Άλλη μια φάρσα "Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας", του Γιώργου Μαυρογιώργου

14:01 10/10/2017 - Πηγή: Alfa Vita

Εκεί στο ΙΕΠ της Παιδαγωγικής και της Διδασκαλίας, φαίνεται πως το επάγγελμα του δασκάλου το θεωρούν υπόθεση τεχνικής και πρακτικής υφής. Αλλιώς,δεν εξηγείται αυτή η περισπούδαστη προχειρότητα!

Για να εξηγούμαστε:

1. Δε μπορείς να είσαι δάσκαλος και να μπαίνεις στην αίθουσα για να διδάξεις, αν δε γνωρίζεις καλά τι είναι το σχολείο στο οποίο θα διδάξεις ως μηχανισμός σε μια ταξική κοινωνία ή η σχολική μονάδα, την ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης, τι είναι σχολική γνώση(είναι κατάταξη,

ιεράρχηση, επιλογή, αποκλεισμός. Η γνώση έχει την Ιστορία της.Και η σχολική τη δική της), τα αναλυτικά προγράμματα(γιατί δεν τα πλησιάζουμε καν), σχολικά βιβλία(:δεν είναι απλό εργαλείο υποστήριξης της διδασκαλίας και της μάθησης. Είναι μια επινόηση με πολλές αθέατες και δυσπρόσιτες πτυχές στη συγγραφή,στην επιλογή,στη χρήση),το σχολικό χρόνο(δεν είναι το ΩΠ και το κουδούνι),τη διδασκαλία ως συνολική κοινωνική λειτουργία και όχι ως μεθοδολογική επινόηση, τις σοβαρές αλλαγές που σημειώνονται με τις ΤΠΕ και στην εκπαίδευση, να μελετά τις κατανομές του σχολικού χώρου και την κοινωνική τοπογραφία της αίθουσας διδασκαλίας, τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, τη συλλογικότητα και τη συμμετοχή στην οργάνωση και στη διοίκηση του σχολείου, το Σύλλογο Διδασκόντων, την εκπαιδευτική πολιτική , το διεθνές πλαίσιο της εκπαίδευσης, την εκπαίδευση στην ΕΕ, κ.τ.ο

2. Δε μπορείς να είσαι δάσκαλος εάν δεν έχεις σπουδάσει τα επιστημονικά πεδία στα οποία θα κληθείς να αναλάβεις διαδακτικό και συμβουλευτικό έργο. Πολλές διδακτικές προσεγγίσεις προκύπτουν από τη βαθιά γνωση του αντικειμένου.

3.Δε μπορείς να είσαι δάσκαλος εάν δεν έχει τις απαραίτητες επιστημονικές γνώσεις και μεθόδους για να μπορείς να γνωρίζεις καλά τα παιδιά που θα διδάξεις, μέσα από τις συγκεκριμένες υλικές και κοινωνικές συνθήκες όπου αναπτύσσονται και ζουν, τις ανάγκες,τις επιθυμίες, τα ενδιαφέροντα, τη συναισθηματική τους κατάσταση, τη φάση της εξελικτικής τους ανάπτυξης, κ.α. Δε μπορείς να τα διδάξεις, εάν δεν έχεις τις θεωρητικές και μεθοδολογικές εκείνες αρχές που σε κάνουν ικανό να γνωρίζεις κάτω από ποιες συνθήκες ενδιαφέρονται, εμπνέονται, συμμετέχουν ,συνεργάζονται: Μαθαίνουν. Οι όποιες μεθοδολογικές διδακτικές προσεγγίσεις δε μπορούν να παρακάμπτουν το παιδί,με περίτεχνες επινοήσεις "διδακτικών μοντέλων" που αντιπροσωπεύουν τους σχεδιαστές και αγνούν τα παιδιά.

