Η καρδιά της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης χτυπά στο Σχολείο

16:27 10/10/2017 - Πηγή: Alfa Vita

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Με αφορμή το ψήφισμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση που απευθύνατε προς τους Συλλόγους Εκπαιδευτικών Π.Ε. (αρ. πρωτ. 211/6-10-2017) έχουμε να επισημάνουμε τα ακόλουθα:

Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν ταυτίζεται αποκλειστικά και μόνο με τη λειτουργία των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) αλλά πραγματώνεται κυρίως με την εκπαίδευση των μαθητών και μαθητριών στα σχολεία της χώρας μας. Η παράθεση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν

τα ΚΠΕ στη λειτουργία τους (στελέχωση – οικονομική στήριξη) αποτελεί, σημαντική μεν, αλλά μονομερή παρουσίαση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και των προβλημάτων που συσσωρεύτηκαν διαχρονικά στην Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη αλλά και στις άλλες Σχολικές Δραστηριότητες (Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικών Θεμάτων).

Οι πολιτικές αποφάσεις που έχουν ληφθεί από το 1992 στο Εκπαιδευτικό μας Σύστημα και αφορούν την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση των μαθητών και μαθητριών της χώρας μας, αναπτύσσονται σε δυο πεδία δράσης:

Α1. Τα Σχολικά Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Νόμος 1892/31-07-1990, παράγραφος 13, άρθρο 111 και Υπ. Απ. 4867/92), τα οποία πραγματοποιούνται σε εθελοντική βάση από τους μάχιμους εκπαιδευτικούς του σχολείου («εντός» του ωρολογίου προγράμματος του σχολείου για την Πρωτοβάθμια και «εκτός» για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση), με την παιδαγωγική και διοικητική καθοδήγηση των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Σχολικών Δραστηριοτήτων.

Η διαδικασία εφαρμογής της Π.Ε. στα Σχολεία βασίζεται στη στήριξη από τον Υπεύθυνο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Σχολ. Δραστηριοτήτων τόσο σε επίπεδο Σχολικής Μονάδας και «εθελοντών» εκπαιδευτικών, όσο και στις μαθητικές ομάδες, που εφαρμόζουν τα πολύμηνα προγράμματα Π.Ε. και τα οποία στοχεύουν στην ανάπτυξη της ιδιότητας του ενεργού πολίτη του μαθητή μέσω όλων των φιλοπεριβαλλοντικών δράσεων που αναπτύσσονται.

Γι αυτό το λόγο απαιτείται :

-Επαναφορά της Ευέλικτης Ζώνης στην Ε΄ και Στ΄τάξη του Δημοτικού Σχολείου και επέκτασή της στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, με διάθεση χρόνου για την υλοποίηση προγραμμάτων Π.Ε και των άλλων Σχολικών Δραστηριοτήτων.

-Επαναφορά του 2ωρου συμπλήρωσης ωραρίου για τους εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που εφαρμόζουν προγράμματα.

-Διαμόρφωση προγράμματος χρηματοδότησης των σχολείων της Α΄/θμιας και Β΄/θμιας Εκπαίδευσης για την υλοποίηση προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης- Αγωγής Υγείας- Πολιτιστικών Θεμάτων).

-Εκπόνηση σχεδίου για την υλοποίηση ευρύτατου προγράμματος επιμόρφωσης σχετικά με την Π.Ε. και την ΕΑΑ σε εκπαιδευτικούς όλων των κατηγοριών της Α΄/θμιας και της Β΄/θμιας Εκπαίδευσης.

Η μέχρι σήμερα εμπειρία υποδεικνύει ότι για την ορθολογικότερη εφαρμογή αποτελεσματικών επιμορφωτικών προγραμμάτων απαιτούνται:

α) Αξιοποίηση του δυναμικού της Π.Ε και ΕΑΑ (Υπεύθυνοι Π.Ε., ΚΠΕ, Πανεπιστήμια, Εκπαιδευτικοί της πράξης) ανά περιφέρεια.

β) Αξιοποίηση της εμπειρίας και των πρακτικών άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

γ) Δημιουργία μητρώου επιμορφωτών Π.Ε. και Ε.Α.Α.

Α2. Ο θεσμός του Υπευθύνου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (νόμος 1892/90 (άρθρο 111, ΦΕΚ 101, τ.Α΄/31-7-90) που εφαρμόστηκε από το σχολικό έτος 1991-92). Με την εφαρμογή των Προγραμμάτων Π.Ε. και τη στήριξη της Σχολικής Μονάδας συνδέεται άμεσα ο θεσμός του Υπεύθυνου Π.Ε. και Σχολ. Δραστηριοτήτων. Ο συγκεκριμένος θεσμός είναι ο αρχαιότερος μεταξύ όσων στοχεύουν στην καθοδήγηση και στην υποστήριξη των εκπαιδευτικών σε προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων.

Όπως προκύπτει από τις αρμοδιότητες των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Σχολικών Δραστηριοτήτων, σύμφωνα με την Y.A. 92998/Γ7/10-08-2012 αλλά, και από την καθημερινή πρακτική, το έργο τους περιλαμβάνει την διεκπεραίωση διοικητικών θεμάτων και κυρίως μια σειρά δράσεων με αμιγώς παιδαγωγική-διδακτική φυσιογνωμία.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η συνεχής και αποκλειστική ενασχόληση των Υπευθύνων Π.Ε. και Σ.Δ. με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση τους προσδίδει σπουδαία εξειδίκευση, που ανάλογη δε βρίσκεται σε άλλους κλάδους εκπαιδευτικών. Επίσης, σημαντικός είναι ο ρόλος τους σε σχέση με τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της χώρας καθώς οι Υπεύθυνοι Π.Ε. και Σ.Δ. γνωρίζουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες της εκάστοτε μαθητικής ομάδας κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος που εκπονείται και λειτουργούν ως ενδιάμεσος υποστηρικτικός κρίκος μεταξύ της σχολικής μονάδας και των ΚΠΕ.

