Η ερήμωση της Στοάς του Βιβλίου

08:56 28/7/2018 - Πηγή: Alfa Vita

18 Ιουλίου 2018, ώρα 10 το πρωί, κάνω την συνηθισμένη βόλτα μου στο κέντρο της Αθήνας με μικρές παρεκκλίσεις κάθε φορά. Αποφασίζω να περάσω και από τη Στοά του Βιβλίου. Μπαίνω από την Πανεπιστημίου. Είμαι μόνος, στο βάθος φαίνονται άλλοι δύο βιαστικοί που χάνονται αμέσως στις πλάγιες εξόδους.

Κάνω τη διαδρομή μέχρι τη Σταδίου. Μόνο δύο καταστήματα είναι ανοιχτά. Μπαίνω στο ένα, παραδοσιακό με σημαίες και διάφορα εμβλήματα και σύμβολα. Πιάνω κουβέντα με τον ιδιοκτήτη.

«Όχι δεν έχουν φύγει για διακοπές.

Έχουν κλείσει οριστικά».

«Μα την προηγούμενη φορά πριν περίπου ένα χρόνο που σας είχα ξαναεπισκεφτεί. Ήταν περισσότερα καταστήματα ανοιχτά».

«Μα και εγώ θα κλείσω, περιμένω κάτι λίγο να βγω στη σύνταξη, αν και φοβάμαι ότι η σύνταξη μόνο σύνταξη δεν είναι».

Ξαναγυρίζω στο κέντρο της Στοάς. Μετράω τα βιβλιοπωλεία. Δέκα θεόκλειστα, τέσσερα ανοιχτά. Κανένας δεν μπαινοβγαίνει. Δύο ανεμιστήρες οροφής κινούνται δραστήρια και αποτελεσματικά. Έντεκα φτωχικές πολυθρόνες παλιάς εποχής αντικριστά σε δύο σειρές είναι πρόσκληση. Σε ένα έπιπλο τρία μικρά έργα τέχνης, μια μικρή πρέσα αντίγραφο εκείνης του Γουτεμβέργιου και δύο φιγούρες καμωμένες με σύρμα – η μία αποδίδει έναν άνθρωπο – συνθέτουν το σκηνικό. Η ζέστη έχει αρχίσει να ανεβαίνει την ανηφόρα. Η πρόκληση είναι γλυκόπικρη. Ωραίο μοναχικό μέρος για να διαβάσω τις «ΕΠΟΧΕΣ», που πάντα έχω μαζί μου, με την ησυχία μου. Να φτιάξω το αντίβαρο στα ερημωμένα βιβλιοπωλεία.

Σε μισή ώρα εμφανίστηκε άλλος ένας, που δεν είχε όμως βιβλίο για διάβασμα. Πήρε μια ανάσα και έφυγε. Ήθελε να μου μιλήσει, το είχα αντιληφθεί αλλά ήθελα να τελειώσω ένα κεφάλαιο και την πάτησα, γιατί ήθελα να κουβεντιάσω λίγο για την εικόνα της Στοάς. «Δεν πειράζει, είπα μέσα μου, «θα αλλάξω το πρόγραμμά μου και θα πάω στον κουμπάρο μου και εκδότη, το Λουκά, για να συζητήσουμε για τη Στοά».

Η Στοά του βιβλίου αποτέλεσε γεγονός εκδοτικό, μορφωτικό, πολιτιστικό για την Αθήνα. Τα βιβλιοπωλεία της ήταν ουσιαστικά παραρτήματα μεγάλων εκδοτικών οίκων. Είχαν και οι εκδότες της Θεσσαλονίκης και έτσι η Στοά είχε μια γεύση εθνικής εκδοτικής εικόνας. Παράλληλα λειτουργούσε και η αίθουσα εκδηλώσεων στο υπόγειο με παρουσιάσεις βιβλίων και με επιμορφωτικά προγράμματα. Εδώ κάνει διαλέξεις το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο σε μαθήματα κυρίως των Θεωρητικών επιστημών και της Τέχνης (Αρχαιογνωσίας, πολιτικής θεωρίας, Φιλοσοφίας, Ψυχολογίας, Θεάτρου, για τις διεθνείς σχέσεις κλπ)

«Στόχος της ίδρυσής της είναι η διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων και η όξυνση της κριτικής σκέψης όλων των ανθρώπων που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις που οργανώνει ανεξαρτήτως ηλικίας, επαγγέλματος και μόρφωσης. Και αυτό επιτυγχάνεται μέσω των μαθημάτων που προσφέρονται πάνω σε ποικίλα θέματα, τα οποία παρουσιάζουν καθηγητές Πανεπιστημίου και άλλοι διαπρεπείς στον χώρο τους επιστήμονες, καλλιτέχνες και δημιουργοί. Το μορφωτικό πρόγραμμα της Στοάς του Βιβλίου εντάσσεται σε μια δραστηριότητα που χαρακτηρίζεται ως «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» καθώς η παρακολούθησή του γίνεται εκούσια και ελεύθερα από κάθε άνθρωπο, με βάση τα ενδιαφέροντά του. Μάλιστα, το «Πανεπιστήμιο της Στοάς του Βιβλίου» υπέγραψε μια συμφωνία συνεργασίας με τη Βουλή των Ελλήνων, κατά την οποία η δραστηριότητά του θα στρέφεται γύρω από την προβολή της εκπαιδευτικής δραστηριότητας σε ολόκληρο τον Ελληνισμό».

Ιδρύθηκε το 1996 από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία με σκοπό την προβολή του ελληνικού βιβλίου. Και ένας αέρας δημιουργικότητας και πνευματικής καλλιέργειας απλώθηκε στον κόσμο της πρωτεύουσας που έχει πνευματικές ανησυχίες και αναζητήσεις. Θα γινόταν βιβλιοφιλικό στέκι. Στη μια της έξοδο ήταν και το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν με τη μακρά και ανεκτίμητη ιστορία του. Έτσι η Στοά ήταν μια κυψέλη πολιτισμού, μια πνευματική όαση στην καρδιά της Αθήνας, καμάρι των βιβλιόφιλων και των φιλαναγνωστών. Τώρα όμως συνέχεια μαραζώνει και τα όνειρά μας γίνονται εφιάλτες.

18 Ιουλίου 2018, η εικόνα στη Στοά του Βιβλίου θυμίζει Δεκαπενταύγουστο που ερημώνει η Αθήνα. Αλλά είναι μέσα Ιουλίου. Και ενώ πιέζουμε τον εαυτό μας να δεχτεί ότι αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση και φεύγουμε σιγά – σιγά από την κρίση, η πραγματικότητα δεν μας αφήνει. Αντί να ανοίγουν νέες εστίες δημιουργικότητας και εμπορικής δραστηριότητας, κλείνουν κι άλλες από τις λιγοστές που έχουν απομείνει λες και είμαστε στην αρχή της κρίσης! Και κάποιοι προκλητικοί πολιτικάντηδες ετοιμάζονται για γιορτές και πανηγύρια, γιατί «λέει» μας βγάζουν από τα σκοτάδια και μας οδηγούν στο φως. Είναι αυτοί που θέλουν να μας βάλουν σκοτάδι και στον τρόπο της σκέψης μας…

Νίκος Τσούλιας