Ο «πολιτικός αναμορφωτής» και τα πράγματα που «δύσκολα τα καταργεί κανείς»

18:00 17/10/2013 - Πηγή: TNSite

Από τα αποσπάσματα της ποίησης του Κωνσταντίνου Καβάφη που τραβούν τις τελευταίες ημέρες την προσοχή μας στα μέσα μεταφοράς στην Αθήνα, η συζήτηση έχει ανοίξει για έναν στίχο που αποκομμένος παραπέμπει σε άλλο νόημα της λέξης «βία» από τη «βιασύνη» που ήθελε να πει ο ποιητής.

«είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία» είναι ο στίχος που έχει αποτυπωθεί τα μέσα μεταφοράς

και είναι λογικό κανείς, με φόντο και τις εξελίξεις του τελευταίου μήνα και τη συζήτηση για τη βία στην Ελλάδα, την πολιτική σκηνή αλλά και την κοινωνία, έτσι να ερμηνεύσει τη λέξη «βία» στο στίχο.

Αλλά ένα μεγαλύτερο απόσπασμα από το ποίημα «Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X.» είναι πιο διαφωτιστικό:«Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.Να μη βιαζόμεθα• είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία»

Σε κάθε περίπτωση δόθηκε η ευκαιρία να ανατρέξουμε για άλλη μία φορά στο συγκεκριμένο ποίημα για να δούμε πόσες κοινές αναφορές έχει αυτή η «μεγάλη Ελληνική αποικία» του 200 π.Χ, (για την οποία ο Καβάφης έγραψε την περίοδο 1897-1933) με την Ελλάδα του σήμερα. Οι επικλήσεις στο ποίημα αυτό ήταν άλλωστε πολλές από το 2010, όταν η Ελλάδα οδηγήθηκε στο μνημόνιο και η τρόικα ανέλαβε ρόλο «Πολιτικού Aναμορφωτή».

«Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ δεν τους χρειάζονταν κανείς», γράφει ο Καβάφης για τους «Πολιτικούς Αναμορφωτές» και περίπου έναν αιώνα μετά ο στίχος του παραμένει εξαιρετικά επίκαιρος.

Γιατί οι «Πολιτικοί Αναμορφωτές», όπως αναφέρει ο αλεξανδρινός ποιητής, έχουν κλίση στις θυσίες και όσο προχωρούν στον έλεγχό τους όλο βρίσκουν «περιττά» και όλο ζητούν να «παυθούν» πράγματα που «δύσκολα τα καταργεί κανείς».

Κι όταν τελειώσουν να δούμε τι απομένει «μετά τόση δεινότητα χειρουργική», γράφει ο Καβάφης καταλήγοντας: «Και τέλος πάντων, να, τραβούμ’ εμπρός». Ή κουπί, όπως ίσως θα έγραφε σήμερα…

Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X.

Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Aποικίαδεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρόςνα φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή.

Όμως το πρόσκομμα κ’ η δυσκολίαείναι που κάμνουνε μια ιστορίαμεγάλη κάθε πράγμα οι Aναμορφωταίαυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέδεν τους χρειάζονταν κανείς.) Για κάθε τι,για το παραμικρό ρωτούνε κ’ εξετάζουν,κ’ ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.

Έχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη•η κατοχή σας είν’ επισφαλής:η τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Aποικίες.Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,κι από την άλληνα την συναφή,κι από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική•είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τί να γίνει;σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.

Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε•πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.

Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,να δούμε τι απομένει πια, μετάτόση δεινότητα χειρουργική.—

Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.Να μη βιαζόμεθα• είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.Έχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Aποικία.Όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;Και τέλος πάντων, να, τραβούμ’ εμπρός.

NewsBeast