ΠΕΡΙΠΟΥ 7.000.000 ΑΤΟΜΑ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΕΤΗΣΙΩΣ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΠΟ ΔΙΑΒΗΤΗ...

09:48 11/11/2014 - Πηγή: Dimotiko Safari

Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται 3.000 ακρωτηριασμοί κάτω άκρων σε ετήσια βάσηΤη βασική αιτία θανάτου για περίπου 7.000.000 άτομα ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί ο σακχαρώδης διαβήτης. Η νόσος, χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς...

ως «ύπουλη», καθώς τα πρώτα χρόνια μπορεί να δρα κρυφά, χωρίς να εκδηλώνει συμπτώματα.

Συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο

εμφάνισης σημαντικού αριθμού σοβαρών επιπλοκών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, οι μόνιμες βλάβες του αμφιβληστροειδούς που οδηγούν σε τύφλωση, καθώς και οι ακρωτηριασμοί οι οποίοι τείνουν να λάβουν «εφιαλτικές» διαστάσεις.

Οι ακρωτηριασμοί είναι συνέπεια του διαβητικού ποδιού, μιας από τις συχνότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη, και σε παγκόσμιο επίπεδο πραγματοποιείται ένας ακρωτηριασμός κάτω άκρου κάποιου ατόμου κάθε 30 δευτερόλεπτα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Διαβήτη, το 70% των ακρωτηριασμών που διενεργούνται σε όλο τον κόσμο αφορά διαβητικούς ασθενείς, οι οποίοι διατρέχουν 25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν το ένα ή και τα δύο πόδια σε σύγκριση με άλλους.

Οι κύριοι παράγοντες που οδηγούν στον ακρωτηριασμό είναι τα έλκη των κάτω άκρων. Υπολογίζεται ότι 300.000 άτομα ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνισης ελκών των κάτω άκρων, ενώ το 25% των διαβητικών ασθενών θα εμφανίσει έλκος έστω και μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Στατιστικά, 1.000.000 άτομα με σακχαρώδη διαβήτη παγκοσμίως αναγκάζονται να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό ενός άκρου τους σε ετήσια βάση.

Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, υπολογίζεται ότι το 4-5% των διαβητικών ασθενών εμφανίζουν έλκη στα πόδια, γεγονός που σημαίνει ότι περίπου 50.000 άτομα με διαβήτη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ακρωτηριασμού. Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται 3.000 ακρωτηριασμοί κάτω άκρων σε ετήσια βάση.

Τα παραπάνω επισημαίνουν με αφορμή την 14 Νοεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού (Ε.ΜΕ.ΔΙ.Π.),διευθυντής Παθολογικού Τμήματος και Διαβητολογικού Κέντρου, του νοσοκομείου «Παπαγεωργίου», Χρήστος Μανές και ο γενικός γραμματέας της Ε.ΜΕ.ΔΙ.Π., αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νικόλαος Τεντολούρης τονίζοντας ότι«αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα οι χρόνιες αγγειακές επιπλοκές του διαβήτη, μπορεί να αποβούν μοιραίες».

Οποιοσδήποτε πόνος στα κάτω άκρα, οποιαδήποτε σχισμή, ιδίως στα πέλματα, πρέπει να αναφέρεται άμεσα στο θεράποντα ιατρό. Πόδια που ελέγχονται καθημερινά δεν εμφανίζουν σοβαρά προβλήματα, ή και αν ακόμα εμφανίσουν, έχουν πολλές πιθανότητες για πλήρη θεραπεία.
Εφόσον οι ασθενείς ελέγχονται κάθε μέρα για τυχόν έλκη ή αλλαγή του χρώματος (προς το σκούρο) και αναφέρονται αμέσως στον ιατρό τους, η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να τους απαλλάξει από τον κίνδυνο του ακρωτηριασμού.
«Εκτός από το τεράστιο κοινωνικό κόστος, στα προβλήματα του ποδιού προστίθεται και υπέρογκο οικονομικό κόστος» υπογραμμίζει ο κ. Μανές.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, μάλιστα, το κόστος αυτό μπορεί να γίνει δυσβάστακτο για κάθε σύστημα υγείας, καθώς αναπαράγεται συνεχώς εξαιτίας πολλών σημαντικών παραμέτρων.

Αυτές είναι η μακροχρόνια παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο, τα έξοδα αποκατάστασης, η αυξημένη ανάγκη οικιακής φροντίδας και κοινωνικών υπηρεσιών, η απώλεια θέσεων εργασίας και η πρόωρη συνταξιοδότηση. Εάν ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι το κόστος αντιμετώπισης όλων των παραμέτρων μπορεί να αυξηθεί κατά 70% μετά τον ακρωτηριασμό, αντιλαμβάνεται κανείς ότι το πρόβλημα του διαβητικού ποδιού λαμβάνει υπερβολικές διαστάσεις.

Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το άμεσο ετήσιο κόστος ανά ασθενή με διαβητικό πόδι είναι περίπου 6.143 ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται το έμμεσο κόστος, δηλαδή ανικανότητα για εργασία, επιβάρυνση του κοινωνικού συνόλου κτλ, ενώ το κόστος θεραπείας του απλού διαβητικού ασθενούς είναι 5 φορές μικρότερο, δηλαδή 1.299 ευρώ. Το συνολικό ετήσιο κόστος από τα έλκη στη χώρα μας ανέρχεται στα 300 εκατομμύρια ευρώ.