4. Η διαδασκαλία δεν είναι μια σειρά αυστηρά σχεδιασμένων πρακτικών ενεργειών και ικανότητα πιστής μεταφοράς μεθόδων διαδασκαλίας στην πράξη.. Από αυτή την άποψη, η προτεραιότητα στην πρακτική άσκηση την υποβιβάζει σε πρακτικό και τεχνικό ζήτημα.
Η διδασκαλία είναι βέβαια ζήτημα ικανότητας. Μόνο που η ικανότητα αυτή δεν είναι απλώς τεχνική ικανότητα και πρακτική να διδάσκεις με μέθοδο,οργάνωση και σχέδιο στους μαθητές μια εκ των προτέων καθορισμένη ύλη για ένα προκαθορισμένο σκοπό.Είναι ικανότητα να κατανοείς τους κοινωνικούς και πολιτικοιδεολογικούς προσδιορισμούς της σχολικής γνώσης που διδάσκεις και τις ιεραρχίες της κατάταξης της, είναι ικανότητα να εντοπίζεις τις κοινωνικές ανισότητες και να αξιοποιείς τις αντιφάσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας υπέρ μιας απελευθερωτικής επιλογής και πρότασης . Είναι "κοινωνιολογική φαντασία" να αναγνωρίζεις τις κοινωνικές και ιδεολογικές προεκτασεις των διδακτικών σου επιλογών σε μια αίθουσα διδασκαλίας που προσεγγίζεται ως "αρένα" πολιτισμικής και κοινωνικής σύγκρουσης,αναπαραγωγής,αντίστασης και υπέρβασης. Η διδασκαλία είναι μια εξαιρετική κοινωνική κατάσταση εγρήγορσης και "αυπνίας".

Είναι ικανότητα να ανιχνεύεις τη σχέση σου με το αντικείμενο της διδασκαλίας,με τους μαθητές που διδάσκεις, με τους συναδέλφους σου και τους γονείς..Κι αυτή τη σχέση να τη βαθαίνεις απελευθερωτικά.Είναι ικανότητα να ανιχνεύεις τις απώλειες ζωής που έχεις από τη σχέση που κάνεις σε κάθε δεδομένη στιγμή με το σχολείο, με την εργασία σου, τη διδασκαλία, κ.α Είναι εκείνο το αγωνιστικό πάθοςι να την ψάχνεις. Είναι έμπνευση και δέσμευση για ένα άλλο σχολείο σε μια άλλη κοινωνία. Κι αυτό δε διδάσκεται με πρακτικές ασκήσεις. Είναι υπόθεση πολιτικής και ιδεολογικής συνειδητοποίησης για την ανατροπή της συντήρησης, της διαιώνισης και της καταπίεσης.

Η διδασκαλία δε χωράει στην πρακτική άσκηση και στην όποια "μαθητεία¨δίπλα σε "ναυαγοσώστη¨μέντορα ή επόπτη. Γιατί, έτσι,υπάγεται σε "προκρούστειες" αντιλήψεις μιας βίαιης συμμόρφωσης.
Άλλωστε, γιατί αυτή η εμμονή στην κριτική που γίνεται για έλλειψη πρακτικής άσκησης των φοιτητών στη διδασκαλία; Ποιος είπε πως ο δάσκαλος μόνο διδάσκει.! Για να διδάξει με όρους αξιοπρέπειας πρέπει να εξασφαλιστούν κάποιες προυποθέσεις στις εργασιακές συνθήκες, στην αναλογία διδασκόντων-διδασκομένων, το διδακτικό υλικό,στις διαδικασίες του Συλλόγου Διδασκόντων, στην επικοινωνία δασκάλων-γονέων κ.α.Πώς και αυτά βγαίνουν από το κάδρο των λεγόμενων πρακτικών ασκήσεων και της "μαθητείας";

Μια και αναφέρθηκα στη "μαθητεία", οι δάσκαλοι έχουν πολλά χρόνια "ατυπης Μαθητείας" στη δουλειά του δασκάλου. Δώδεκα(+2) ολόκληρα χρόνια.Μοναδικό σε σύγκριση με τα άλλα επαγγέλματα. Δεν είναι ευκαιρία εκεί στα προγράμματα σπουδών να βρεθεί χώρος για σπουδή και ανασκευή της μέχρι τότε μαθητείας στη διδασκαλία;Στα προγράμματα σπουδών έχουμε μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για "αναμόχλευση" του φορτίου των αντιλήψεων και των πρακτικών ιδεολογιών των φοιτητών για το σχολείο, το μάθημα, τη μάθηση, το βιβλίο, τις εξετάσεις,την παιδαγωγική συνάντηση, τον πίνακα, τα "προφορικά", τα "sos",τα σκονάκια,την αυθεντική συμμετοχή, την επιτυία, την αποτυχία, τη σχολική ζωή...