Δεδομένου ότι οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν ως Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης- Αγωγής Υγείας- Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολ. Δραστηριοτήτων στις Δ/νσεις, εργάζονται και εκτός εργασιακού ωραρίου (απογεύματα, Σαββατοκύριακα και αργίες), οργανώνοντας και εμψυχώνοντας την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, στηρίζουν την ανάπτυξη προγραμμάτων στα σχολεία, μετακινούνται στις σχολικές μονάδες για στήριξη των εκπαιδευτικών «ιδίοις εξόδοις», είναι αναγκαία:

η αναβάθμιση του ρόλου και της θέσης του Υπευθύνου και η ένταξή του στα Στελέχη της Εκπαίδευσης, με όλες τις συνακόλουθες διευθετήσεις που αυτή συνεπάγεται. Να αναγνωριστεί η διδακτική υπηρεσία των εκπαιδευτικών που υπηρετούν ως Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης- Αγωγής Υγείας- Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολ. Δραστηριοτήτων στις Δ/νσεις να στελεχωθούν άμεσα οι θέσεις που έχουν μείνει κενές λόγω παράτασης θητείας. Ιδιαίτερα οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων που υπηρετούν στις Δ/νσεις Εκπ/σης εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πάτρας θα πρέπει να στηριχθούν στο έργο τους καθώς έχουν αναλάβει την παιδαγωγική καθοδήγηση των προγραμμάτων και των τριών δράσεων (Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης- Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικών Θεμάτων) με πολύ μεγάλο διοικητικό και καθοδηγητικό φόρτο εργασίας.

Β) τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) (52 στο σύνολο της χώρας), τα οποία: α) επισκέπτονται εκπαιδευτικοί με μαθητικές ομάδες για να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικά projects (από μια έως τρεις ημέρες), με την παιδαγωγική και τη διοικητική καθοδήγηση των Υπευθύνων των Κ.Π.Ε. και των μελών των Παιδαγωγικών τους Ομάδων, β) υλοποιούν επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, γ) συντονίζουν σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, στα οποία συμμετέχει ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός σχολικών μονάδων, δ) έχουν εκπονήσει υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας που καλύπτει μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων, ε) αναπτύσσουν τοπικές και διεθνείς συνεργασίες .

Είναι αναγκαίο τα ΚΠΕ για να επιτελέσουν το έργο τους:

-Να στελεχωθούν άμεσα. Σήμερα υπολειτουργούν με έναν ή δύο εκπαιδευτικούς χωρίς να μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους.

-Να στηριχθούν οικονομικά για να έχουν τη δυνατότατα να δεχτούν μεγαλύτερο αριθμό μαθητικών ομάδων σε προγράμματα, καθώς αυτός είναι ο κύριος ρόλος τους, αλλά και να μπορούν να επιτελέσουν το συνολικό τους έργο.

--Να ιδρυθούν νέα ΚΠΕ ή να επαναλειτουργήσουν όσα έχουν καταργηθεί μιας και υπάρχουν οι υποδομές και ο εξοπλισμός για περισσότερη οικονομία.

-Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στο Νομό Αττικής και Θεσσαλονίκης με την ίδρυση και στελέχωση δύο τουλάχιστον νέων ΚΠΕ, καθώς σ αυτούς τους νομούς ζει το μεγαλύτερο μαθητικό δυναμικό της χώρας. Η άμεση πρόσβαση των μαθητών σε αυτά συνεπάγεται μικρότερο κόστος μετακίνησης. Σήμερα, πολύ μικρός αριθμός μαθητικών ομάδων από το σύνολο των μαθητών που εκπονούν προγράμματα Π.Ε. έχουν την οικονομική δυνατότητα να μετακινηθούν για να συμμετέχουν σε ένα πρόγραμμα του ΚΠΕ.

-Να αναγνωριστεί η διδακτική υπηρεσία των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα ΚΠΕ, καθώς το έργο τους είναι κυρίως διδακτικό.

Η καταγραφή των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Π.Ε. κατά την εφαρμογή της στο Σχολείο και στις υποστηρικτικές της δομές (Υπ. Π.Ε.- Σχολ. Δραστηριοτήτων και ΚΠΕ) δεν είναι μόνο οικονομικής φύσεως αλλά ουσιαστικής και καθοριστικής σημασίας για το μέλλον των παιδιών μας. Το περιβάλλον είναι η ίδια μας η ζωή και δε θα πρέπει να υποτιμήσουμε την ανάγκη ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και δραστηριοποίησης των αυριανών πολιτών στα καίρια περιβαλλοντικά ζητήματα.

Είμαστε στη διάθεσή σας για έναν διεξοδικό διάλογο για τα θέματα που αναφέρουμε στην παρούσα επιστολή και ελπίζουμε στην αποκατάσταση της μονομερούς πληροφόρησης για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, όπως αυτή παρουσιάζεται στο ψήφισμα που αποστείλατε.

Με εκτίμηση

ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΣΧΟΛΙΚΏΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Περιβαλλοντική εκπαίδευσηΔΟΕΕπιστολήυπεύθυνοι εκπαίδευσης