Το Ιδρυμα Ωνάση σε θολά νερά

13:59 13/7/2014 - Πηγή: Espresso

ΡΕΠΟΡΤΑΖΤο Ιδρυμα Ωνάση σε θολά νεράΚυριακή, Ιούλιος 13, 2014 - 13:00

Η μετάλλαξη του DNA του Ιδρύματος Ωνάση συνεχίζεται, καθώς υπό τον Αντώνη Παπαδημητρίου εξελίσσεται σε «αρπακτικό» που καταβροχθίζει στόλους υπερχρεωμένων ναυτιλιακών επιχειρήσεων, ενώ δείχνει να μεταπηδά από τον παραδοσιακό του χώρο, των δεξαμενόπλοιων και σε αυτό των φορτηγών, που όμως βρίσκονται σε παρατεταμένη κρίση. Δεν είναι όμως μόνον αυτό.

Η γαλανόλευκη ανεμίζει σε μέρος μόνο του στόλου του ιδρύματος, που δείχνει προτίμηση και στη σημαία των Νήσων Μάρσαλ - γνωστή σημαία ευκαιρίας. Και ενώ κάποιοι μιλούν για «ηθικά διαβλητές» επενδύσεις, η διοίκησή του ισχυρίζεται ότι έχει πενταπλασιάσει το καταπίστευμα με το οποίο το κληροδότησε ο Αριστοτέλης Ωνάσης.

Επικίνδυνες κινήσεις

Ακόμα όμως και αν είναι έτσι η επίδοση, ωχριά μπροστά σ' αυτήν που θα είχε επιτύχει αν απλώς αγόραζε μετοχές του δείκτη-βαρόμετρου των διεθνών αγορών Dow Jones, ο οποίος από τα επίπεδα των 600 μονάδων το 1975 βρίσκεται σήμερα κοντά στις 16.500 μονάδες, έχοντας υπέρ 27πλασιάσει (+2700%) την αξία του...

Ομως το ίδρυμα συνεχίζει στην ίδια λογική πραγματοποιώντας ριψοκίνδυνες, κατά πολλούς, τοποθετήσεις, χωρίς να εμφανίζει τα τελευταία έτη έργο ανάλογο του ονόματός του, ειδικά σε σύγκριση με άλλα ιδρύματα, όπως αυτό του Σταύρου Νιάρχου.

Από την αρχή του 2014 έως σήμερα φέρεται ότι έχει επενδύσει κοντά στα 350.000.000 δολάρια σε εξαγορές πλοίων. Στις αρχές Ιουλίου αναφέρθηκε ως αγοραστής δύο πολύ μεγάλων ποντοπόρων μεικτής χρήσης αντί 60.000.000 δολαρίων το καθένα σε πλειστηριασμό που έγινε κατά της υπό χρεοκοπία ιδιοκτήτριάς τους TMT. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι αν το Ιδρυμα Ωνάση θέλει να τα χρησιμοποιήσει ως τάνκερ, θα πρέπει να καταβάλει άλλα 6.000.000 με 9.000.000 δολάρια για κάθε ένα, ώστε να τα μετατρέψει καταλλήλως. Ομως τα δύο αυτά πλοία φέρεται να είναι διαφιλονικούμενα από τον έως τώρα ιδιοκτήτη τους που έχει προσφύγει στην προστασία του αμερικανικού πτωχευτικού δικαίου και έχει άλλα σχέδια για αυτά. Δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς γιατί ένα ίδρυμα θα ήθελε να μπλέξει σε μια τέτοια υπόθεση, αναφέρουν κάποιοι πιο παραδοσιακοί πλοιοκτήτες.

Εναν μήνα νωρίτερα η ναυτιλιακή του ιδρύματος Olympic Shipping & Management, στο πηδάλιο της οποίας έχει τοποθετηθεί ο έτερος γιος παλιού συνεργάτη του Αριστοτέλη, Γιάννης Ιωαννίδης, αγόρασε άλλο ένα πλοίο από την υπό πτώχευση TMT. Προκειται γιατο υπερδεξαμενόπλοιο «FORTUNE ELEPHANT», που αγοράστηκε αντί 78.100.000 δολαρίων, το οποίο δουλεύει πλέον υπό το όνομα «OLYMPIC LIGHT». Είναι το έβδομο μεγάλο τάνκερ που ελέγχει η Olympic. Ομως η ναυτιλιακή έχει αγοράσει από τον Δεκέμβριο και μετά και έξι ποντοπόρα φορτηγά αντί ποσού της τάξης των 150.000.000 δολαρίων, αναφέρουν ναυλομεσίτες. Εμφανίζεται έτσι πλέον να έχει στόλο μεγάλο μέρος του οποίου δεν έχει καμία σχέση με την αγορά στην οποία διακρίθηκε ο Ωνάσης, δηλαδή τα δεξαμενόπλοια.

