Η διδασκαλία ως διαδικασία Αυτοβελτίωσης

08:04 27/3/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Πολλές φορές υπάρχει μια ανάγκη να γράψεις, να μιλήσεις, να μοιραστείς τις σκέψεις σου, γιατί χτυπάνε στο κεφάλι σου και θέλουν να βγουν. Είναι σαν να έχεις βαθιά μέσα σου μία λίμνη από συναισθήματα. Κάθε πότε ένα βότσαλο ταράζει αυτή τη λίμνη. Μικροί παφλασμοί συναισθημάτων γίνονται σκέψεις. Βουτάς μέσα τη γραφίδα σου και οι λέξεις παρατάσσονται η μία πίσω από την άλλη. Γρήγορα, αυτοματοποιημένα. Ξέρει η καθεμία που θα μπει, σε τι θα δώσει νόημα.

Τον τελευταίο καιρό βρίσκομαι σε ένα τέτοιο αναβρασμό. Αφορμή η βράβευση του ενός από τα δύο σποτ που κάναμε με τους μαθητές μου για τη δύναμη

των λέξεων στην ψυχική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Την ώρα εκείνη στο μυαλό μου ερχόταν τα κίνητρα μου. Μήπως άραγε με παρακινούν, όλα όσα έχουν γραφεί για το δάσκαλο που εμπνέει, που δίνει όραμα, που ενθαρρύνει; Για τον εκπαιδευτικό ο οποίος με τη δύναμη του πνεύματος, της αφοσίωσης, της προσφοράς, της φροντίδας και της αγάπης, βοηθά τους μαθητές να γίνουν αυτό που μπορούν να γίνουν. Να φτάσουν στην αυτοπραγμάτωση ή ακόμη παραπέρα∙ να φτάσουν εκεί που δεν μπορούν, όπως λέει ο Καζαντζάκης. Να ξεπεράσουν τα όρια τους.

Ξαφνικά ένιωσα ότι οι σκέψεις αυτές δεν με γεμίζουν. Γιατί; Αν δεν είναι αυτό, γιατί προσπαθείς; Έκλεισα τα μάτια και σκέφτηκα. Τι είναι σχολείο; Στο μυαλό μου ήρθαν τα πρόσωπα των μαθητών. Ούτε οι τοίχοι, ούτε οι πίνακες, ούτε το υπουργείο και οι τρελοί του νόμοι. Οι μαθητές. Αυτό είναι το σχολείο. Η παιδικότητα, η ζωντάνια, ο αυθορμητισμός, το χαμόγελο. Ναι, όταν χαμογελούν οι μαθητές το σχολείο είναι ωραίο. Όταν πάλι βλέπω στα μάτια τους την αμφισβήτηση της αυθεντίας, την αντίδραση και το θυμό των αλλεπάλληλων ματαιώσεων, τότε το σχολείο γίνεται πρόκληση. Όχι μόνο πρόκληση προσφοράς, που πολλές φορές κοινότυπα γράφουμε και λέμε, αλλά πρόκληση αυτοβελτίωσης. Για να σταθώ δίπλα τους πρέπει να γίνω καλύτερος.

Δύσκολη διαδικασία η αυτοβελτίωση. Αυτός που πρέπει να βελτιώσεις είναι ο εαυτός σου. Σαν να μετατρέπεις την εικόνα σου σε ένα τεράστιο μωσαϊκό και να την ανακαλύπτεις ξανά, ψηφίδα, ψηφίδα. Τι χρώμα θα βάλεις εδώ, τι χρώμα θα βάλεις εκεί; Θα ρισκάρεις να αλλάξεις και ας είναι λάθος; Θα ξαναπροσπαθήσεις ή θα φοβηθείς;

Λυτρωτική διαδικασία η αυτοβελτίωση. Κάθε αλλαγή σε κάνει να βλέπεις τον κόσμο με καινούρια μάτια. Δεν σου φαίνεται ποτέ ίδιος. Ποτέ μονότονος. Πάντα κάτι καινούριο ανακαλύπτεις. Η περιπέτεια του ταξιδιού δεν φθίνει στην ίδια διαδρομή όχι γιατί αλλάζεις διαδρομή αλλά γιατί κάθε φορά αποκτάς καινούρια ματιά.

Όλα αυτά οι μαθητές θα μου πείτε; Ναι οι μαθητές.

Ναι εσύ κερδίζεις από τα παιδιά, ο εκπαιδευτικός. Οι σχέσεις δεν είναι μονής κατεύθυνσης, είναι αμφίδρομες. Δεν υπάρχει ομορφότερο ταξίδι από το να έρχεσαι καθημερινά σε επαφή με παιδικές ψυχές οι οποίες σου καταθέτουν απλόχερα την πρωτόλεια αγνότητα τους. Ένα φωτεινό καταπράσινο λιβάδι με σκόρπιες πέτρες και αγκάθια που μπορούν να πληγώσουν και να πληγωθούν. Χωρίς την ομίχλη της ενηλικίωσης. Καθαρή, γνήσια. Ζεις καθημερινά την γνησιότητα που έχασες μεγαλώνοντας. Ξεχνάς να μεγαλώσεις.

