Διδάσκοντας σε περίοδο κρίσης: Μια επισφαλής ισορροπία, του Βασίλη Τσάφου

08:28 14/4/2013 - Πηγή: Alfa Vita

Ανακοινώσεις

Διδάσκοντας σε περίοδο κρίσης: Μια επισφαλής ισορροπία

Η κρίση πλέον δεν είναι απλώς ένα μέρος της τρομολαγνίας των ειδήσεων των 8. Δεν είναι η κοινότοπη αναφορά στις εκθέσεις των μαθητών, που έρχεται να καλύψει την έλλειψη μιας πιο προσωπικής ερμηνείας του φαινομένου που καλούνται να πραγματευτούν. Δεν είναι ούτε το άλλοθι της κάθε ηγετικής ομάδας για την άρνησή της να ικανοποιήσει τα όποια δίκαια της περισσότερες φορές αιτήματα των επαγγελματικών ομάδων. Η κρίση είναι πλέον δίπλα μας. Τη βιώνουμε καθημερινά. Στην απόγνωση των ανθρώπων της διπλανής πόρτας, όταν χάνουν

τη δουλειά τους. Στην αμηχανία των συναδέλφων μας, όταν αισθάνονται μετέωροι ανάμεσα σε ένα αβέβαιο επαγγελματικό μέλλον και στην επαπειλούμενη διαθεσιμότητα. Στα ψυχρά αγγελτήρια αναστολής ή διακοπής λειτουργίας των επιχειρήσεων, που με κόπο στήθηκαν χρόνια πριν. Στην ματιά των άστεγων ή μη συνανθρώπων μας, που όλο και πιο συχνά πλέον απλώνουν ικετευτικά και απειλητικά συνάμα το χέρι τους...

Αλλά και στις απέλπιδες πολλές φορές προσπάθειες των νέων παιδιών να εκφράσουν την αγανάκτησή τους για τις συνθήκες στις οποίες ζουν οι ίδιοι και οι γονείς τους, για το αβέβαιο μέλλον τους. Να αντιταχθούν σε όσα ερήμην τους αποφασίζονται από απρόσωπα κέντρα εξουσίας καθ’ υπόδειξη των αγορών. Ακόμη και όταν δεν διατυπώνουν διεκδικήσεις. Ακόμη και όταν δεν δείχνουν να κινούνται από ένα όραμα για μια άλλη κοινωνία.

Είναι φυσικό λοιπόν σε μια τέτοια συνθήκη οι εκπαιδευτικοί να βρίσκονται σε αμηχανία, που κάποιες φορές γίνεται αδυναμία, άρνηση ή ακόμη χειρότερα παραίτηση. Γιατί είναι πολλά τα διλήμματα, στα οποία καλούνται να πάρουν θέση.

Πιεσμένοι και οι ίδιοι από την κρίση καλούνται να συνομιλήσουν με αυτά τα νέα παιδιά. Να συνεργασθούν μαζί τους. Με ποιο όμως τρόπο; Μένοντας πιστοί στην κυρίαρχη πρακτική μιας τυποποιημένης διαδικασίας, που οδηγεί στην αποστεωμένη σχολική γνώση; Συνεχίζοντας να εμπλέκουν αυτά τα νέα παιδιά σε μια χωρίς νόημα διαδικασία, που τους στερεί κάθε ικμάδα ζωντάνιας και δημιουργικότητας; Υιοθετώντας δηλαδή μια διεκπεραιωτική στάση, τη μόνη που θα εξασφαλίσει την «επιτυχία» μιας μερίδας μαθητών; Έστω και εάν πλέον συνειδητοποιούν με όλο και μεγαλύτερη σαφήνεια ότι αυτή η επιτυχία δεν είναι παρά μια χίμαιρα;

Ή να επιλέξουν να αλλάξουν ρότα και να αντισταθούν δημιουργικά; Όχι με τον τρόπο που επιβάλλει η πολιτεία. Όχι για να προετοιμασθούν για την επερχόμενη αξιολόγηση με τα μετρήσιμα κριτήρια, την οποία η εκάστοτε πολιτική ηγεσία προβάλλει ως την ασφαλιστική δικλείδα για την αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Γιατί οι εκπαιδευτικοί το γνωρίζουν περισσότερο από όλους. Η αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας δεν επέρχεται με την ανταπόκρισή τους σε όποιο ελεγκτικό μηχανισμό. Άλλοι είναι ο δρόμοι. Λιγότερο σίγουροι, πιο δύσβατοι και πιο προσωπικοί. Όπως ταιριάζει σε μια διανθρώπινη επικοινωνιακή συνθήκη. Οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων οφείλουν, ίσως περισσότερο από όποια άλλη φορά, να αφουγκρασθούν τις ανησυχίες των νέων αυτών παιδιών και να τους βοηθήσουν να τις εκφράσουν και να τις διοχετεύσουν σε συμμετοχικές και δημιουργικές εναλλακτικές παρεμβάσεις. Μέσα στο σχολείο αρχικά. Αξιοποιώντας τα λίγα περιθώρια που τους αφήνει το θεσμικό πλαίσιο. Αρκεί να εμπλακούν σε ουσιαστικές μορφωτικές δράσεις. Να μην αποθαρρυνθούν από τις όποιες περικοπές, οικονομικές και άλλες. Να τολμήσουν. Το έχουν ανάγκη και οι ίδιοι και οι μαθητές τους. Μα πιο πολύ μια κοινωνία που αναζητά μια άλλη προοπτική.

Βασίλης Τσάφος

Επίκουρος καθηγητής ΕΚΠΑ

Tags: Βασίλης Τσάφος