1% «πλουσιότεροι» οι εργαζόμενοι, 1,3 δισ. «φτωχότερο» το ασφαλιστικό

18:01 30/6/2014 - Πηγή: Alfa Vita

Tweet

Τι αλλάζει από αύριο: -2,9% οι εργοδοτικές εισφορές, -1% οι εργατικές, -5,2% οι επικουρικές συντάξεις που χορηγεί το ΕΤΕΑ. Μεγάλες οι απώλειες για ΙΚΑ και ΟΑΕΔ. Ερχεται νέος μαθηματικός τύπος για... μικρότερα εφάπαξ.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Τζώρτζης Ρούσσος

Σε «αχαρτογράφητα ύδατα» εισέρχεται για άλλη μία φορά το ασφαλιστικό σύστημα λόγω των αλλαγών

που θα ισχύσουν από αύριο και εκτείνονται από μείωση επικουρικών συντάξεων έως και αύξηση μισθών. Πρόκειται για αλλαγές που ήδη έχουν θεσμοθετηθεί και λειτουργούν με τέτοιο τρόπο που φέρνουν πιο κοντά το καράβι του Ασφαλιστικού στον ύφαλο με άμεσο τον κίνδυνο πρόσκρουσης. Για παράδειγμα, η μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 2,9% και των αντίστοιχων εργατικών κατά 1% αν συνδυαστεί με το 1,1% του 2012 δημιουργεί ετήσιες απώλειες για το ασφαλιστικό σύστημα συνολικού ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Αυτά τα χρήματα και εν όψει της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος που θα καθιερωθεί, όπως όλα δείχνουν, και στην κύρια ασφάλιση οδηγούν με γεωμετρική πρόοδο σε μείωση των συντάξεων. Σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η απώλεια εσόδων λόγω της κατάργησης των κοινωνικών πόρων (είναι ειδικοί έμμεσοι φόροι που επιβάλλονται σε συγκεκριμένες συναλλαγές.

Η αξιοποίησή τους για τη χρηματοδότηση των ασφαλιστικών οργανισμών δικαιολογείται από την αδυναμία ορισμένων κοινωνικών ομάδων να εξασφαλίσουν με τις εισφορές τους ένα αξιοπρεπές επίπεδο ασφαλιστικής προστασίας).

Οι συνολικές απώλειες

Οπως υπολογίζεται η απώλεια από τη συνολική κατάργηση των κοινωνικών πόρων θα μειώσει περαιτέρω τα έσοδα του συστήματος κατά 2 δισ. ευρώ ετησίως.

Κάτω από αυτά τα δεδομένα από αύριο 1η Ιουλίου έρχονται οι εξής αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα:

Μείωση κατά 3,9% στις ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων. Συγκεκριμένα οι εργοδοτικές εισφορές θα μειωθούν κατά 2,9%, ενώ η μείωση των εργατικών εισφορών αφορά το υπολειπόμενο 1%.

Μείωση κατά 5,2% στις επικουρικές συντάξεις που χορηγεί το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης σε ένα εκατομμύριο δικαιούχους λόγω της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος. Ηδη ο πρόεδρος του ΕΤΕΑ το έχει ανακοινώσει σε τηλεοπτική του παρέμβαση. Θεωρείται βέβαιο ότι από τη νέα χρονιά η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος θα επεκταθεί στο σύνολο των φορέων επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας, ενώ ο υπουργός Γιάννης Βρούτσης επιμένει να διαψεύδει την επέκταση και στην κύρια σύνταξη που όλοι όμως τη θεωρούν βέβαιη. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία, οι μειώσεις των επικουρικών συντάξεων θα είναι πολύ πάνω του 8%. Μάλιστα κάποιοι μιλούν και για μειώσεις που μεσοσταθμικά θα φτάνουν το 30%. Σύμφωνα δε με τις προθέσεις της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Ασφάλισης, ανά τρίμηνο θα γίνεται εκτίμηση της κατάστασης και ανάλογα θα λαμβάνονται «πρόσθετα» μέτρα, πάντα βέβαια στη λογική των περικοπών.

Κλείδωμα των αλλαγών για όσους συνταξιοδοτούνται μέσω του καθεστώτος της διαδοχικής ασφάλισης. Για τον σκοπό αυτό θα παραδοθεί πόρισμα στον υπουργό Εργασίας από την επιτροπή εμπειρογνωμόνων. Η επιτροπή ειδικών που έχει συσταθεί για το θέμα πρόκειται να παραδώσει μέσα στον Ιούλιο το πόρισμά της και στη συνέχεια θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση. Βασικό σημείο της νέας ασφαλιστικής μεταρρύθμισης θα είναι ο καθορισμός του Ταμείου που θα εξετάζει την αίτηση συνταξιοδότησης. Οι προωθούμενες ρυθμίσεις αφορούν κυρίως «παλαιούς» ασφαλισμένους που μπήκαν στην αγορά εργασίας πριν από το 1993 (καθώς για τους νέους ασφαλισμένους υπάρχει ενιαίο καθεστώς).

