Το Νομπέλ Ιατρικής 2013

13:57 14/10/2013 - Πηγή: TNSite

Το Νομπέλ Ιατρικής 2013 απονεμήθηκε τη Δευτέρα από κοινού στους Αμερικανούς Τζέιμς Ρόθμαν, Ράντι Σέκμαν και στον Γερμανό Τόμας Ζούντχοφ, οι οποίοι ανακάλυψαν τον «μηχανισμό ρύθμισης μετακίνησης κυστιδίων, το μείζον σύστημα μεταφοράς στα κύτταρά μας», δηλαδή πώς οργανώνουν τα κύτταρα το σύστημα μεταφοράς του μοριακού τους φορτίου και το παραδίδουν στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή.

Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της επιτροπής Νομπέλ του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας, κάθε κύτταρο είναι ένα

εργοστάσιο το οποίο παράγει ουσίες στο εσωτερικό του και τις εξάγει στον οργανισμό.

Για παράδειγμα η ινσουλίνη παράγεται μέσα στον οργανισμό και απελευθερώνεται στο αίμα. Ακολούθως, τα χημικά σήματα που εκπέμπει, οι γνωστοί νευροδιαβιβαστές, αποστέλλονται από το ένα νευρικό κύτταρο στο άλλο.

Αυτά τα μόρια μεταφέρονται γύρω από τα κύτταρα οργανωμένα σε μικρές ομάδες (πακέτα) που ονομάζονται κυστίδια.

Επίσης, τα κυστίδια διακινούν διαλυτές πρωτεΐνες και μεμβράνες μεταξύ των κυτταρικών διαμερισμάτων.

Ο Ράντι Σέκμαν ανακάλυψε ένα ζεύγος γονιδίων που είναι απαραίτητο για την κυκλοφορία των κυστιδίων. Ο Τζέιμς Ρόθμαν τον μηχανισμό των πρωτεϊνών που επιτρέπει στα κυστίδια να αλληλεπιδράσουν με τους στόχους τους ώστε να επιτρέψουν τη μεταφορά του φορτίου, δηλαδή των βιοχημικών ουσιών που έχουν παραχθεί στο κύτταρο. Ο Τόμας Ζούντχοφ, ανακάλυψε πώς τα σήματα εκπαιδεύουν τα κυστίδια ώστε να απελευθερώσουν το φορτίο τους με ακρίβεια.

Ο Ρόθμαν είναι καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Κυτταρικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Γιέιλ, ο Σέκμαν είναι καθηγητής στο Τμήμα Μοριακής και Κυτταρικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ και ο Ζούντχοφ είναι καθηγητής Μοριακής και Κυτταρικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια.

Τα υπόλοιπα ΝομπέλΑκολουθούν την Τρίτη, το Νομπέλ Φυσικής, την Τετάρτη το Νομπέλ Χημείας, την Πέμπτη το Νομπέλ Λογοτεχνίας, την Παρασκευή το Νομπέλ Ειρήνης και την επόμενη Δευτέρα το Νομπέλ Οικονομικών Επιστημών.

Αλφρεντ ΝομπέλΠοιος όμως ήταν ο δημιουργός των Νομπέλ και γιατί τα θεσμοθέτησε; Ο Αλφρεντ Νομπέλ γεννήθηκε το 1833 στη Στοκχόλμη, την πρωτεύουσα της Σουηδίας. Ο πατέρας του Ιμάνουελ ήταν μηχανικός και εφευρέτης, ο οποίος, αφού υπέστη την οδυνηρή δοκιμασία της πτώχευσης, αναγκάστηκε να δοκιμάσει το 1837 την τύχη του στη Ρωσία, όπου πράγματι αυτή του χαμογέλασε. Το «κλειδί» ήταν ότι κατάφερε να εντυπωσάσει τον τσάρο με μια από τις εφευρέσεις του, την υποθαλάσσια νάρκη κατά εχθρικών πλοίων. Ο γιός του Αλφρεντ, μορφώθηκε στην Αγία Πετρούπολη και (παρόλο που είχε κλίση στην ποίηση) συνέχισε στα βήματα του πατέρα του, ασχολούμενος με τη χημεία και τη μηχανική. Ανάμεσα στις πολλές εφευρέσεις του τα επόμενα χρόνια, η κυριότερη ήταν, το 1867, η «χειραγώγηση» της επικίνδυνα ασταθούς νιτρογλυκερίνης (από την οποία είχε σκοτωθεί ο νεότερος αδελφός του Εμίλ το 1864) σε ένα νέο ασφαλέστερο μίγμα, που ονομάστηκε από τον ίδιο «δυναμίτης», από την ελληνική λέξη «δύναμις». Η εφεύρεση του δυναμίτη έφερε πραγματική επανάσταση στην εξορυκτική βιομηχανία, στις κατασκευές και στα πάσης φύσης έργα (π.χ. στη διάνοιξη των νέων σιδηροδρομικών γραμμών σε όλο τον κόσμο), με αποτέλεσμα ο Νόμπελ -ο οποίος στη συνέχεια εφηύρε ακόμα πιο εξελιγμένες εκρηκτικές ουσίες- να γίνει πάμπλουτος. Πολύ γρήγορα ο δυναμίτης αξιοποιήθηκε όχι μόνο για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά και για πολεμικούς. Ο ίδιος, αν και, μεταξύ άλλων, ήταν ιδιοκτήτης της εταιρείας όπλων Bofors, είναι αβέβαιο κατά πόσο ενέκρινε τη στρατιωτική χρήση του δυναμίτη. Ηταν όμως μια τραγική ειρωνεία της τύχης αυτή που τον ώθησε να δημιουργήσει τα βραβεία Νομπέλ. Όταν το 1888 πέθανε ο αδελφός του Λούντβιχ, εξαιτίας κάποιου δημοσιογραφικού λάθους δημοσιεύθηκε σε μια γαλλική εφημερίδα η νεκρολογία του ίδιου του Αλφρεντ, ο οποίος είχε έτσι το «προνόμιο» να δει, όντας ακόμα ζωντανός, τι πίστευε ο κόσμος και ποια θα ήταν η μεταθανάτια γνώμη γι' αυτόν. Στη «νεκρολογία» του ο Αλφρεντ Νομπέλ χαρακτηριζόταν ως ο άνθρωπος που έβγαλε εκατομμύρια από τον θάνατο άλλων ανθρώπων, ως ένας «έμπορος του θανάτου» και ως «αυτός που πλούτισε εφευρίσκοντας τρόπους να σκοτώνονται περισσότεροι άνθρωποι πιο γρήγορα από ποτέ».Συγκλονισμένος από αυτά που διάβασε, ο Νομπέλ αποφάσισε να κάνει κάτι για την υστεροφημία του και, κάπως έτσι, ένα χρόνο πριν πεθάνει το 1896, συνέταξε τη διαθήκη του και κληροδότησε το μεγαλύτερο μέρος (94%) της τεράστιας περιουσίας του για τη θεσμοθέτηση των πέντε βραβείων. Το ποσό που έδωσε για τη χρηματοδότηση αυτών των ετήσιων βραβείων, έφθανε τα 31,2 εκατ. σουηδικές κορώνες (περίπου 1,69 εκατ. βρετανικές λίρες εκείνης της εποχής), ενώ σήμερα πια το κεφάλαιο αυτό έχει διαμορφωθεί γύρω στα 337 εκατ. ευρώ.tanea.gr

SpiroSpero