Ο γλωσσικός ελληνισμός της Αγγλικής

15:27 4/4/2013 - Πηγή: TNSite

Του Θωμά Ηλιόπουλου
Πρέπει να θεωρήσουμε έναν εκλεκτό και πλούσιο σε φαντασία ονοματοδότη ή νουνό, αυτόν που όλο το σύνολο των ουρανίων σωμάτων ως ένα νοούμενο σύστημα τάξης και αρμονίας, το ονόμασε κόσμο. Είναι ένα όντως καταπληκτικό δημιούργημα που μέσα σε μία λέξη συμπεριέβαλε όλα, τα πάντα. Εάν το καλοσκεφτεί κανείς η υφή της λέξης έχει ανυπολόγιστο σημασιολογικό βάθος, πλάτος, μήκος,αλλά και βάρος.

Ο κόσμος δεν είναι μόνο η υφήλιος (υπό + ήλιος = υφήλιος) δηλ.

ό,τι υπάρχει κάτω από τον ήλιο ή ακόμη ό,τι φωτίζεται από αυτόν. Είναι το σύμπαν. Ο κόσμος περιλαμβάνει τους πλανήτες, τους γαλαξίες, τα πάντα. Η λέξη κόσμος έχει μία εκφραστική διάσταση που βάζει σε τάξη και αρμονία όλο το χάος. ΄Ισως για αυτό κάθε στολίδι το ονομάσαμε κόσμημα, αλλά κάναμε και τόσες άλλες λέξεις ,όπως θα δούμε παρακάτω.

Επίσης, η έννοια πρώτα και η λέξη μετά, κόσμο ονομάζουμε όλο το πλήθος των ανθρώπων, την ανθρωπότητα όλη, την οικουμένη, την πλάση, ακόμη και κτίση, εάν την έκτισε κάποιος πλάστης. Την έννοια και λέξη όμως, την έπλασε κάποιος ελληνικός νους. Αυτό είναι καταπληκτικό ανθρώπινο δημιούργημα, γιατί οι λέξεις χρειάζονται μόνο στους ανθρώπους σε ένα κοινό σύνολο. Κανένας άλλος δεν χρησιμοποιεί τις ανθρώπινες λέξεις. Οι γλώσσες εξυπηρετούν αυτό το σύνολο και μόνο.

΄Οσο καλύτερες είναι τόσο καλύτερος είναι και ο κόσμος (οι άνθρωποι, ο κοσμικός κοινωνικός περίγυρος) που τις μιλάει και συνεννοείται με αυτές. Κόσμος είναι και η ανθρωπότητα. Στη φαντασία μας δημιουργήσαμε και τον «άλλο κόσμο» που δεν τον γνωρίζουμε, αλλά με την ίδια λέξη μόνο υπάρχει.

ΓΟΝΙΜΗ Η ΛΕΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ

Από τον κόσμο κάναμε και το ρήμα μας κοσμώ και άλλα ουσιαστικά όπως κόσμημα, διακόσμηση, επίθετο κοσμικός, αλλά και κόσμιος και η διαγωγή σε όλα τα Απολυτήρια των σχολείων γράφεται ως κοσμιοτάτη, η ενδεδειγμένη, η πρέπουσα, η σωστή συμπεριφορά από κάθε κοινωνική και ηθική πλευρά.

Χωρίς σχόλια ας αραδιάσουμε εδώ και μερικές άλλες παράγωγες λέξεις ή και σύνθετες, αλλά και φράσεις, για να συλλάβουμε την πλούσια γέννα του κόσμου: κοσμήτορας, κοσμητεία, κοσμικός, κοσμητικός, κοσμάκης, και άλλες πολλές. Εκεί όμως που φαίνεται περισσότερο η γονιμότητα του κόσμου είναι οι σύνθετες λέξεις του. Ακούστε λοιπόν: κοσμογονία, κοσμογονικός, κοσμογραφία, κοσμογραφικός, κοσμοθεωρία, κοσμοθεωρητικός, κοσμοϊστορικός, κοσμοζωικός, κοσμοαντίληψη, κοσμολογία, κοσμοπολίτης, κοσμοπολίτικος, κοσμοπολιτισμός, κοσμηματοποιός, κοσμηματοπώλης, κοσμοπλημύρα, κοσμοσυρροή, κοσμοχαλασιά, αλλά και ο κοσμοσωτήριος ο κοσμοναύτης που έβγαλε τη λέξη μας αυτή και έξω από τον ... κόσμο μας.