Κατάργηση των οικογενειακών επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΑΕΔ στους ασφαλισμένους. Πλέον οι δικαιούχοι θα πρέπει να απευθύνονται στον ΟΓΑ για την αντίστοιχη παροχή.

Ολοκλήρωση της μελέτης του ΚΕΠΕ για τις ενοποιήσεις ασφαλιστικών φορέων με στόχο τη δημιουργία τριών ασφαλιστικών φορέων, ενώ μέχρι τον Νοέμβριο θα έχει δημιουργηθεί «Εθνικό Κέντρο Απονομής Συντάξεων». Οπως και να ‘χει μια τέτοια ενοποίηση θα φέρει μειώσεις στις παροχές, αφού αυτές θα «εξισωθούν» με τις παροχές του φορέα που δίνει τις χαμηλότερες (όπως έγινε και στην περιβόητη μεταρρύθμιση του νόμου Πετραλιά του 2008, ο οποίος χωρίς να αλλάξει τίποτε συγχώνευσε τα Ταμεία (μετατρέποντας τα σε κλάδους) και μειώνοντας έτσι τις παροχές.

Η μαύρη προπαγάνδα του κ. Βρούτση θέλει την κυβέρνηση να προσπαθεί να καθιερώσει προσωρινή σύνταξη στην επικουρική ασφάλιση μέσα στον Ιούλιο. Ωστόσο κάτι τέτοιο ανεστάλη λόγω της γνωστοποίησης ότι η υποχρέωση προσωρινής επικουρικής σύνταξης ισχύει ήδη από το 1983. Συγκεκριμένα στο Π.Δ. 258/1983 ορίζεται: «Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή για οποιοδήποτε λόγο η έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης, υποχρεούνται στην έκδοση απόφασης για προσωρινή σύνταξη εφόσον οι δικαιούχοι συγκεντρώνουν τις βασικές ελάχιστες προϋποθέσεις για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και έχουν υποβάλει τα απαραίτητα δικαιολογητικά». Παράλληλα στο Π.Δ. 392/85 ορίζει μεταξύ άλλων: «Το ποσό της προσωρινής σύνταξης είναι ίσο με το κάθε φορά και κατά κατηγορία κατώτατο όριο σύνταξης, που χορηγεί ο κάθε φορέας…» Το θέμα έχει φέρει στη δημοσιότητα το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, τα μέλη του οποίου κατέθεταν ομαδικώς το τελευταίο διάστημα εκατοντάδες αιτήσεις οι οποίες απορρίφθηκαν.

Θα ισχύσει ο νέος μαθηματικός τύπος για το εφάπαξ με βάση τον οποίο τα εφάπαξ θα περιοριστούν στα επίπεδα των όσων έχουν καταβάλει οι ασφαλισμένοι στη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου τους. Ακόμα δεν έχουμε τη λύση του γρίφου που λέγεται μαθηματικός τύπος, ώστε να εκτιμήσουμε επακριβώς το ποσοστό της μείωσης. Σε κάθε περίπτωση πάντως λόγω παραμέτρων οι μειώσεις προμηνύονται αρκετά μεγάλες με το εφάπαξ να διαμορφώνεται σε επιστροφή των εισφορών που έχουν πληρωθεί και θα έχουμε και το παράδοξο εργαζόμενοι με τα ίδια χρόνια ασφάλισης και τις ίδιες εισφορές να έχουν διαφορετικό εφάπαξ ανάλογα με το έτος εξόδου (αν δηλαδή κατέθεσαν αίτηση πριν από την 1η Σεπτεμβρίου 2013 ή μετά). Σήμερα πάντως μόνο στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) σε αναμονή βρίσκονται 38.000 δικαιούχοι με προϋπολογιζόμενο ποσό που θα χρειαστεί περίπου 1,071 δισ., ενώ το Ταμείο θα είναι σε θέση να πληρώσει περίπου 400 εκατ. έως το τέλος του 2014 σε δικαιούχους εφάπαξ.

