό είναι πρακτικά άχρηστο σε αυτοκίνητα με κινητήρα μέχρι 120 ίππους.

Πώς επηρεάζει την οδική συμπεριφορά

Στην άσφαλτο, εγγυάται καλή εκκίνηση σε γλιστερό οδόστρωμα (π.χ. σε μια ανηφόρα) ή καλύτερη κατευθυντικότητα στις στροφές, όπου, αν ο εσωτερικός τροχός αποφορτιστεί και χάσει την πρόσφυσή του το αυτοκίνητο, δε θα συνεχίσει ακυβέρνητο προς την έξοδο της στροφής, αλλά ο εξωτερικός τροχός θα συνεχίσει να δέχεται ποσοστό ροπής και να διατηρεί το όχημα στην επιθυμητή τροχιά.

Σημαντικά διαφορετική συμπεριφορά έχει το ίδιο αυτοκίνητο με και χωρίς μπλοκέ διαφορικό. Στην πρώτη περίπτωση, μπορεί να γίνει πιο διασκεδαστικό όταν η εμπειρία του οδηγού είναι τέτοια που του επιτρέπει να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες του αυτοκινήτου του στο έπακρο.

Στα SUV, το μπλοκέ εγγυάται ότι το αυτοκίνητο δεν θα μείνει από δύναμη, αν κάποιος τροχός βρεθεί σε λασπώδες έδαφος ή πάγο. Τα πολύ ικανά 4×4 διαθέτουν κλείδωμα στο εμπρόσθιο, στο πίσω και στο κεντρικό διαφορικό προκειμένου ανά πάσα στιγμή να μεταφέρεται ροπή έστω και σε ένα τροχό.

Πηγή: autotriti.gr