Η ομιλία του Υπουργού Κ. Γαβρόγλου στο συνέδριο Economist με θέμα “A World In Transition: The New Jobs – The New Skills”

15:26 9/3/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Την επίσημη έναρξη του Συνεδρίου του Economist με τίτλο: ‘A world in transition: The new jobs, The new skills’ κήρυξε ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κώστας Γαβρόγλου.

Στην ομιλία του, που ήταν ενταγμένη στη θεματική ενότητα με τίτλο τη φράση του Ηράκλειτου «Τα πάντα ρει και ουδέν μένει», ο κ. Γαβρόγλου

ανέφερε:

«Θα ήθελα να θίξω ένα θέμα που νομίζω πως είναι κεντρικό στις εισηγήσεις που θα γίνουν στη συνέχεια και να μεταφέρω έναν προβληματισμό σχετικά με τη σύνδεση της Ανώτατης Εκπαίδευσης με αυτό που συνηθίζουμε να λέμε την ‘αγορά εργασίας’.

Σε αυτό το θέμα υπάρχουν εμμονές από πολλές πλευρές. Εμμονές που έχουν απομονώσει, πολλές φορές, τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα από αυτό που γίνεται γύρω τους και εμμονές που θεωρούν ότι μόνο η μονοσήμαντη σχέση της Ανώτατης Εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας θα λύσει τα προβλήματα, χωρίς να είναι σαφές ποια είναι αυτά τα προβλήματα.

Αυτό που μελετήσαμε και αρχίζει να ξεδιπλώνεται το σχέδιο μας, είναι να πάρουμε στα σοβαρά της αναβάθμιση ενός τμήματος της Ανώτατης Εκπαίδευσης για το οποίο παίχτηκαν τα πιο απαράδεκτα πολιτικά παιχνίδια. Και αυτό είναι το κομμάτι των ΤΕΙ. Μόνο στα χαρτιά ισχύει ότι τα ΤΕΙ έχουν πολύ πιο άμεση σχέση με την αγορά εργασίας από τα Πανεπιστήμια. Δυστυχώς δημιουργήθηκαν πάρα πολλά τμήματα χωρίς κανένα προγραμματισμό, σχεδόν με αποκλειστικό κριτήριο τα τοπικά συμφέροντα. Αυτό, λοιπόν, που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να δούμε ποια τμήματα των ΤΕΙ έχουν στο μεταξύ γίνει de facto πανεπιστημιακά, να αρχίσουν συνέργειες αυτών των τμημάτων με τα Πανεπιστήμια και τα υπόλοιπα τμήματα να θεωρηθούν, μέσα από διαδικασίες αξιολόγησης, ότι έχουν κλείσει τον ιστορικό τους κύκλο. Κανείς βεβαίως κανείς να χάσει τη δουλειά του και να μην ακυρωθούν επαγγελματικά δικαιώματα.

Αυτό έχει προσδώσει μία δυναμική στα δύο ΤΕΙ που είναι στην Αθήνα και στον Πειραιά με την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και στο ΤΕΙ Ηπείρου, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και στο ΤΕΙ Θεσσαλίας μαζί με το ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Είμαστε λοιπόν σε μία διαδικασία συγκλίσεων, κυρίως όμως είμαστε σε μια διαδικασία διαμόρφωσης προτάσεων και αναζήτησης διαφορετικού τρόπου συνεργειών ανάμεσα στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ ώστε όλοι να βγουν κερδισμένοι από αυτήν την διαδικασία.

Ταυτόχρονα, έχουμε θεσμοθετήσει τρεις νέους θεσμούς που νομίζουμε ότι σ’ ένα βάθος τριετίας θα αρχίσουν να κανονικοποιούν το χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Ο πρώτος θεσμός είναι το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας & Ανθρώπινου Δυναμικού. Είναι ένας θεσμός στον οποίο συνυπάρχουν εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών δομών αλλά και εκπρόσωποι των παραγωγικών δομών. Δεν είναι ένας θεσμός στον οποίον συμμετέχουν 50 άτομα ή 80 άτομα, όπως γινότανε παλιά, για να βγαίνουν πανηγυρικές ανακοινώσεις, αλλά ένας θεσμός που μπορεί να λειτουργεί, κυρίως, για να βλέπει δύο πράγματα: Να προσπαθεί να διερευνήσει το μέλλον συγκεκριμένων επαγγελμάτων και να μπορεί να προβλέψει τις δυνατότητες ανάδειξης νέων επαγγελμάτων. Αυτό δεν είναι τόσο απλό γιατί θέλει έναν προγραμματισμό μακροπρόθεσμο, αλλά σίγουρα -όπως είπαν και οι προηγούμενοι ομιλητές- θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν τα προγράμματα σπουδών ανάλογα με νέα επαγγέλματα και ανάλογα με την αλλαγή του χαρακτήρα των υπαρχόντων επαγγελμάτων. Αυτός λοιπόν είναι ένας θεσμός.