Οι αλλαγές στους μισθούς. Ποια επιδόματα καταργούνται

Αρκεί η πολύ μικρή αύξηση στους μισθούς της τάξης του 1% να ισοσκελίσει την απώλεια εσόδων από τον ΟΑΕΔ η οποία συνδυάζεται με την κατάργηση ή περικοπή κοινωνικών παροχών του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού; Η απάντηση στο ερώτημα είναι δύσκολη καθότι μέχρι το 2018 προβλέπεται οι απώλειες να αγγίξουν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Πάντως, η άλλη πλευρά (αυτή του υπουργείου Εργασίας) διατείνεται ότι μόνο οφέλη θα προκύψουν από τη μείωση των εργοδοτικών και των εργατικών εισφορών, αφού αναμένεται αύξηση των θέσεων εργασίας κατά περίπου 30.000. Σε όλα αυτά, βέβαια, πρέπει να προστεθούν οι απώλειες που προκύπτουν και για το ΙΚΑ.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, με βάση την κείμενη νομοθεσία, τα κέρδη από τις μειώσεις εισφορών στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΔ (συνολικά κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες) αφορούν περίπου 1,7 εκατ. ασφαλισμένους και τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που τους απασχολούν. Αναλυτικότερα με βάση τον νόμο 4254/2014 οι εργοδότες από αύριο θα μειώσουν κατά 2,9% το μισθολογικό τους κόστος σε μηνιαία βάση. Αυτό το ποσό που προκύπτει (για κάθε εργαζόμενο είναι ανάλογο των αποδοχών του) δεν πηγαίνει όμως στις τσέπες των εργαζομένων αλλά μειώνουν το περιβόητο μη μισθολογικό κόστος. Αντίθετα, η μείωση μίας ποσοστιαίας μονάδας που θα υποστούν οι εργατικές εισφορές σημαίνει αντίστοιχη αύξηση των αποδοχών των μισθωτών.

Τα υπέρ και τα κατά

Ολα αυτά μπορεί να ηχούν θετικά για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και των αποδοχών των εργαζομένων, αλλά προσθέτουν «καντάρια» πονοκεφάλου στους επαΐοντες του ασφαλιστικού συστήματος (κυρίως του ΙΚΑ) αλλά και του ΟΑΕΔ, αφού θα δουν προϋπολογισμένα και σταθερά έσοδα να περικόπτονται. Πρέπει να επισημανθεί ότι στο μεσοπρόθεσμο που προσφάτως ψηφίστηκε οι απώλειες αυτές έχουν μετρηθεί στα 974,17 εκατ. ευρώ έως το 2018. Κάτω από αυτά τα δεδομένα είναι μονόδρομος για τον ΟΑΕΔ η περικοπή κοινωνικών επιδομάτων που μέχρι τώρα έδιναν οικονομική ανάσα (έστω και πολύ μικρή) σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Ετσι, καταργούνται εισφορές και ως εκ τούτου κοινωνικά επιδόματα. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με εγκύκλιο της Γενικής Διεύθυνσης Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι εισφορές που καταργούνται από την 1η Ιουλίου είναι:

Η εργοδοτική εισφορά 1% και η αντίστοιχη εισφορά 1% των εργαζομένων υπέρ του Διανεμητικού Λογαριασμού Οικογενειακών Επιδομάτων Μισθωτών (ΔΛΟΕΜ) υπέρ του ΔΛΟΕΜ. Από την 1/7/2014 καταργείται ο Διανεμητικός Λογαριασμός Οικογενειακών Επιδομάτων Μισθωτών και ειδικά για φέτος προβλέπεται να καταβληθεί, για τελευταία φορά, το 50% του «έξτρα» οικογενειακού επιδόματος από τον ΟΑΕΔ. Συγκεκριμένα το οικογενειακό επίδομα χορηγείται:

(α) Στους ημερομίσθιους που παρέχουν εξαρτημένη εργασία με σχέση ιδιωτικού δικαίου σε οποιονδήποτε εργοδότη της χώρας, καθώς και στους αμειβόμενους με μηνιαίο μισθό που είτε δεν δικαιούνται οικογενειακό επίδομα από τον εργοδότη τους βάσει Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, Νόμου, Κανονισμού Επιχείρησης ή άλλων διατάξεων, είτε δικαιούνται από τον εργοδότη τους ποσό επιδόματος ίσο ή μικρότερο από εκείνο που χορηγεί ο ΔΛΟΕΜ για τον ίδιο αριθμό παιδιών.

(β) Στους απασχολουμένους με σύμβαση μίσθωσης έργου, εφόσον εργάζονται με συνθήκες που απαντώνται στις συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας.

(γ) Στους απασχολούμενους σε εργοδότες με τους οποίους είναι σύζυγοι ή συγγενείς α΄ και β΄ βαθμού.

