Η σωστή διαχείριση της επιθετικής συμπεριφοράς των παιδιών

15:27 27/3/2017 - Πηγή: Espresso

ΡΕΠΟΡΤΑΖΨυχανάλυσέ τοΗ σωστή διαχείριση της επιθετικής συμπεριφοράς των παιδιώνΔευτέρα, Μάρτιος 27, 2017 - 15:25

Aρκετοί γονείς πανικοβάλλονται ακούγοντας ότι το παιδί τους έχει την τάση στο σχολείο να σπρώχνει και να χτυπά τους συμμαθητές του όταν είναι θυμωμένο ή να δαγκώνει φίλους του την ώρα του παιχνιδιού.
Είναι η στιγμή να επέμβετε, δίχως σημάδια πανικού. Η επιθετικότητα, μέχρι ενός βαθμού, είναι φυσιολογική αντίδραση κατά τα πρώτα χρόνια του παιδιού και συμβαίνει στα περισσότερα νήπια. Το ζήτημα είναι να μην την αντιμετωπίζετε με τρόπο που να κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα, ενώ,

από τη άλλη, θα πρέπει να μάθετε στο παιδί σας πως υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να εκφράζει τα συναισθήματά του.

Παράλληλα, είναι σημαντικό να καταλάβει πως η επιθετική συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή και πως επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό η ψυχοσυναισθηματική εξέλιξή του. «Πρέπει πάντα να υπάρχουν όρια» λένε χαρακτηριστικά οι παιδοψυχολόγοι.
Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπουμε στο παιδί να χτυπά και να δαγκώνει, λέγοντάς του «δεν πειράζει, δεν θα το ξανακάνεις», «φταίει και το άλλο παιδάκι» ή «καλύτερα να χτυπάς πρώτος για να μη σε χτυπάνε οι άλλοι», ούτε βέβαια πρέπει να το τιμωρούμε με τον ίδιο τρόπο. Μια καλή μέθοδος είναι να τοποθετηθείτε ως εξής: Με σταθερότητα στον τόνο της φωνής πείτε στο παιδί ότι έκανε ένα λάθος που δεν επιτρέπεται να ξανακάνει.

Μπορείτε να του ζητήσετε να καθίσει για τρία τέσσερα λεπτά σε ένα συγκεκριμένο σημείο για να σκεφτεί και να σας περιγράψει τι συνέβη ή να του απομακρύνετε κάποιο παιχνίδι ως συνέπεια της πράξης του, εξηγώντας του ότι πρέπει να ηρεμήσει και να σκεφτεί το γεγονός για να το συζητήσετε μαζί του. Υπάρχουν, βέβαια, και περιπτώσεις που το παιδί επιδεικνύει επιθετική συμπεριφορά για να κερδίσει την προσοχή των γονιών του. Ο καλύτερος τρόπος για να το αντιμετωπίσετε αυτό είναι να αποσπάσετε την προσοχή του παιδιού με κάτι άλλο, π.χ. να το καλέσετε να δει ή να παίξει κάτι.

Tρόποι αντιμετώπισης

Τέλος, αν το παιδί επιδείξει επιθετική συμπεριφορά σε κάποιον εξωτερικό χώρο, π.χ. στον παιδότοπο, ή σε κάποια εξωσχολική δραστηριότητα, ο γονιός μπορεί να το πάρει λίγο στα πόδια του ή στην αγκαλιά και να του εξηγήσει ότι η συμπεριφορά αυτή δεν είναι αποδεκτή. Μπορεί επίσης να το πάρει να φύγουν, εξηγώντας του τον λόγο της αποχώρησής τους.

Πώς όμως θα αντιμετωπίσετε την επιθετική συμπεριφορά του παιδιού; Τη στιγμή που πάει να σηκώσει το χέρι του πάνω σας πιάστε το, ακινητοποιήστε το και πείτε του με ηρεμία και σοβαρότητα ότι αυτή η πράξη δεν είναι σωστή, δεν αρμόζει και δεν επιτρέπεται να την επαναλάβει ποτέ και σε κανέναν.
Σε καμία περίπτωση μην το χτυπήσετε και μην ουρλιάξετε στο πρόσωπό του, γιατί τα παιδιά είναι μιμητικά και θα αντιδράσουν στο μέλλον με τον ίδιο τρόπο.

Αποδεχτείτε τα συναισθήματα
Το παιδί σας βρίσκεται σε κατάσταση εκνευρισμού ή θυμού τη στιγμή εκείνη, είτε μπορεί απλώς να νομίζει ότι με το να σας δαγκώσει θα καταφέρει να τραβήξει την προσοχή σας και θα σας κάνει να παίξετε μαζί του. Μιλήστε του για το πώς νιώθει, πείτε ότι καταλαβαίνετε πως είναι θυμωμένο, ταραγμένο ή θέλει την προσοχή σας, ρωτήστε το τι θέλει ακριβώς και εξηγήστε του, έστω και πολλές φορές, ότι το να επιτίθεται είναι λανθασμένη συμπεριφορά και υπάρχουν άλλοι τρόποι για να εκφράζει αυτά τα συναισθήματα. Μπορεί π.χ. να εκφράζει αυτό που θέλει, να λέει τι το ενοχλεί ή να ζητάει βοήθεια από κάποιον μεγαλύτερο.