Σχεδιάζεις το μάθημα και πας προετοιμασμένος να συναντήσεις το αναπάντεχο. Ζεις την αβεβαιότητα των σχέσεων, από τη χαρά της επαφής μέχρι τη διαχείριση των κρίσεων. Μαθαίνεις να ακούς. Ναι, να ακούς… Ξέρεις είναι πολύ σημαντικό να ακούς σε ένα κόσμο που ξέρει μόνο να μιλάει. Ακούγοντας, μαθαίνεις καλύτερα τους άλλους και τον εαυτό σου.

Ανακαλύπτεις τεχνικές επικοινωνίας που δεν ήξερες ότι έχεις. Πρέπει να διαχειριστείς το απρόοπτο. Καλλιεργείς τον συναισθηματικό σου κόσμο γιατί δίνεις και παίρνεις φροντίδα και αγάπη. Την έχουν ανάγκη τα παιδιά. Αλλά ποιος δεν την έχει. Μήπως εσύ ο εκπαιδευτικός δεν έχεις ανάγκη από φροντίδα και αγάπη;

Αν πάλι, τους δώσεις ελευθερία, κίνητρα και έμπνευση ίσως είσαι τυχερός να σου δείξουν ξανά τον κόσμο. Τα δικά σου αυτονόητα, όπως σου τα μάθανε, δεν είναι αυτονόητα στο παιδικό μάτι που προσπαθεί να ανακαλύψει αυτό το τεράστιο ερωτηματικό που το περιβάλλει. Έχεις σκεφτεί ότι ο κόσμος των ενηλίκων δεν είναι πλέον «ερωτηματικό» αλλά «τελεία»; Έχεις σκεφτεί ότι ζεις με «βεβαιότητες» και όχι με «αναζητήσεις»;

Σου προσφέρουν το χαμόγελο τους και μαζί με αυτό σου μεταδίδουν την χαρά και την ξενοιασιά τους. Τα μεταφέρεις στην οικογένεια σου, στους φίλους σου και φρεσκάρεις την καθημερινότητα σου. Οι μεγάλοι ξέρετε δεν χαμογελούν με τα απλά και χαζά, γιατί είναι απλά και χαζά. Έχεις σκεφτεί πόσες στιγμές ευτυχίας χάνουμε, γιατί είναι απλές και χαζές;

Σου δείχνουν το θυμό τους. Μαθαίνεις να βρίσκεις την αιτία. Μαθαίνεις να γλυκαίνεις την πληγή, με κατανόηση, ενθάρρυνση και εμπιστοσύνη. Όχι από καλοσύνη, αλλά ως ελάχιστη ανταπόδοση. Ξέρετε γιατί; Συνήθως η αιτία βρίσκεται στον κόσμο των ενηλίκων.

Ναι, αυτή είναι απάντηση στις σκέψεις μου. Η αυτοβελτίωση. Μαθαίνεις να επικοινωνείς καλύτερα με τους φίλους σου, με τα δικά σου παιδιά, με τη γυναίκα σου. Αν μάλιστα φτάσεις στο top level επικοινωνείς και με την πεθερά σου. Κάποια στιγμή, δεν θυμάμαι πότε, διάβασα πως άμα θέλεις να κάνεις τους ανθρώπους να ακούσουν, πες τους τι έχουν να κερδίσουν. Αυτά έχετε να κερδίσετε αγαπητοί μου συνάδελφοι. Αφήστε τις πέτρες που πετούν οι μαθητές από το καταπράσινο λιβάδι τους να αγγίξουν την δική σας εσωτερική λίμνη. Θα ταραχτείτε, θα ξεβολευτείτε αλλά πιστέψτε με θα βρείτε καλύτερο σημείο ισορροπίας. Μέχρι την επόμενη πέτρα…

Κλείνοντας, ίσως πρέπει να εκμυστηρευτώ κάτι. Όταν με ρωτάνε πόσο χρονών είστε κύριε, η απάντηση είναι μόνιμα ίδια. Τριανταπέντε χρονών. Και αυτό γιατί στα τριανταπέντε μου άρχισα να ανακαλύπτω τη μαγεία που σας περιγράφω παραπάνω. Από τότε οι μαθητές μου, δεν με άφησαν να μεγαλώσω ούτε μία μέρα. Ελπίζω, μέχρι να έρθει η ώρα να αποτελώ ανάμνηση σε αυτόν τον κόσμο, να συνεχίσω να είμαι τριανταπέντε χρονών.

Σακατζής Δημήτρης

Εκπαιδευτικός

ΔιδασκαλίααυτοβελτίωσηΔημήτρης Σακατζής