Το οικογενειακό επίδομα καταβάλλεται στους μισθωτούς του ΙΚΑ με τις εξής προϋποθέσεις:

● Να έχουν πραγματοποιήσει 50 ημέρες ασφάλισης το προηγούμενο έτος (εν προκειμένω 50 ημέρες μέσα στο 2013).

● Να έχουν πληρώσει την ανάλογη εισφορά, 1% υπέρ του κλάδου οικογενειακών επιδομάτων (ΔΛΟΕΜ) του ΟΑΕΔ.

● Να μην λαμβάνουν ανάλογη παροχή, δηλαδή να μην παίρνουν επίδομα τέκνων με συλλογική ή ατομική σύμβαση, από την επιχείρηση που εργάζονται.

Σε περίπτωση ανεργίας, πρέπει να έχουν επιδοτηθεί από τον ΟΑΕΔ για δυο τουλάχιστον μήνες ή αν πρόκειται για αποχή από την εργασία καθώς και για άδεια κύησης–λοχείας, να έχουν επίσης επιδοτηθεί για δυο τουλάχιστον μήνες. Το οικογενειακό επίδομα χορηγείται από τον ΟΑΕΔ χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, αλλά μόνο με βάση το αν ο εργαζόμενος ή η εργαζόμενη έχει ασφάλιση ΙΚΑ, ώστε να έχει καταβάλει την προβλεπόμενη εισφορά υπέρ του κλάδου οικογενειακών επιδομάτων (ΔΛΟΕΜ) του ΟΑΕΔ και φυσικά να μην παίρνει το επίδομα μέσω σύμβασης από τον εργοδότη της

Η εργοδοτική εισφορά 1% για την επιδότηση των στρατευμένων μισθωτών. Το επίδομα στράτευσης καταβάλλεται σε όσους υπηρέτησαν παρατεταμένη θητεία ή κλήθηκαν για μετεκπαίδευση στις ένοπλες δυνάμεις. Δικαίωμα λήψης του επιδόματος έχουν όσοι έχουν πραγματοποιήσει 150 ημερομίσθια κατά τον προηγούμενο της κατάταξης χρόνο ή 150 ημέρες εργασίας (ημερομίσθια) το προηγούμενο της κατάταξης 15μηνο χωρίς να υπολογίζονται τα ημερομίσθια των 3 τελευταίων μηνών. Οι Δικαιούχοι έχουν προθεσμία για την είσπραξη, τρεις μήνες από την απόλυσή τους απ’ τον στρατό.

Αλλες εισφορές που μειώνονται

Ομως δεν μένουν στην κατάργηση επιδομάτων οι σχετικές αποφάσεις αφού σε κάποιες άλλες επέρχεται περικοπή. Συγκεκριμένα οι εισφορές που μειώνονται είναι:

● Η εισφορά υπέρ του Ενιαίου Λογαριασμού για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών (ΕΛΕΚΠ) από 0,81% σε 0,46%. Στο εξής η εργοδοτική εισφορά υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Προγραμμάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης διαμορφώνεται σε ποσοστό 0,24%, η εργοδοτική εισφορά υπέρ του Ειδικού Κοινού Λογαριασμού Ανεργίας (ΕΚΛΑ) στο 0,12% ενώ η εργατική εισφορά υπέρ του ΕΚΛΑ θα είναι 0,10%.

● Η εργοδοτική εισφορά υπέρ του κλάδου παροχών ασθένειας και μητρότητας από 0,80% σε 0,25%.

Πρέπει να επισημανθεί ότι η συνολική μείωση των εισφορών, αν συνυπολογιστεί η κατάργηση που έγινε στα τέλη του 2012 (-1,1 ποσοστιαία μονάδα από τις εργοδοτικές εισφορές σε ΟΕΚ και Εργατική Εστία) φτάνει τις 5 ποσοστιαίες μονάδες, οδηγώντας σε «ελάφρυνση» του μέσου κόστους ασφάλισης στο ΙΚΑ στο 11,43% στη διετία. Το επικαιροποιημένο Μνημόνιο προβλέπει, πάντως, την εξέταση της δυνατότητας περαιτέρω μείωσης κατά ακόμη 1 ποσοστιαία μονάδα τον Ιούνιο του 2015. Ολα αυτά σημαίνουν ετήσιες απώλειες για το ασφαλιστικό σύστημα της τάξης των 1,3 δισ. ευρώ.

Πηγή: Εφημερίδα Των Συντακτών

Tags: ασφάλισηασφαλιστικοσυντάξεις Tweet

View the discussion thread.