Οι... απορίες

Και όλα αυτά θα ήταν αδιάφορα, εάν κεντρική αποστολή του ιδρύματος δεν ήταν η διανομή του ημίσεως των κερδών σε κοινωφελείς σκοπούς. Κάτι για το οποίο η ελληνική κοινωνία διψά αυτά τα δύσκολα χρόνια που περνά. Και με δεδομένο ότι μια απλή επένδυση χαρτοφυλακίου σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που θα παρακολουθούσε απλώς την πορεία του Dow Jones στη Wall Street θα ήταν πολύ πιο κερδοφόρα, πληθαίνουν εκείνοι που θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα για το τι, πότε, πού και πώς των κινήσεων του ιδρύματος. Ομως, φευ.

Το ίδρυμα διοικείται από δεκαπενταμελές διοικητικό συμβούλιο που λαμβάνει τις αποφάσεις του κατά πλειοψηφία, εκτός και αν προβλέπεται κάτι διαφορετικό από το καταστατικό. Το συμβούλιο συνεδριάζει σε τακτά διαστήματα στην έδρα του στο Λίχτενσταϊν... Πρόεδρος είναι ο Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου και αντιπρόεδρος ο Γιάννης Π. Ιωαννίδης. Τα μέλη του Δ.Σ. του κοινωφελούς ιδρύματος και του επιχειρηματικού ταυτίζονται. Οι ισολογισμοί του ιδρύματος δεν είναι διαθέσιμοι στην επίσημη ιστοσελίδα του. Αγνωστο είναι αν το αρμόδιο για την εποπτεία των ιδρυμάτων στην Ελλάδα υπουργείο Οικονομικών λαμβάνει ενημέρωση, αφού με έδρα το Λίχτενσταϊν πολλά είναι πιθανά. Το κοινωφελές ίδρυμα συστάθηκε τον Δεκέμβριο του 1975, σύμφωνα με την επιθυμία του Αριστοτέλη Ωνάση και μάλιστα στο όνομα του γιου του Αλέξανδρου. Ο πολιτισμός, η παιδεία, το περιβάλλον, η υγεία και η κοινωνική αλληλεγγύη είναι οι βασικές προτεραιότητές του. Ολα τα έργα του ιδρύματος αυτού χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από τα κέρδη του ανεξάρτητου επιχειρηματικού ιδρύματος. Το 50% των κερδών του πρέπει να αποδίδεται για το έργο του κοινωφελούς.

Οι εταιρίες και οι βολικές σημαίες

Η ναυτιλιακή Olympic Shipping & Management S.A. αποτελεί, σύμφωνα με το ίδρυμα, τη συνέχεια της Olympic Maritime, την οποία ίδρυσε το 1952 στο Παρίσι ο Αριστοτέλης Ωνάσης και η οποία είχε την έδρα της στο Μονακό έως τις αρχές του 1990, οπότε και μεταφέρθηκε στο Παλαιό Φάληρο. Διαχειρίζεται, κατά δήλωση του ιδρύματος, έναν στόλο αποτελούμενο από 11 δεξαμενόπλοια και έξι πλοία χύδην ξηρού φορτίου. Από αυτά, μόνο τα 10 είναι υπό ελληνική σημαία, καθώς τα άλλα επτά έχουν υψωμένη σημαία Marshall Islands.

Υπάρχει όμως και άλλη μια ναυτιλιακή, η Springfield Shipping Company Panama, που έχει αναλάβει την τεχνική διαχείριση του στόλου. Παναμάς και Νησιά Μάρσαλ σίγουρα δεν συνάδουν με τον εθνικό στόχο για την προσέλκυση της ελληνόκτητης ναυτιλίας στην Ελλάδα, σχολιάζουν οι επαΐοντες, προσθέτοντας ότι η ξένη σημαία, ακόμα και σε μικρό μέρος του στόλου, είναι απαράδεκτη ηθικά κίνηση για ένα κοινωφελές ίδρυμα. Επιπλέον στα υπό διαχείριση πλοία, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του ιδρύματος, απασχολούνται σήμερα περίπου 600 ναυτικοί, από τους οποίους οι 200 είναι Ελληνες, οι 80 Ρώσοι αξιωματικοί και οι υπόλοιποι 320 αλλοδαποί ναύτες...

