Εγινε καμιά απεργία; του Χ. Γνώσιμου

08:08 30/9/2013 - Πηγή: Alfa Vita

Tweet

ΕΓΙΝΕ ΚΑΜΙΑ ΑΠΕΡΓΙΑ;

Του Χ. Γνώσιμου

Τα μείζονος πολιτικής σημασίας γεγονότα, που ακολούθησαν τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα από τους ναζί χρυσαυγίτες και που βρίσκονται σε εξέλιξη, ήταν φυσικό να επισκιάσουν τα άλλα τεκταινόμενα. Αυτό όμως δεν δικαιολογεί το να μην έχουν ακόμα επιχειρηθεί (στο εσωτερικό τουλάχιστον του κλάδου) κάποιες αναλύσεις για την πορεία της απεργίας, ενώ μάλιστα υπάρχουν μαθητικές καταλήψεις με σοβαρό περιεχόμενο.

Το αντίθετο:

Οι κρίσιμες (και εν πολλοίς απροσδόκητες) πολιτικές εξελίξεις δείχνουν ότι δεν μπορούμε να προχωράμε με υπεραπλουστεύσεις, με βεβαιότητες βασισμένες σε σχήματα μιας άλλης εποχής, με ερασιτεχνισμούς που μας φέρνουν σε αδιέξοδο μπροστά σε έναν αντίπαλο πάνοπλο, οργανωμένο, με ισχυρά επιτελεία και αποτελεσματικά (προς το παρόν) μέσα. Χρειαζόμαστε και εμείς:

· Ουσιαστικές αναλύσεις, που να πατάνε στην πραγματικότητα και όχι να την στριμώχνουν σε ιδεοληπτικές προκαταλήψεις.

· Συγκεκριμένους στόχους και περιεχόμενο αγώνα (δεν εννοώ απλά «αιτήματα» ή πολιτικές ή ιδεολογικές «διακηρύξεις»).

· Επιτελικό σχεδιασμό, μεθοδευμένες αντιστάσεις και ενέργειες ακτιβιστικού τύπου, που θα αξιοποιούν και το στοιχείο του «απρόβλεπτου».

· Δικτύωση και συντονισμό των ενεργών «δυνάμεων βάσης» σε τοπική και πανελλαδική κλίμακα.

· Φρέσκο, εμπνευσμένο και επαρκές επιτελείο.

Μπορεί ο καθένας να εκτιμήσει πόσο αυτοί οι αυτονόητοι όροι «μάχης» υπήρχαν και δουλεύτηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Τότε λοιπόν, κακώς έγινε τώρα η απεργία;

Εξαρτάται:

- Αν γυρίσουμε απογοητευμένοι στην καθημερινότητά μας (που έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει, αφού κάθε μέρα μας ξημερώνει κάτι διαφορετικό), αν αφήσουμε να «καεί» όλο αυτό το δυναμικό που μπήκε σε κίνηση και να κυριαρχήσει η μοιρολατρία και η «προσαρμογή», τότε ναι, κακώς προχωρήσαμε.

- Αν δούμε όμως την κατάσταση δυναμικά και όχι φωτογραφικά. Αν συμφωνούμε ότι «ένα βήμα πραγματικού κινήματος» μπορεί να φέρει πολύ πιο ζωντανά στην επιφάνεια πράγματα απ’ ό,τι χιλιάδες θεωρητικοί σχεδιασμοί και αναλύσεις. Αν εκτιμήσουμε ότι η συνειδητοποίηση αυτών των πραγμάτων θα κλείσει τις σελίδες του χθες και θα προσγειώσει τις κινηματικές δυνάμεις στο έδαφος της νέας εποχής, μιας εποχής στην οποία όλοι οι άλλοι (τόσο ο αντίπαλος, όσο και ο λαός μας) έχουν ήδη μπει, προσαρμόζονται και την βιώνουν τρεισήμισι χρόνια τώρα,

τότε καλώς έγινε η απεργία. Όχι για να πέσουμε τιμητικά, αλλά για να δούμε τι μας γίνεται, τι έχουμε στα χέρια μας και με ποιους τρόπους θα το κινήσουμε και θα το επεκτείνουμε στο αμέσως προσεχές διάστημα.

Ας δούμε λοιπόν τι «καλό» βγήκε σε πρώτο πλάνο από την απεργία:

1. Αν θέσουμε μια απόλυτη διαχωριστική γραμμή μεταξύ κυβέρνησης – συνδικάτου, η συντριπτική πλειοψηφία του κλάδου τάχθηκε κατ’ αρχήν κατά της κυβέρνησης. Δεν ήταν όμως μια στάση ταύτισης με το συνδικάτο. Δεν δήλωνε μια απόφαση συμμετοχής σε μια μάχη μέχρις εσχάτων. Η πλειοψηφία του κλάδου αξιοποίησε την προκήρυξη (όχι τη συλλογική απόφαση, αφού ο αριθμός συμμετοχής στις συνελεύσεις ήταν μικρός για τέτοιας τάξης εγχείρημα) της απεργίας διαρκείας, για να δηλώσει την αντίθεσή του στις μνημονιακές πολιτικές. Και μέχρι εκεί.

2. Στη διάρκεια της απεργίας ξεχώρισε ένα δυναμικό κομμάτι του κλάδου, που δεν εξαντλείται στο συνηθισμένο (τα τελευταία χρόνια) δυναμικό των αριστερών παρατάξεων. Χαρακτηριστικό από αυτή την άποψη είναι το μεγάλο, μέχρι τέλους ποσοστό συμμετοχής στις συνελεύσεις και στην απεργία σε επαρχιακές περιοχές «ιδιαίτερου κλίματος» (σε αντίθεση με την Αθήνα). Επίσης, πρωτόβουλες μορφές και ιδέες (π.χ. οι κοινές συνελεύσεις με τους γονείς και τα βιντεάκια στο youtube), πιο αποτελεσματικές από τα τετριμμένα (αναγνωρίσιμου τύπου επιχειρήματα και μέσα προπαγάνδισης).

3. Η ενότητα στις απεργιακές γραμμές, πρωτοφανής για την τελευταία 15ετία, στην οποία σαφώς συνέβαλε και η (όχι ομοιόμορφη πάντως) στάση του ΠΑΜΕ εκπαιδευτικών σε πολλές ΕΛΜΕ και στις κεντρικές κινητοποιήσεις της Αθήνας.

4. Η στάση των γονιών: Όπου της δόθηκε η ευκαιρία να εκδηλωθεί, ήταν καθολικά σχεδόν υπέρ των καθηγητών. Όχι μόνο (ενδεχόμενα όχι τόσο) στα εκπαιδευτικά (που αφορούν άμεσα τα παιδιά τους), αλλά στα εργασιακά (απολύσεις, φτώχεια). Βέβαια, αυτή η στάση δεν πήρε τον χαρακτήρα της ενεργού συμπαράταξης, αλλά μάλλον της ευμενούς ουδετερότητας.

Η ίδια στάση συνεχίζεται ακόμα και τώρα, στο «ευαίσθητο» πεδίο των μαθητικών καταλήψεων: Σε αρκετά σχολεία γίνονται μαζικές συνελεύσεις γονέων (συνήθως με πρωτοβουλία γονέων που θέλουν να σπάσει η κατάληψη), όπου γίνονται πολύ ουσιαστικές συζητήσεις, εκδηλώνεται ευρεία συμφωνία στα αιτήματα (αλλά όχι στη μορφή) των καταλήψεων και οι στημένοι τύποι (που καλούν και εισαγγελείς) απομονώνονται. Όμως, μέχρι εκεί. Ενεργητικές πρωτοβουλίες (τουλάχιστο μέχρι στιγμής) δεν εκδηλώνονται.

Συμπερασματικά: Η όλη κατάσταση στο χώρο της Παιδείας, όπως εκδηλώθηκε με αφετηρία την απεργία των καθηγητών, απεικονίζει την ευρύτερη κατάσταση στην κοινωνία: Ο κόσμος γκρινιάζει, σιχτιρίζει, αλλά δεν δρα αποφασισμένα.

Ας μην ασχοληθούμε εδώ με ζητήματα π.χ. κοινωνικής ψυχολογίας. Ας επικεντρώσουμε σε θέματα «αρμοδιότητάς» μας. Οι αριστερές παρατάξεις δεν έκρυβαν ότι βασικός στόχος της απεργίας διαρκείας είναι να συμβάλλει στο να ξεσηκωθεί ο κόσμος και να ανατρέψει την κατάσταση.

Ας υποθέσουμε ότι γίνεται το μέγιστο προσδοκώμενο: Ανατρέπονται οι τροϊκανοί και διαμορφώνονται όροι «κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» ή «λαϊκής εξουσίας» ή «δημοκρατικής αντικαπιταλιστικής επανάστασης» ή ό,τι στοχεύει ο καθένας. Απευθύνεται λοιπόν ο νέος Υπουργός (ή Λαϊκός Επίτροπος) Παιδείας στην αριστερή ηγεσία της ΟΛΜΕ και της ζητά ένα σχέδιο αρχών και κατευθύνσεων, με βάση το οποίο θα νομοθετήσει το νέο σχολείο, ανοιχτό στις λαϊκές ανάγκες κ.λπ.. Τι έχει σήμερα να του παρουσιάσει η ΟΛΜΕ, είτε μια έστω από τις δυνάμεις που συγκροτούν την πλειοψηφία της;

Το κεντρικό δίπτυχο στο οποίο αυτές συγκλίνουν, είναι: «Όχι στο σχολείο της αγοράς – Δωδεκάχρονη υποχρεωτική δωρεάν Εκπαίδευση».

Πέρα από το δεδομένο, ότι το σημερινό σχολείο των Διαμαντοπούλου – Σαμαρά – Στουρνάρα – Αρβανιτόπουλου δεν είναι καν «σχολείο της αγοράς», είναι απλά σχολείο της συμφοράς: Το προηγούμενο σχολείο των Αρσένη – Παπανδρέου – Γιαννάκου κ.λπ. ήταν ήδη ένα σχολείο σε βαθιά κρίση, σε αντίθεση τόσο με τις λαϊκές ανάγκες και με τα ενδιαφέροντα των νέων, όσο και με τα πολιτισμικά δεδομένα της εποχής. Το όποιο θετικό δικό μας πρόταγμα για το νέο σχολείο δεν πρέπει απλά να συγκρούεται με το σημερινό «σχολείο της συμφοράς», αλλά και με το παλιό «πασοκικό» σχολείο της κρίσης. Αλλιώς, το «σχολείο της αγοράς» που ψήνεται, θα φαντάζει (όπως και οι Καβαφικοί «Βάρβαροι») σαν «μια κάποια λύσις».

Αν ψάξουμε από τη σκοπιά του γονιού και του παιδιού (ας πούμε: της κοινωνίας) για κάτι συγκεκριμένο, που να διαφοροποιεί το «σχολείο της ΟΛΜΕ» από το παλιό σχολείο της κρίσης, θα βρούμε ενδεχομένως μόνο το εξής: «20μελή τμήματα». Πολύ λίγο για να εμπνεύσει, να κινητοποιήσει με σταθερότητα και επιμονή δυνάμεις όχι κατ’ ανάγκη πλειοψηφικές, αλλά φρέσκες και κρίσιμες.

Όσους επιθετικούς προσδιορισμούς και αν επισυνάψουμε στον όρο «Εκπαίδευση» δίπλα στα «δωδεκάχρονη», «δωρεάν», «υποχρεωτική» (π.χ.: «ισότιμη», «λαϊκή» και πάει λέγοντας), δεν προχωράμε ούτε βήμα στο τεράστιο κενό περιεχομένου που υπάρχει. [Το ίδιο το ουσιαστικό «Εκπαίδευση» ενδεχόμενα υποδηλώνει σύγχυση του Δημόσιου με το Κρατικό, αγκύλωση σε μοντέλα παρηκμασμένα ή καταρρεύσαντα.]

Το να προσδώσουμε περιεχόμενο στον αγώνα μας, δεν είναι θέμα θεωρητικής ενασχόλησης, μελετητικής δουλειάς (μόνο). Είναι κυρίως θέμα προσανατολισμού της δράσης μας, ανταλλαγής και συντονισμού των σκέψεων, των εμπειριών, των δοκιμών μας. Δεν είναι υπόθεση αυθεντιών (κομμάτων, παρατάξεων ή επιστημόνων). Υπάρχουν πολλοί συνάδελφοι που παλεύουν ενάντια στη μιζέρια του σημερινού σχολείου όχι μόνο στη διάρκεια των απεργιών και των καταλήψεων, αλλά μέσα στην ίδια τη λειτουργία του. Όχι (κυρίως) από «πολιτικό» ή «κινηματικό» καθήκον, αλλά επειδή αυτή η στάση δίνει νόημα στον κοινωνικό τους ρόλο (όπως τον αντιλαμβάνονται) και (εν πολλοίς) στην ίδια τη ζωή τους.

Πρέπει όλοι εμείς να διατηρήσουμε και να διευρύνουμε τους όποιους δεσμούς αποκτήσαμε και μέσω της απεργίας. Πρέπει να προκαλέσουμε μια ευρεία συζήτηση και δράση, αξιοποιώντας τις επαφές που αποκτήσαμε με γονείς αυτό το διάστημα.

Τα σχολεία πρέπει να γίνουν μορφωτικά κύτταρα των λαϊκών γειτονιών. Αυτή είναι μια συγκεκριμένη, θετική αντιπρόταση, που πρέπει να οργανωθεί πολυποίκιλα: Δίκτυο ενισχυτικών μαθημάτων. Ευρύτερες μορφωτικές δραστηριότητες. Πολιτιστικά δρώμενα. «Πολιτισμικές συναντήσεις», ιδιαίτερα σε περιοχές με πολλούς μετανάστες. Και χίλια δυο άλλα. Ανά σχολείο και ανά περιοχή, με τη στήριξη των ΕΛΜΕ, πρέπει να προγραμματιστούν και να οργανωθούν συγκεκριμένα, διατηρώντας σε κίνηση και επεκτείνοντας το δυναμικό της απεργίας.

Ταυτόχρονα, πρέπει να ορίσουμε κάποιες συντεταγμένες, πάνω στις οποίες θα μορφοποιούνται ιδέες και δράσεις. Έτσι ώστε να εμπλουτίζονται και το διεκδικητικό πλαίσιο και τα συνθήματά μας. Αλλά και η απόρριψη των εχθρικών επιθέσεων (π.χ. της αξιολόγησης ως διαδικασίας νομιμοποίησης των απολύσεων) να γίνεται στη βάση όχι «ξερά» πολιτικών - συνδικαλιστικών, αλλά και γνωστικών - παιδαγωγικών θέσεων, ώστε να μη φαντάζει προσχηματική. Τέτοιες συντεταγμένες θα μπορούσε να είναι:

· Το μορφωτικό περιεχόμενο του σχολείου

· Ο χαρακτήρας και οι μορφές της παιδαγωγικής – μορφωτικής διαδικασίας και των σχέσεων μέσα στο σχολείο

· Η δομή και η λειτουργία του

· Οι πιστοποιήσεις και τα εφόδια που θα παρέχει για τη ζωή, τόσο ουσιαστικά, όσο και θεσμοθετημένα

· Η τυπική κι ουσιαστική κατοχύρωση της αυτονομίας του

· Ο αυτο–προσδιορισμός ενός σύγχρονου ρόλου δασκάλου – παιδαγωγού.

Θα μπορούσε κάποιος να πει: Εδώ κλείνουν σχολεία, καταργούνται ειδικότητες, απολύεται κόσμος. Τι κάθεσαι και μας λες τώρα;

Λέω ότι η δίκαιη οργή είναι όπλο μας, όπως και η συνείδησή μας. Όχι όμως και η απελπισία.

Λέω ότι ο αγώνας για τη δουλειά πρέπει να είναι λυσσαλέος και συλλογικός. Γι’ αυτό, πρέπει τελικά (όχι κατ’ ανάγκη εκ των προτέρων) να εντάσσεται σε ένα συνολικό πλαίσιο. Το να αναδείξουμε τον ευρύτερο μορφωτικό χαρακτήρα των σχολείων μας στις γειτονιές, συνηγορεί στον αγώνα να τα κρατήσουμε ανοιχτά, να κρατήσουμε τις δουλειές μας. Αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη άμεσων, δυναμικών και «απρόβλεπτων» απαντήσεων. Μίλησα πριν και για κινήσεις ακτιβιστικού τύπου. Έχουμε σκεφτεί για παράδειγμα τις ολιγοήμερες, συμβολικές (αρχικά) απεργίες πείνας απολυμένων ή καθηγητών σε σχολεία που κλείνουν;

Υπάρχουν και άλλα άμεσα ζητήματα, που μπορούν να πυροδοτήσουν κοινές ή ακτιβιστικού τύπου δράσεις: Δεκάδες επαρχιακές ζώνες, που τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση στα σχολεία τους. Παιδιά με ιδιαίτερες ανάγκες, που αποκλείονται από τη σχολική μόρφωση (το κράτος δεν διαθέτει δασκάλους για κατ’ οίκον διδασκαλία). Το σοβαρό πρόβλημα της φύλαξης και της καθαριότητας των σχολείων. Μας απασχόλησε καθόλου η οργάνωση δράσεων πάνω σε αυτά;

Αυτά τα ζητήματα υπάρχουν τώρα, μπροστά μας, και νομίζω ότι συντονίζονται με το πλαίσιο που προτείνω.

Τελικά, λέω το εξής: Είμαστε σε μια νέα εποχή, που σημαδεύεται από τον κοινωνικό πόλεμο, που μας έχει κηρύξει το σύστημα. Δεν έχουμε απέναντί μας τη δεξιά της τελευταίας 30ετίας, που την κλονίζαμε με μερικές απεργίες και μαζικές διαδηλώσεις. Το καθαγιασμένο από το 25% σύστημα εξουσίας έχει μεγαλύτερη δύναμη επιβολής από το 85 – 90% του προηγούμενου δικομματισμού. Παραβιάζει κατάφωρα ακόμα και δικούς του θεμελιώδεις θεσμούς και νομιμοποιητικές λειτουργίες, «διδάσκοντας» τον εκφασισμό. Ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσβατος, ακόμα κι αν κάποια στιγμή πάρουμε το πάνω χέρι (και ειδικά τότε). Δεν υπάρχουν βεβαιότητες, «δοκιμασμένα» σχήματα και ετοιμοφόρετα μοντελάκια. Πρέπει να ξανασκάψουμε δρόμους, να ξαναβγάλουμε στην επιφάνεια την εφευρετικότητά μας και την «πολεμική» μας διάθεση. Μήπως έχει τίποτα να μας πει η Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης και του ΕΑΜ; Μήπως πρέπει να κατεβάσουμε τον Δημήτρη Γληνό από το καθαγιασμένο του εικόνισμα και να τον ξαναανακαλύψουμε σαν μέθοδο σκέψης και δράσης;

Δεν μπορούμε σήμερα να είμαστε αγωνιστές, αν δεν είμαστε σκαπανείς και δημιουργοί ταυτόχρονα.

Τελειώνω απευθύνοντας κάποιες σκέψεις προς την αριστερή πλειοψηφία της ΟΛΜΕ:

- Πρέπει να στήσουμε και να αξιοποιήσουμε ένα ευρύ δίκτυο συναδέλφων, που έχει καλές σχέσεις με σύγχρονες μορφές επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης.

- Πρέπει να στήσουμε ένα επαρκές, μόνιμο και μαχητικό επιτελείο νομικής στήριξης.

- Πρέπει να μπει μπροστά το ζήτημα κατάκτησης χώρων (καταλήψεων), συχνοτήτων και μέσων μαζικής απεύθυνσης από κινήματα, συνδικάτα και κοινωνικά δίκτυα.

- Πρέπει να μπει μπροστά τώρα το απεργιακό ταμείο.

- Και κυρίως, παιδιά, να είμαστε ειλικρινείς και άμεσοι με τους συναδέλφους. Ας αφήσουμε τα γραφεία, τα παραταξιακά μετερίζια, τα παλιά μας παραμύθια και την καθοδηγητική επιτήδευση. Ας μάθουμε να ακούμε, να επικοινωνούμε, να αναρωτιόμαστε. Είναι προϋπόθεση για να γίνουμε επιτελικοί.

Τους στίχους που ακολουθούν, τους έχουμε τόσο πολύ ακούσει από μεγάφωνα και ντουντούκες, που τους ξεχάσαμε. Ας τους αποκαθηλώσουμε κι αυτούς από το εικόνισμά τους και ας τους διαβάσουμε από το μηδέν, να θυμηθούμε το νόημά τους:

Και να αδερφέ μου
που μάθαμε να κουβεντιάζουμε
ήσυχα, ήσυχα κι απλά.
Καταλαβαινόμαστε τώρα
δε χρειάζονται περισσότερα.

Κι αύριο λέω θα γίνουμε
ακόμα πιο απλοί.
Θα βρούμε αυτά τα λόγια
που παίρνουνε το ίδιο βάρος
σ’ όλες τις καρδιές,
σ’ όλα τα χείλη,
έτσι να λέμε πια
τα σύκα σύκα
και τη σκάφη σκάφη.

Κι έτσι που να χαμογελάνε οι άλλοι
και να λένε:
"Τέτοια ποιήματα
σου φτιάχνω εκατό την ώρα".
Αυτό θέλουμε κι εμείς.
Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε
για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου,
απ’ τον κόσμο.
Εμείς τραγουδάμε
για να σμίξουμε τον κόσμο.

Tags: απεργία διαρκείας 2013 Tweet Share on

View the discussion thread.