Οι λεγόμενες "μικροδιδασκαλίες" και οι Πρακτικές Ασκήσεις Διδασκαλίας(της ΑΣΠΑΙΤΕ) συνιστούν μια αποτελεσματική επιλογή για τον ενταφιασμό της διδασκαλίας ή στην καλύτερη περίπτωση στον κατακερματισμό της και την τεχνικοποίηση και τυποποίησή της. Αυτό δεν είναι διδασκαλία είναι υπόθεση ενός άτεχνου και ανηδονικού τσελεμεντέ για τους αξιολογητές που καραδοκούν με τα "κριτήρια και τις "ρουμπρίκες".

Και μια μιλήσαμε για διδασκαλία, τι δουλειά έχει ο ΑΣΕΠ στην υπόθεση επιλογής των "ικανών ή των ικανότερων", με τις μαζικές γραπτές εξετάσεις πολλαπλής επιλογής. Συνάντησα ,προχτές, ένα συνταξιούχο εισαγγελέα και μου είπε πως είναι στον ΑΣΕΠ! Τρόμαξα!

Το πιο σημαντικό είναι τούτο:

Φοβάμαι ότι ανοίγουμε μια φάμπρικα μαζικών και εντατικών προγραμμάτων "παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας", όπου θα βάζουμε τους υποψήφιους να διαγκωνίζονται για μια θέση- "πουκάμισο αδειανό", χωρίς αντίκρυσμα στην εργασία τους, μια και οι προσφερόμενες θέσεις. Έτσι, αυτοί που θα ωφεληθούν είναι οι πανεπιστημιακοί ή οι άνεργοι παιδαγωγοί και διδακτολόγοι που θα έχουν κόσμο για να τους διδάσκουν,κατά συρροήν για ένα ακόμα "χαρτί". Το να βάζουμε το σύνολο σχεδόν του φοιτητικού πληθυσμού των πανεπιστημίων και των πολυτεχνείων στη δοκιμασία της "πιστοποίησης" μέσω ειδικού προγράμματος μοιάζει με σκαναδλώδη επινόηση παραπλάνησης και εξαγοράς ελπίδας. Από μια τέτοια υπόθεση "δηλητηριάζεται" όλο το οικοδόμημα...

Αφού χρειαζόμαστε πολύ λίγους δασκάλους για τα νηπιαγωγεία, το δημοτικό, το γυμνάσιο, το λύκειο,τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, άντε και το φροντιστήριο, γιατί δεν επιλέγουμε πρώτα αυτούς που χρειάζονται και θα έχουν δουλειά και ύστερα να παρακολουθούν αυτό το ειδικό πρόγραμμα σπουδών. Η προτεινόμενη γεωγραφική τακτοποίηση και διευθέτηση της κατανομήςτων φοιτητών στα ιδρυμάτα ως προς το ειδικό πρόγραμμα "παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας" μοιάζει με ένα πολύ σοβαρό εγχείρημα που έχει πολλές αρνητικές προεκτάσεις. Θα γεμίσει η Ελλάδα με ΚΕΚ προγραμμάτων διετούς κύκλου σπουδών για ένα πιστοποιητικό που δε χρειάζεται να το αποκτήσουν όλοι. Σκέφτομαι το μεγάλο αναβρασμό και τη μεγάλη αναστάτωση που θα προκύψει στα προγράμματα σπουδών όλων των επιστημονικών κλάδων "για μια χούφτα δασκάλους" που χρειαζόμαστε στην ελληνική εκπαίδευση και στην ευρύτερη αγορά εργασίας.

Να τα σκεφτούμε τα θέματα γειωμένοι στην εκπαιδευτική και κοινωνική πραγματικότητα των αναγκών και των προτεραιοτήτων μας, σε μια περίοδο κρίσης που θα κρατήσει πολύ. Εδώ μας απαγορεύεται να έχουμε διορισμένους δασκάλους και λειτουργούμε με "νομάδες" που περιφέρονται στα αφιλόξενα νησιά. Εδώ η αβεβαιότητα που βιώνουν οι αναπληρωτές καταργεί την ουσία της "παιδαγωγικής σχέσης", της δέσμευσης της επόμενης ημέρας ή της επόμενης χρονιάς! Γιατί δημιουργούμε φρούδες ελπίδες σε φοιτητές και άνεργους πτυχιούχους πως ένα "πιστοποιητικό ικανότητας" θα τους σώσει; Και, μάλιστα, ένα πιστοποιητικό που θα τελεί, υπό την αίρεση του ΑΣΕΠ!

Γιώργος Μαυρογιώργοςπαιδαγωγική και διδακτική επάρκεια