Ένας δεύτερος θεσμός είναι τα Ακαδημαϊκά Περιφερειακά Συμβούλια. Είναι Συμβούλια στα οποία θα συνυπάρχουν εκπρόσωποι των Πανεπιστημίων, εκπρόσωποι των ΤΕΙ κι εκπρόσωποι των Ερευνητικών Κέντρων της κάθε Περιφέρειας, ώστε να δούμε με ποιο τρόπο αυτοί οι θεσμοί -τα Πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και τα Ερευνητικά Κέντρα- μπορούν να συμβάλουν στις τοπικές αναπτυξιακές ανάγκες και προοπτικές. Νομίζουμε ότι η παρουσία της Ανώτατης Εκπαίδευσης και των Ερευνητικών Κέντρων θα πρέπει να έχει πολύ συγκεκριμένες συμβολές ως προς την ανάπτυξη των Περιφερειών και αυτό θα το καταφέρουμε μέσα από αυτούς τους θεσμούς.

Το τρίτο είναι κάτι που γίνεται για πρώτη φορά. Και αυτό είναι η δυνατότητα τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ να καθιερώσουν διετή προγράμματα σπουδών –όχι τα 4ετή και τα 5ετή που έχουν- τα οποία να δίνουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προσόντων. Όπως γνωρίζετε είμαστε μια χώρα που εξάγει γιατρούς και έχουμε τεράστιο πρόβλημα σε διάφορα τεχνικά επαγγέλματα. Τα διάφορα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης θα μπορούν να ιδρύσουν σε συνεργασία με τοπικούς φορείς τέτοιου είδους διετή προγράμματα σπουδών, και θα είναι διετή προγράμματα σπουδών όπου η ακαδημαϊκή εγκυρότητα των πτυχίων θα εξασφαλίζεται από τα ίδια τα ΤΕΙ και τα Πανεπιστήμια.

Τελειώνω με δύο επισημάνσεις. Η μία έχει σχέση με τον χαρακτήρα της εργασίας. Ζούμε, όντως, σε μια περίοδο που ο καθένας μας και η καθεμιά μας καταλαβαίνει ότι έχει πολλά καινούργια χαρακτηριστικά. Μην ξεχνάμε όμως την ιστορία, διότι τέτοιες περίοδοι υπήρξαν και στο παρελθόν. Και υπήρχαν διαφορετικές προσεγγίσεις, υπήρχαν διαφορετικοί θεσμοί που εξυπηρέτησαν αυτές τις αλλαγές. Η έμφαση στη κοινωνία της γνώσης και την οικονομία της γνώσης είναι σημαντική, αλλά είναι επίσης σαφές ότι στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν είναι η πρώτη φορά που η οικονομία και η κοινωνία είναι τόσο πολύ ταυτισμένες με τη νέα γνώση που παράγεται. Εκείνο, όμως, που έχει πολύ μεγάλη σημασία είναι να κατανοήσουμε την αλλαγή του χαρακτήρα της εργασίας και τι σημαίνει αυτό για τα ΑΕΙ και για τα σχολεία μας. Ένα απλό παράδειγμα είναι ο τρισδιάστατος εκτυπωτής. Η δυνατότητα παραγωγής ad hoc προϊόντων ή η τεχνητή νοημοσύνη, όπως ειπώθηκε πριν. Πώς θα αντιμετωπίσουμε κοινωνικά την τάση όπου οι μηχανές αντικαθιστούν τους ανθρώπους; Η απάντηση δεν είναι οι άνθρωποι να μπορούν να μαθαίνουν τα πράγματα έτσι ώστε να μπορούν να βρουν νέες δουλειές ή να προσαρμοστούν σε νέες πραγματικότητες. Αυτό πάντα ισχύει. Το θέμα είναι τι γίνεται με αυτή την τάση της αντικατάστασης.

Και αυτό με φέρνει στο τελευταίο σημείο που έχει σχέση με τις ανθρωπιστικές σπουδές. Μην ξεχνάμε μέσα σε αυτό το άγχος να προσαρμοστούμε στην τεχνολογία, την τεράστια σημασία που έχουν οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές και ιστορικά αλλά και στις μέρες μας. Πάντα η τεχνολογία εδώ και έξι αιώνες πάει μαζί με την ανάδειξη νέων κοινωνικών προβλημάτων χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να τη δαιμονοποιήσει. Όμως η αντιμετώπιση αυτών των νέων κοινωνικών προβλημάτων είναι αποτελεσματική μόνο αν πάρουν οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες το ρόλο που πρέπει αλλά και τη νομιμοποίηση που πρέπει να έχουν σε μία κοινωνία.

Σας ευχαριστώ».

Υπουργείο ΠαιδείαςΚώστας Γαβρόγλου