Ταυτόχρονα, το κόστος του ακρωτηριασμού κάτω άκρου (κάτω από το γόνατο) ανέρχεται σε περίπου 30 - 60.000 ευρώ, ανάλογα με το μέρος του ποδιού που θα αποκοπεί, και κάθε χρόνο πραγματοποιούνται σε ελληνικό έδαφος 2.000 – 3.000 ακρωτηριασμοί.

Επιπλέον, το συνολικό ετήσιο κόστος του διαβητικού ποδιού χωρίς ακρωτηριασμό ανέρχεται σε 200-250 εκατομμύρια ευρώ. Για όλους αυτούς τους λόγους, τονίζει ο κ. Μανές, υψίστης σημασίας είναι η σωστή πρόληψη, καθώς από την εκπόνηση ειδικών προγραμμάτων πρόληψης – μείωσης των ακρωτηριασμών το ετήσιο οικονομικό όφελος θα ανερχόταν σε περίπου 50 εκατομμύρια ευρώ.

Οι διεθνείς Εποπτικοί Οργανισμοί Υγείας (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη) προτείνουν την οργάνωση φροντίδας για το διαβητικό πόδι ως το μόνο αποτελεσματικό μέσο μείωσης των ακρωτηριασμών. Η οργάνωση φροντίδας αρχίζει από τα προγράμματα πρόληψης σε όλο το διαβητικό πληθυσμό.

«Η φροντίδα για το διαβητικό πόδι θα πρέπει να περιλαμβάνει και την ίδρυση Ιατρείων Διαβητικού Ποδιού σε δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια νοσοκομεία», καταλήγει ο κ. Μανές.

Αναφερόμενος στη δημιουργία των Ιατρείων αυτών, ο κ. Τεντολούρης τονίζει ότι η πρόληψη των ελκών και των ακρωτηριασμών καθίσταται σήμερα επιτακτική ανάγκη, όπως είχε αναδείξει και η Διακήρυξη του Αγίου Βικεντίου, η οποία ήταν αποτέλεσμα πολλών μελετών που κατέδειξαν ότι η συχνότητα εμφάνισης ελκών στα πόδια, και κατά συνέπεια των ακρωτηριασμών, μπορούσε να μειωθεί μέχρι και 80% όταν ακολουθούνταν πρακτικές εκπαίδευσης και πρόληψης από οργανωμένα Ιατρεία Διαβητικού Ποδιού.

Πρόσφατα αποτελέσματα από χώρες όπως η Νορβηγία, η Δανία, η Γερμανία και το Βέλγιο έδειξαν μείωση των ακρωτηριασμών μέχρι και 60%.

Στην Ελλάδα έχει εκπαιδευτεί ένας σημαντικός αριθμός ιατρών και νοσηλευτών που έχουν στελεχώσει Ιατρεία Διαβητικού Ποδιού στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και σε πολλές άλλες πόλεις (Θήβα, Χαλκίδα, Λαμία, Λάρισα, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη, Ιωάννινα, Κέρκυρα, Πρέβεζα, Αγρίνιο, Καλαμάτα, Σπάρτη, Κύθηρα, Ηράκλειο Κρήτης, Ρόδος, Ικαρία, Λήμνος). Στη χώρα μας έρχονται για εκπαίδευση, επίσης, πολλοί ιατροί από την Κύπρο.

Η φροντίδα των ατόμων με διαβήτη που έχουν προβλήματα στα πόδια πρέπει να παρέχεται από οργανωμένα κέντρα που διαθέτουν προσωπικό με εμπειρία επιπέδου 2 και 3. Στα οργανωμένα αυτά κέντρα γίνεται συστηματική εργασία και πραγματικά σώζονται τα πόδια των ατόμων με διαβήτη.

Σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας αυτών των ιατρείων πρέπει να γίνεται εκπαίδευση των ατόμων με διαβήτη στη φροντίδα των ποδιών για την πρόληψη των ελκών.

Απλές συμβουλές που αν εφαρμοστούν από τα άτομα με διαβήτη σώζουν πόδια:
Δεν περπατάμε ποτέ ξυπόλυτοι.
Ελέγχουμε κάθε βράδυ τα πόδια μας για μικροαμυχές, πληγές ή αλλαγή του χρώματος των δακτύλων
Χρησιμοποιούμε καθρεφτάκι για να ελέγξουμε τα πέλματα αν υπάρχουν πληγές.
Ελέγχουμε τα παπούτσια αν υπάρχει καμιά ραφή ή κανένα καρφί που μπορεί να προκαλέσει τραύμα.
Δεν πλησιάζουμε τα πόδια σε θερμαντικά σώματα (υπάρχει κίνδυνος εγκαυμάτων). Πλένουμε τα πόδια με χλιαρό νερό κάθε βράδυ.
Αν τα πέλματα είναι ξηρά χρησιμοποιούμε ειδικούς αφρούς, όχι βαζελίνη.
Κόβουμε τα νύχια σε ευθεία γραμμή ώστε να μην υπάρχουν αιχμές που τραυματίζουν τα πόδια μας.
Δεν αφαιρούμε τους κάλους μόνοι μας. Απευθυνόμαστε πάντα σε εξειδικευμένο προσωπικό.