Για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του Michel Lobrot

11:26 29/5/2018 - Πηγή: Alfa Vita

«Από την ηδονή στην τρέλα» (Αρμός, 2018)

Λένα Κούτσικα

Η Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο» βρέθηκε πολλές φορές συνοδοιπόρος με τις απόψεις του Michel Lobrot, θέλοντας να προάγει το έργο σημαντικών παιδαγωγών και ψυχολόγων που είναι συγγενείς με την παιδαγωγική Freinet. Από το 2014 έχει κάνει συνεντεύξεις μαζί του στη «Λαϊκή Συνέλευση Γκύζη» και βιωματικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς με την Καίτη Κανακάκη, με αφορμή το δεύτερο βιβλίο του «Ζώντας μαζί» (Αρμός, 2015). Φιλοξενήθηκαν στη «Λαϊκή Συνέλευση Γκύζη» όχι μόνο τα βιβλία, οι θεωρίες του για την επικοινωνία και την εκπαίδευση,

αλλά και ο ίδιος, ως δάσκαλος και σημαντικός παιδαγωγός - ψυχοθεραπευτής της εποχής μας. Κείμενά του δημοσιεύτηκαν στο ένθετο της Κυριακάτικης Αυγής «Παιδεία και Κοινωνία». Ο ίδιος ήταν συνοδοιπόρος του Freinet και ιδρυτικό μέλος της Θεσμικής Παιδαγωγικής στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Είναι ένας από τους επιγόνους του. Τώρα η πρόσκληση είναι για την παρουσίαση του τρίτου βιβλίου του, στις 7/6/2018 (στις εκδόσεις Αρμός, στις 20:00)

Το κίνημα Freinet υιοθετεί με τις δράσεις του ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινότητα και βασισμένο στις επιθυμίες του μαθητή, συνδέοντας, όπως και ο Lobrot, τον ψυχικό κόσμο με το περιβάλλον και την κοινότητα. Το νέο βιβλίο του Michel Lobrot, «Από την ηδονή στην τρέλα» (2018) είναι οι επεξεργασίες των τελευταίων χρόνων του συγγραφέα αυτής της «νεαρής επιστήμης», της ψυχολογίας. Σ΄ αυτό το βιβλίο ο Lobrot μελετάει τη σχέση δύο τύπων δυνάμεων μεταξύ των οποίων μοιράζεται ο άνθρωπος, των δυνάμεων της ευχαρίστησης - ηδονής και των δυνάμεων του πόνου. Πρόκειται για αντίθετες δυνάμεις που μπορούν να προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις, ακραία συναισθήματα – συμπεριφορές, αλλά είναι και αυτές που επιτρέπουν τη μάθηση και την ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της εφευρετικότητας. Καθορίζουν την πορεία ζωής του κάθε ανθρώπου και κατά συνέπεια των κοινωνικών ομάδων και της ανθρωπότητας γενικά. Αφού η κοινωνία απαρτίζεται από άτομα, άρα χωρίς την κατανόηση των ψυχικών τους λειτουργιών, δεν είναι δυνατόν να κατανοηθούν κοινωνικά φαινόμενα. Προτεραιότητα στην παιδεία ήταν ανέκαθεν το μότο του. Μόνο τότε, όπως υποστηρίζει, οι αναπόφευκτες δυνάμεις του πόνου, του αυταρχισμού και της επιβολής, μπορούν να χάσουν την ισχύ τους και να διευκολυνθεί ο δρόμος της ανθρώπινης ελευθερίας, της μάθησης και της ανάπτυξης. Η θεωρία του είναι η παρεμβαίνουσα – μη κατευθυντικότητα.

