Η διαρκής επινόηση του εαυτού μας

21:55 14/11/2017 - Πηγή: Alfa Vita

Αρθρογράφος: Νίκος Τσούλιας

Είναι ένα διαρκές παιχνίδι, ένα παιχνίδι του εαυτού μας, ένα παιχνίδι με τον εαυτό μας. Είναι το παιχνίδι της ζωής μας. Είναι η διαρκής επινόηση του εαυτού μας.

Ξεκινάει αδιόρατα χωρίς ποτέ να συνειδητοποιήσουμε μια κάποια απαρχή του. Ίσως γιατί πάντα είναι αδιευκρίνιστη η σχέση της φαντασιακής μας πραγματικότητας με τη φυσική πραγματικότητα. Ίσως γιατί είναι έτσι δομημένη η ανθρώπινη κατάστασή μας και δεν μπορούμε να «δούμε έξω απ’ αυτή». Ίσως να είναι μια αυταπάτη ή μια ψευδαίσθηση. Είναι όμως υπαρκτή σε κάθε περίπτωση!

Ο άνθρωπος από τη μικρή του ηλικία,

από τότε που αντιλαμβάνεται τον κόσμο και συνειδητοποιεί τον εαυτό του και τον κοινωνικό του ρόλο, αλλά και στην προσπάθεια που κάνει σε κάθε στιγμή της ζωής του για να κατανοήσει την όλη πραγματικότητα και να τοποθετεί συνεχώς τον εαυτό του μέσα σ’ αυτή, είναι σε μια κατάσταση διαρκούς επινόησης του εαυτού του. Ονειρεύεται τον εαυτό του αναπλάθοντάς τον διαρκώς με τα υλικά της φαντασίας του, τον σμιλεύει με τα εργαλεία της καθημερινής ζωής του, τον επανασχεδιάζει με τις διακυμάνσεις των κοινωνικών του και των διανθρώπινων σχέσεών του, τον ζυμώνει με τον κόσμο των συναισθημάτων του, τον προβάλλει διαρκώς στο μέλλον του ή μάλλον προβάλλει και δημιουργεί το μέλλον του στο διαρκώς μετασχηματιζόμενο από τη δική του σκέψη εαυτό του.

Η διαρκής επινόηση του εαυτού μας είναι το πιο σταθερό νήμα της ζωής μας, είναι η «ουσιώδης αφήγησή μας» που τη δωρίζουμε ακέραιη μόνο στον εαυτό μας. Είναι μια δωρεά της ελευθερίας του πνεύματός μας, αλλά και μια προσωπική του καθενός υπόθεση, μια υπόθεση που είναι ανά πάσα στιγμή αγώνας διεκδίκησή της αλλά και συνεχής και ασύμπτωτη «κατάκτησή» της. Μπορεί άραγε να υπάρξει ποτέ άνθρωπος που δεν θα επινοεί τον εαυτό του;

Ίσως το επάγγελμά μας και η εργασία μας να παίζουν δυσανάλογα σημαντικό ρόλο στην επινόηση του εαυτού μας - και γι’ αυτό αλλά και για πολλούς άλλους λόγους δεν θα πρέπει να επαγγελματοποιούμε σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μας, γιατί οδηγεί σε μονομερή σύλληψη της πραγματικότητας. Προφανώς και μας ενδιαφέρει η επαγγελματική μας ακτινοβολία, το πώς μας βλέπουν οι άλλοι μέσα από την άσκηση του κοινωνικού μας ρόλου. Μπορεί, για παράδειγμα, ένας εκπαιδευτικός να μην επινοεί τον εαυτό του και σε σχέση με το πώς τον βλέπουν και τον επινοούν οι μαθητές του; Άλλωστε, γι’ αυτό κυρίως το λόγο δεν επιδιώκει να έχουν καλή άποψη για αυτόν;

