Η Ευρώπη έχει ξεχάσει τον Διαφωτισμό

13:00 9/4/2012 - Πηγή: Alfa Vita

Η συγγραφέας Μάρω Δούκα συζήτησε με μαθητές της Β΄ Λυκείου στον Βύρωνα και απάντησε στα αγωνιώδη ερωτήματά τους

Της Ολγας Σελλα

«Αυτό που μου αρέσει περισσότερο απ’ όλα είναι να πηγαίνω στα σχολεία και να μιλάω με τους μαθητές», μας είπε η πεζογράφος Μάρω Δούκα στο τηλεφώνημα συνεννόησης για μια συνέντευξη. Αποφασίσαμε να την ακολουθήσουμε και μία Πέμπτη μεσημέρι βρεθήκαμε στο 1ο Λύκειο Βύρωνα. Η Μάρω Δούκα ήταν προσκεκλημένη της Λέσχης Ανάγνωσης του σχολείου. Οι μαθητές της Β΄ Λυκείου ήταν οι κύριοι

συνομιλητές της. Την υποδέχτηκαν στη δανειστική βιβλιοθήκη του σχολείου με στίχους και μουσική από τον «Ερωτόκριτο» του Βιτσέντζου Κορνάρου. Τρεις μαθήτριες διάβασαν αποσπάσματα από ένα διήγημα που περιέχεται στην τελευταία της συλλογή διηγημάτων «Γιατί εμένα η ψυχή μου» (εκδ. Πατάκης) και συνομίλησαν μαζί της για περίπου τρεις ώρες χωρίς να διακόψει ούτε για μια φορά ήχος κινητού αυτή τη συνάντηση. Οι καθηγητές έδωσαν απολύτως τον χώρο στους μαθητές, δεν παρενέβησαν, δεν καθοδήγησαν. Η μόνη ερώτηση καθηγητή ήταν η πρώτη, για να σπάσει η αμηχανία των μαθητών, και αφορούσε το πρώτο της βιβλίο.

Η μαθητική της ζωή στα Χανιά, η φοιτητική στην Αθήνα, η δικτατορία, η επαφή της με αριστερές οργανώσεις στα χρόνια της δικτατορίας, τα ιδεολογικά διαβάσματα της εποχής, ο νεανικός Μαρξ «που κουβαλάει τον ακυρωμένο ποιητή», ο πολύγραφος, οι προκηρύξεις, ο «διαρκής αγώνας του ανθρώπου να κατανικήσει τους φόβους του» έδωσαν ένα πλήρες πορτρέτο της Μάρως Δούκα. Ετσι κι αλλιώς, η σύγχρονη Ιστορία είναι παρούσα όχι μόνο στη ζωή της Μάρως Δούκα αλλά και στα μυθιστορήματά της. Και οι έφηβοι στον Βύρωνα ήθελαν να μάθουν από μια συγγραφέα για όσα έζησαν οι γονείς τους, αλλά και για όσα συμβαίνουν στη σημερινή πολιτική και κοινωνική ζωή.

Και η Μάρω Δούκα δεν δίστασε να καταρρίψει μερικούς από τους σύγχρονους μύθους. Οπως εκείνον της καθολικής αντίστασης στη δικτατορία: «Εκ των υστέρων, με τη μεταπολίτευση και τη σύλληψη των πρωτεργατών της δικτατορίας, η ελληνική κοινωνία, ίσως και από ανάγκη αυτοσυντήρησης, αθωώθηκε. Ολοι ήταν αντιστασιακοί, όλοι είχαν υψώσει τη γροθιά τους στη δικτατορία του Παπαδόπουλου... Δεν ήταν έτσι. Ηταν μετρημένοι αυτοί που πραγματικά από την αρχή είχαν πάρει την απόφαση να αντισταθούν. Η δικτατορία δεν έπεσε από την αντίσταση του ελληνικού λαού. Επεσε γιατί άλλαξαν οι συγκυρίες. Δηλαδή το Πολυτεχνείο δεν έριξε τη δικτατορία».

Μαζί με την πολιτική και τη σύγχρονη κοινωνία, παρούσα ήταν και η μετανάστευση! Αφορμή το διήγημα της Μάρως Δούκα «Σας αρέσει ο Μπραμς;», με ηρωίδα μια οικονομική μετανάστρια που κατέληξε στην παράνομη πορνεία. Οι νεαροί μαθητές συμβιώνουν στα ίδια θρανία με μετανάστες δεύτερης γενιάς και ευαισθητοποιούνται ιδιαίτερα με όσα συμβαίνουν αυτόν τον καιρό. Οι απορίες, πολλές. «Με τον ξένο στην αυλή σου τι θα κάνεις; Υπήρξαμε κι εμείς ξένοι σε άλλες αυλές. Αυτό που γίνεται τώρα, εν όψει εκλογών, ότι θα στηθούν στρατόπεδα και κέντρα φιλοξενίας, υποκρισία δεν είναι; Για όλους εμάς που ζούμε και