Η μάθηση, υποστηρίζει, είναι συναισθηματική. Θεωρεί θετικιστικές τις απόψεις περί ουδετερότητας και αποστασιοποίησης του δασκάλου ή της δασκάλας. Διεκδικεί την εμπλοκή του/ της, γιατί έτσι τίθενται στη διάθεση του μαθητή οι γνώσεις του/ της και οι εμπειρίες του/ της. Διακρίνει έτσι την «επιρροή», που είναι προϋπόθεση μάθησης και ανάπτυξης, από την «επιβολή», που είναι πηγή καθυστέρησης και διαταραχής, αποτέλεσμα της κατευθυντικότητας και της εξουσίας. Η εκπαίδευση και το σχολείο δεν μπορούν να πετύχουν τους στόχους των μεγάλων παιδαγωγών (που είναι το παιδί να μάθει και να αναπτυχθεί) χωρίς ελευθερία. Άποψη με την οποία συντάσσεται και η Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο». Μόνο η ανάπτυξη του ψυχικού κόσμου σε όλους τους τομείς, μέσω βιωματικών εμπειριών μπορεί να οδηγήσει σε ικανοποιητική και αυτεξούσια ζωή με ισχυρές και καλλιεργημένες δυνατότητες για δημιουργία, μάθηση και ευτυχία. Το σχολείο είναι ο κατεξοχήν τόπος όπου πρέπει να παράγεται η διανοητική και γνωσιακή εξέλιξη. Επειδή το σχολείο χρησιμοποιεί τον καταναγκασμό σε όλες τις μορφές του για να την προωθήσει, έχει το αντίστροφο αποτέλεσμα, δηλαδή την απόρριψη της γνώσης, της μελέτης και της έρευνας. Ο μαθητής που υφίσταται έντονη πίεση προς την κατεύθυνση της απόκτησης γνώσεων, χωρίς προσωπικό ενδιαφέρον γι’ αυτές, ή υποτάσσεται και μαθαίνει πράγματα παροδικά και επιφανειακά, τα οποία επικυρώνει με εξετάσεις που του ενισχύουν το αίσθημα της επιτυχίας είτε αρνείται απλά και ξεκάθαρα αυτή την υποχρέωση και γίνεται αυτό που αποκαλούμε «στουρνάρι», πράγμα που τον καθιστά ελλειπτικό για όλη την ενήλικη ζωή, την οποία καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τα πτυχία. Ο Lobrot, σε αντίθεση με τον Freinet, τα αμφισβητεί κι αυτά. Προτάσσει λοιπόν σ’ αυτό το βιβλίο την επικέντρωση στην ανάπτυξη του ψυχικού κόσμου, τη δημιουργία και την καλλιέργεια ενδιαφερόντων και επιθυμιών σε όλους τους τομείς, χάρη στο βίωμα της ευχαρίστησης.

Η Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο» συμμετέχει με τις δράσεις του στο όραμα του Lobrot εμπλέκοντας την όρεξη για προσπάθεια, για έκπληξη, αιφνιδιασμό, ενθουσιασμό, επινόηση, ανακάλυψη - όλα παράγοντες ευχαρίστησης - με το όραμα για ένα (άμεσο) δημοκρατικό σχολείο, θεμέλιο μιας κοινότητας που βασίζεται στην αποδοχή του άλλου, για μια κοινωνία χωρίς βία, όπου η επιθυμία του ατόμου πηγάζει από την ελευθερία του. Συμμετέχει στο όραμα για μια εκπαίδευση χωρίς εντολές, πραγματικής αυτενέργειας.

Η Λένα Κούτσικα είναι εκπαιδευτικός, σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης, εμψυχώτρια με τη μέθοδο της παρεμβαίνουσας - μη κατευθυντικότητας και μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας «Το Σκασιαρχείο». Στις αρχές Οκτωβρίου 2018 θα γίνουν από την ίδια πέντε (5) βιωματικές συναντήσεις στη «Λαϊκή Συνέλευση Γκύζη» (Ιωάννου Σούτσου 62, Πεδίο του Άρεως) στηριγμένες στο τελευταίο του βιβλίο. Για επικοινωνία και συμμετοχές [e-mail]

παρουσίαση βιβλίουMichel Lobrot