Αρχαία ιστορία η νανοτεχνολογία…

11:31 27/4/2012 - Πηγή: Dimotiko Safari

Ο αρχαίος κόσμος είναι γνωστός για τα επιβλητικά επιτεύγματα υψηλής τεχνολογίας, με τον δικό μας Παρθενώνα, τις Πυραμίδες της Αιγύπτου και το Μάτσου Πίτσου στο Περού να αποτελούν μερικά από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα. Ωστόσο, οι τεχνίτες της αρχαιότητας έχουν δώσει εξαιρετικά τεχνολογικά δείγματα όχι μόνο στη μεγάλη αλλά και στη μικρή κλίμακα. Αυτή που σήμερα αποκαλούμε νανοτεχνολογία. Ο χειρισμός υλικού σε ατομική ή μοριακή κλίμακα για τη δημιουργία νέων λειτουργιών και ιδιοτήτων μοιάζει εντελώς σύγχρονη.

Ωστόσο, τεχνίτες του παρελθόντος είχαν... καταφέρει να ελέγχουν την ύλη σε μικροσκοπικές κλίμακες. Αυτό τουλάχιστον αναφέρει άρθρο του «Guardian», που μιλάει για μια σειρά διάσημων αρχαίων αντικειμένων, τα οποία κατασκευάστηκαν από τεχνίτες που γνώριζαν τη χρήση νανοσύνθετων υλικών. Η Κούπα του Λυκούργου, που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, είναι ένα περίτεχνο, εξαιρετικής τεχνικής, γυάλινο αντικείμενο του 4ου αι. μ.Χ. Είναι το μοναδικό δείγμα ενός πολύ ειδικού τύπου γυαλιού, γνωστό ως διχροϊκό, που αλλάζει χρώματα όταν το κρατά κανείς κοντά σε φως. Η αδιαφανής πράσινη επιφάνειά του μετατρέπεται σε ένα λαμπερό ημιδιαφανές κόκκινο όταν το διαπερνά το φως. Το γυαλί του περιέχει μικροσκοπικές ποσότητες κολλοειδούς χρυσού και ασημιού, που δίνει αυτές τις ασυνήθιστες οπτικές ιδιότητες.

Τα χαλύβδινα ξίφη της Δαμασκού κατασκευασμένα μεταξύ 300 και 1700 μ.Χ. είναι γνωστά για την εντυπωσιακή τους αντοχή και τις εξαιρετικά κοφτερές αιχμές τους. Οι ατσάλινες λεπίδες τους περιέχουν ειδικές δομές σε νανοκλίμακα, που ενισχύουν τις ιδιότητες του υλικού από το οποίο έχουν κατασκευαστεί.
Μια αντιδιαβρωτική γαλάζια χρωστική ουσία, γνωστή ως βαφή Μπλε Μάγια (Maya Blue), που πρωτοεμφανίστηκε το 800 μ.Χ., ανακαλύφθηκε στην προ-Κολομβιανή πόλη των Μάγια, την Τσίτσεν Ίτζα. Το σύνθετο υλικό της περιέχει πηλό με μικροσκοπικούς πόρους, όπου το λουλακί χρώμα συνδυάζεται χημικά με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργεί μια σταθερή χρωστική ουσία.
Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι οι τεχνίτες αυτών των υλικών ήταν νανοτεχνολόγοι; Στο άρθρο αναφέρεται η γνώμη δύο ειδικών, του Ίαν Φριστόουν από το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου UCL, που μελέτησε την Κούπα του Λυκούργου και του Πίτερ Πόφλερ, από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, ο οποίος ασχολήθηκε με την έρευνα των δαμασκηνών σπαθιών.
Και οι δύο πιστεύουν ότι δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. «Ήταν άτομα υψηλής εξειδίκευσης, αλλά σίγουρα δεν ήταν νανοτεχνολόγοι. Δεν γνώριζαν ότι δούλευαν σε νανοκλίμακα» δηλώνει ο Ίαν Φριστόουν. Από την πλευρά του ο Πίτερ Πόφλερ θεωρεί ότι ανέπτυξαν υλικά με τη δοκιμή, χωρίς να γνωρίζουν τις διαδικασίες που συμβαίνουν μέσα στα στερεά.
Στη σύγχρονη έρευνα χρησιμοποιήθηκε υψηλή μικροσκοπική ανάλυση για την ανακάλυψη της νανοδομής αυτών των αντικειμένων, αλλά τα συμπεράσματα δεν αποδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάστηκαν. «Πώς διέλυαν αυτά τα μέταλλα στο γυαλί; Με ποιο τρόπο έπαιρναν μια τόσο ομογενοποιημένη κατανομή νανοσωματι