Το πνεύμα μας είναι ανήσυχο κάθε στιγμή της ζωής μας. Για κάθε μυριοστό του δευτερολέπτου αυτό δημιουργεί και αναδημιουργεί, ρωτάει και αναζητάει, διαπιστώνει και αμφιβάλλει, συμπεραίνει και αναθεωρεί. Ακόμα και όταν η συνείδησή μας είναι προσωρινά ανενεργή (π.χ. στη διάρκεια του ύπνου), αυτό καταφεύγει στο ασυνείδητό μας και στο υποσυνείδητό μας και διαρκώς κατασκευάζει και επινοεί με τον πιο ασύντακτο τρόπο τα δικά του σχήματα με την πιο φοβερή ελευθερία, με την πιο αχαλίνωτη φαντασία και πλάθει όνειρα και φαντασιώσεις. Τίποτα δεν το σταματά από τη διαρκή και ανήσυχη λειτουργία του. Και όταν επιχειρούμε να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε τις εικόνες του, διαπιστώνουμε το έλλειμμα της ορθολογικής σκέψης μας.

Ο βασικός πυρήνας του Κόσμου κάθε ανθρώπου είναι το επινοημένο σε κάθε φάση της ζωής του σχήμα του εαυτού του, είναι το διαρκώς μετασχηματιζόμενο με τα υλικά της πάντα ελεύθερης σκέψης είδωλό του. Η επινόηση του εαυτού μας δεν γίνεται εκ του μηδενός. Ζύμη και μαγιά είναι η κοινωνικά και αντικειμενικά προσδιορισμένη εικόνα μας. Πάνω στο «φυσικό» μας πορτρέτο φιλοτεχνούμε το μαγευτικό μας είδωλο και «γράφουμε» διαβάζοντας την ξεχωριστή μας βιογραφία! Και είναι όλη αυτή η τελετουργία υπόθεση ζωής. Μπορεί και η ίδια μας η ζωή.

Η διαρκώς επαναεπινοημένη προσωπογραφία μας είναι μια ζωτική έκφραση ανάγκης και συνάμα ελευθερίας. Για να καταλαγιάζουμε της ψυχής μας τα ανταριάσματα και για να βρίσκει κοίτη η πάντα ανήσυχη και πάντα εκρηκτική σκέψη μας. Για να χρωματίζουμε και για να αποχρωματίζουμε τη φωτεινότητα των παθών μας και των πόθων μας. Για να εμψυχώνουμε την καθημερινή μας δραστηριότητα και για να αγγίζουμε τις φιλοδοξίες μας. Για να αναπληρώνουμε τα χαμένα εδάφη του παρελθόντος και για να ρίχνουμε γέφυρες στο μέλλον. Για να ομορφαίνουμε τη ζωή μας όντας εμείς οι ίδιοι δημιουργοί του εαυτού μας.

Όταν λιγοστεύει αυτή η αρχέγονη ορμή μας, όταν ο επιθυμία της επινόησής μας μικραίνει τον ίσκιο της, είναι τότε που τα όνειρά μας έχουν όλα αποικιστεί από τις αναμνήσεις μας, είναι τότε που η θέληση για ζωή χάνει του χειμάρρου την ορμή και καταλαγιάζει στα χαμηλά εδάφη του γέρματος της ζωής μας με την εκβολή του δικού μας ποταμιού στη μεγάλη άγνωστη θάλασσα, στους απέραντους σκοτεινούς ωκεανούς. Αλλά ένα κομμάτι αυτού του ποταμιού, ένα κομμάτι του επινοημένου εαυτού μας θα μείνει πίσω μας, θα υφανθεί αδιόρατα αλλά και κραταιά στο νήμα των γενεών μέσα από τις τόσες και τόσες αφηγήσεις μας, γιατί είναι άυλο και δεν το αγγίζει καμιά αποδόμηση, γιατί είναι απόλυτα πνευματικό και ελεύθερο.

Ετικέτες: Νίκος Τσούλιαςφιλοσοφίαάνθρωποι