Το 2014 η περιουσία του επιχειρηματικού ιδρύματος είναι, κατά δήλωσίν του, πενταπλάσια από εκείνη που του κληροδότησε το 1975 ο Αριστοτέλης Ωνάσης, χωρίς να συνυπολογίζεται το ποσό που έχει διατεθεί για κοινωφελή έργα. Το μόνο που αναφέρει για τα ποσά αυτά είναι πως το ύψος των δωρεών «είναι σε σημερινές τιμές διπλάσιο εκείνου που είχε διαθέσει ο Αριστοτέλης Ωνάσης ως αρχικό κεφάλαιο του ιδρύματος». Λίγο περισσότερα στοιχεία δίδονται για το επιχειρηματικό ίδρυμα. Οπως αναφέρεται, τη 10η Ιουνίου του 2014 η περιουσία που διαχειρίζεται αποκλειστικά το επιχειρηματικό ίδρυμα συνίσταται σε 11 σύγχρονα δεξαμενόπλοια διπλών τοιχωμάτων και 6 πλοία χύδην ξηρού φορτίου. Η συνολική μεταφορική ικανότητά τους ανέρχεται σε 3.097.760 τόνους. Η μέση ηλικία των δεξαμενόπλοιων είναι τα 12 χρόνια και των πλοίων χύδην ξηρού φορτίου τα 5,5 χρόνια. Ακόμα διαθέτει χαρτοφυλάκιο με μετοχές, ομόλογα, προθεσμιακές καταθέσεις και άλλες επενδύσεις χαρτοφυλακίου αλλά και ακίνητα. Συγκεκριμένα, διαχειρίζεται ακίνητη περιουσία στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, το Βουκουρέστι και την Αθήνα. Το ίδρυμα διαχειρίζεται το ίδιο τα ακίνητά του και όσα ακίνητα κτίστηκαν ή ανακαινίστηκαν από αυτό έγιναν με αυτεπιστασία ή με τον πλήρη έλεγχό του.

Ενας πιλότος το δεξί χέρι του προέδρου

Ο Αντώνης Παπαδημητρίου είναι δικηγόρος της Νομικής από την οποία αποφοίτησε το 1977 και οικονομολόγος. Εχει μεταπτυχιακό τίτλο στο δίκαιο των μεταφορών από την Aix-en-Provence της Γαλλίας, διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και πτυχίο από το London School of Economics. Ασκεί τη δικηγορία, από το 1989 είναι δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω και από το 1992 είναι διευθύνων εταίρος στη δικηγορική εταιρεία Α.Σ. Παπαδημητρίου & Συνεργάτες. Ισως για κάποιους να μην αποτελεί έκπληξη, αλλά ένας από τους πελάτες του είναι η ναυτιλιακή εταιρία του ιδρύματος, η Olympic Shipping and Management S.A. Μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Ωνάση έγινε το 1988, επί προεδρίας της αείμνηστης προέδρου Χριστίνας Ωνάση. Από το 1995 συντονίζει την εκτελεστική επιτροπή των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του ομίλου Ωνάση και είναι επιπλέον υπεύθυνος για τον τομέα των οικονομικών και των έργων μεγάλης κλίμακας. Το 2005 εκλέχθηκε πρόεδρος (και ταμίας) του δεκαπενταμελούς διοικητικού συμβουλίου.

Στενός συνεργάτης του είναι ο οικονομολόγος Γιάννης Ιωαννίδης, που υπήρξε και πιλότος της Ολυμπιακής Αεροπορίας για 14 χρόνια. Από το 1988 εργάζεται στον όμιλο Ωνάση και το 1991 μπήκε ως μέλος στο διοικητικό συμβούλιο του ιδρύματος. Εναν χρόνο αργότερα ανέλαβε καθήκοντα γενικού διευθυντή της Springfield Shipping Co. Panama S.A., η οποία λειτουργεί ως εκπρόσωπος στον Πειραιά της εταιρίας Olympic Shipping and Management S.A. Από τον Μάρτιο του 1998 είναι και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Olympic Shipping and Management S.A. που διαχειρίζεται τα πλοία και από το 2005 αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ιδρύματος.