Κάθε πράξη έχει συνέχεια
Ενα νήπιο πιθανώς να μην καταλάβει αν του πείτε «πώς θα ένιωθες αν κάποιος σε δάγκωνε;». Θα καταλάβει όμως το λάθος του αν του απομακρύνετε ένα παιχνίδι, όταν δαγκώνει κάποιον για να το διεκδικήσει ή αν το πάρετε και φύγετε από την παιδική χαρά, όταν χτυπήσει ένα άλλο παιδί. Στη συνέχεια θα πρέπει να επανέλθετε στο συμβάν εξηγώντας του αναλυτικά τι συνέβη, τις συνέπειες των πράξεών του, π.χ «ο φίλος σου πόνεσε και φοβήθηκε πολύ. Θα του ζητήσεις συγγνώμη για να μπορείτε να ξαναπαίξετε μαζί χωρίς να σε φοβάται. Οι φίλοι πρέπει να είναι αγαπημένοι, να μην πονάει ο ένας τον άλλον, να νιώθουν όμορφα όταν κάνουν παρέα».
Αυτού του είδους οι συζητήσεις είναι βοηθητικό να γίνονται τακτικά και από τους δύο γονείς, όταν το παιδί έχει επιθετικές τάσεις. Επίσης, οι γονείς θα πρέπει να αξιολογήσουν την αντιδραστική συμπεριφορά του παιδιού τους, η οποία εκφράζεται με ανεξέλεγκτο, παρορμητικό τρόπο, και να ακολουθήσουν συμβουλευτική θεραπεία γονέων ή ατομική θεραπεία συμπεριφοράς του παιδιού τους.

Η βοήθεια ενός βιβλίου
Βρείτε παιδικά βιβλία που απευθύνονται στο θέμα της παιδικής επιθετικότητας και δώστε στο παιδί να καταλάβει μέσα από απλές ιστορίες πόσο λανθασμένη είναι αυτή η συμπεριφορά, πόσο μπορεί να πληγώσει κάποιον, αλλά και να χάσει τους φίλους του.

Δώστε λύσεις
Μερικές φορές το να πείτε στο παιδί «μη χτυπάς» ή «μη δαγκώνεις» δεν δίνει διέξοδο στον θυμό του. Πείτε του, λοιπόν, τι καλύτερο μπορεί να κάνει εκείνη τη στιγμή. Για παράδειγμα, «όταν θα θες να χτυπήσεις κάποιον, μπορείς να σταυρώνεις τα χέρια σου και να τα κρατάς εκεί ακίνητα για να μην τραυματίσεις κανέναν». Επίσης, μπορεί να παίρνει στα χέρια του και να αγκαλιάζει δυνατά ένα αγαπημένο αρκουδάκι του, μια κούκλα ή κάποιο πάνινο αγαπημένο παιχνίδι του. Σε αυτήν την περίπτωση δείξτε του πώς να το κάνει.
Επίσης, μπορείτε να το μάθετε, όταν είναι θυμωμένο, να παίρνει βαθιές ανάσες και να μετρά από μέσα του μέχρι το δέκα ή να θυμηθεί το αγαπημένο του τραγουδάκι πριν κάνει κάποια απερίσκεπτη κίνηση.

Επιβράβευση
Μην ξεχνάτε να επιδοκιμάζετε το παιδί σας, όταν παίζει ήρεμα ή μοιράζεται τα παιχνίδια του με άλλα παιδιά.

Γιατί είναι θυμωμένο;
Για παιδιά μεγαλύτερα των τεσσάρων ετών, τα οποία εκδηλώνουν επιθετική συμπεριφορά χωρίς ξεκάθαρο λόγο, ίσως χρειαστεί να συμβουλευτείτε κάποιον παιδοψυχολόγο, ώστε, πέρα από το να σας βοηθήσει να βρείτε τον λόγο, να σας συμβουλεύσει για πιο στοχευμένη και συγκεκριμένη αντιμετώπιση.

Οι κινήσεις συμφιλίωσης και το «τρικ» της συγγνώμης

Το να πιέσετε το παιδί να ζητήσει συγγνώμη για τη συμπεριφορά του μπορεί να το κάνει να λειτουργήσει με ανειλικρίνεια, αλλά μπορεί και να το θυμώσει ακόμα περισσότερο. Μπορείτε, εναλλακτικά, να προτείνετε στο παιδί κάποια άλλη κίνηση συμφιλίωσης, π.χ. μια αγκαλιά, ένα χάδι, μια συμφωνία για την πραγματοποίηση μιας νέας δραστηριότητας και ενασχόλησης. Κυρίως, μην ξεχνάτε να ζητάτε και εσείς συγγνώμη κάθε φορά που μπορεί να κάνετε κάποιο λάθος, ώστε να δίνετε το καλό παράδειγμα.

Για τα παιδιά οι γονείς είναι το κέντρο του κόσμου τους και όταν δεν τηρούν αυτά που τους υπόσχονται, είναι σαν να γκρεμίζεται ένα κομμάτι τους. Η αθέτηση της υπόσχεσης μπορεί να θυμώσει και να απογοητεύσει τα παιδιά, γιατί την αντιλαμβάνονται ως έλλειψη σεβασμού προς το πρόσωπό τους. Επίσης, μπορεί να τα κάνει να αισθανθούν ανασφάλεια και να αρχίσουν να αμφιβάλλουν για την αξιοπιστία των γονιών τους.

Για τα παιδιά οι γονείς είναι οι πρώτοι δάσκαλοί τους. Οι προσδοκίες και οι εμπειρίες που έχουν από τους γονείς διαμορφώνουν τις προσδοκίες που έχουν για τον κόσμο. Οταν οι γονείς σπάνε τις συμφωνίες τους, τα παιδιά μαθαίνουν πως οι άνθρωποι είναι αναξιόπιστοι και δεν μπορούν να τους εμπιστευτούν.

*MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII - St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/Σοφία Π. Μιχαλοπούλου

Παράληψη από το RSS: