Έωλα ή αίολα επιχειρήματα; Τα λάθη που κάνουμε στη γλώσσα μας...

06:56 24/11/2017 - Πηγή: Alfa Vita

Πριν λίγες ημέρες παρακολουθούσα ειδήσεις και έκπληκτη διάβασα στη λεζάντα:"Τα επιχειρήματα της κυβέρνησης είναι έωλα"!

Αυτό το εκφραστικό λάθος μού έδωσε το έναυσμα να αναφέρω μερικά από τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε, όταν μιλάμε ή γράφουμε.

Έωλος,λοιπόν,σημαίνει "μπαγιάτικος".Μάλλον ,στο δελτίο ειδήσεων εννοούσαν "αίολος",δηλαδή ¨αστήρικτος","αβάσιμος".Επίσης:

"'Εχω απαυδήσει" κι όχι "'Έχω απηυδήσει",αφού το ρήμα

είναι "απαυδώ" και δεν παίρνει αύξηση στον παρακείμενο.

"Υπέρ το δέον" κι όχι "Υπέρ του δέοντος",γιατί η πρόθεση "υπέρ" συντάσσεται με αιτιατική.

Την ίδια σύνταξη ακολουθεί και η πρόθεση "μετά". Άρα ,λέμε "Μετά την Τρίτη","Μετά Χριστόν" {αλλά "Προ Χριστού"}.

"Χαίρετε" κι όχι "Χαίρεται". Είναι ευχή,"να χαίρεστε".

"Με γεια" κι όχι "Μεγια", γιατί σημαίνει "με υγεία".

"Ο ασκός του Αιόλου" κι όχι "Οι ασκοί", αφού έναν ασκό είχε ο θεός των ανέμων.

"Κατ΄αρχήν"= στα βασικά σημεία, ενώ "κατ΄αρχάς"=αρχικά.

"Επίλεξε" κι όχι "επέλεξε",καθώς η προστακτική δεν παίρνει αύξηση.

"Πολλή αγάπη" ,"πολύ δυνατή μουσική":το επίθετο "πολύς" συνοδεύει ουσιαστικό,ενώ το επίρρημα "πολύ" συνοδεύει επίθετο,μετοχή κλπ.

"Πόσων χρόνων είσαι;" κι όχι "πόσο χρονών είσαι".Η ερωτηματική αντωνυμία ¨πόσος" κλίνεται.

"Ο,τι"=οτιδήποτε, ενώ "ότι"=ειδικός σύνδεσμος.Π.χ. Πες ό,τι θες!

Τα "που" και "πως" τονίζονται μόνο όταν ρωτάνε {Πού πας;} και στις φράσεις "πού και πού","πώς και πώς".

Η προσωπική αντωνυμία "μου","σου","του" κλπ πρέπει να τονίζεται όταν υπάρχει κίνδυνος να μπερδευτεί με την κτητική .Π.χ.Η μαμά μού ζήτησε= ζήτησε από εμένα,ενώ "Η μαμά μου ζήτησε"=η δική μου μαμά ζήτησε από κάποιον.Επίσης,ο τόνος επιβάλλεται όταν υπάρχουν δύο συνεχόμενες αντωνυμίες,η μία κτητική και η άλλη προσωπική,π.χ. Η δασκάλα μου μού είπε.

"Εξ απαλών ονύχων" σημαίνει από την παιδική ηλικία και όχι "επιφανειακά".

Τα επιρρήματα με κατάληξη -θεν ,π.χ. παιδιόθεν,δε χρειάζονται την πρόθεση "από".

Η αρχαία ρήση είναι "Μέτρον άριστον" ,χωρίς το παν!

"Εκ των ων ουκ ανευ" κι όχι "Εκ των ουκ ανευ".

"Θα έρθω στη μία" κι όχι "στις μία",η ώρα είναι μία,άρα ενικού αριθμού.

"Τριάμισι κιλά" και "Τρεισήμισι κουταλιές",καθώς το αριθμητικό συμφωνεί με τη λέξη που προσδιορίζει.

"Αυτοί έρχονταν" ,"Αυτός ερχόταν" κι όχι "Αυτός έρχονταν".

Ο κατάλογος είναι ατελείωτος ,αλλά αξίζει τον κόπο να μάθουμε να μιλάμε σωστά τη γλώσσα μας,γιατί "Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική \το σπίτι φτωχικό \στις αμμουδιές του Ομήρου" {Οδ.Ελύτης}.

Κυδωνάκη Στέλλα ,

Φιλόλογος.

ορθογραφίαελληνική γλώσσαμιλάμε σωστά