Πού ακόμα να την ερευνήσουμε και ως δεύτερο συνθετικό: διακόσμηση, διακοσμητικός, διάκοσμος, υπόκοσμος, μικρόκοσμος και πολλές άλλες. Η λέξη είναι όντως κοσμαγάπητη. Τέλος θα αναφέρω και μερικές φράσεις μας όπως: κόσμος και κοσμάκης, έφαγα τον κόσμο να σε βρω, χάλασε ο κόσμος, μικρός που είναι ο κόσμος, περάστε κόσμε!, οι χώρες του τρίτου κόσμου (οι υποανάπτυκτες), η Αμερική και η Αυστραλία είναι ο νέος κόσμος και η εφημερίδα μας σε αυτό το πλαίσιο ονομάστηκε «Νέος Κόσμος». Και ο ποιητής μας Ελύτης τον απαθανάτησε στον περίφημο στίχο του: Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας !

ΚΑΙ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ

Τέτοιο τετράβαθο πηγάδι νοηματικής αξίας, που αναβλύζει σκέτο πνευματικό νερό με τις λέξεις του, δεν θα μπορούσε να μείνει άγνωστο στα λαγωνικά της Αγγλικής που ψάχνουν συνέχεια για τέτοια λημέρια.΄Ετσι άνοιξε ο κρουνός και καρπώθηκε η Αγγλική με λέξεις ολκής που κανείς δεν τις φύλαγε, λες και δεν είχαν πατέρα και μητέρα αυτές. Και ανέβηκε στο γλωσσικό Παρθενώνα και διάλεξε και πήρε ό,τι της χρειαζόταν. Τρύγισε συγκομιδή και σοδειά μελιστάλακτη. Ιδού ο γλυκός καρπός της: cosmos, cosmic, cosmetic, cosmogony, cosmography, cosmology, cosmonaut, cosmopolis, cosmopolitan, cosmopolite και τόσες άλλες, για να μη σας κουράζω. Βγάλτε μόνοι σας και όλες τις παράγωγές τους: ρήματα, ουσιαστικά, επίθετα, επιρρήματα και σύνθετες όπως microcosm, macrocosm και άλλες. Ευτυχώς το τονίζουν τα λεξικά: All from Greek Κόσμος !

ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ

Ευγνωμονούμε ταπεινά τη μικρή και φτωχή μας Ελλάδα που στη Μελβούρνη – και σε όλο τον κόσμο - όλοι μας βλέπουμε την ελληνική τηλεόραση και μάλιστα ΔΩΡΕΑΝ. Το σήμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης ( ΕΡΤ ) φτάνει και εδώ ηχηρά με την ελληνική γλώσσα να φαίνεται και να ακούγεται παντού. Αυτό το ERT WORLD όμως, δεν θα ήταν καλύτερα να λέγεται ERT COSMOS! Τι έχουν πάθει οι Έλληνες στην Ελλάδα και θέλουν όλοι τους να γίνουν ΄Αγγλοι ή Αμερικανοί; Η λέξη COSMOS στο αγγλοαμερικανικό γλωσσικό καντάρι ζυγίζει χίλιες φορές βαρύτερα από την WORLD. Μήπως δεν γνωρίζουν τη σημασία της παροιμίας μας: Ο κόσμος το ’χει τούμπανο κι εμείς κρυφό καμάρι;