Κείμενο για την εκπαίδευση των μαθητών της μειονότητας στη Θράκη

16:48 28/9/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Τώρα ακούω φωνές που δεν αναγνωρίζω

Στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης στο πλαίσιο του προγράμματος ελληνόφωνων μαθημάτων διδάσκουμε τα ελληνικά σε παιδιά διαφορετικής μητρικής γλώσσας (άλλα έχουν μητρική τα τουρκικά, άλλα τα πομακικά, άλλα τα ρομανί).

Η εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας σύμφωνα με πληθώρα ερευνών Brown (1994), Ellis (1994), Larsen- Frieman &Long (1991) που μόνο ενδεικτικά αναφέρω επηρεάζεται από μια σειρά παραγόντων. Εκτός από το φύλο και την ηλικία που θα αφήσω στην άκρη μια και οι ηλικίες που

τα παιδιά προσέρχονται στο σχολείο είναι καθορισμένη από την πολιτεία υπάρχουν και τα εξής :

Συναισθηματική κατάσταση

Πρόθεση /στάση

Κίνητρα

Προσωπικότητα

Μέθοδος εκμάθησης

Θέλετε να μιλήσουμε ανοιχτά για την εκπαιδευτική πραγματικότητα στην μειονότητα; Πριν φτάσουμε στα βιβλία και στη μέθοδο που θα χρησιμοποιήσουμε δείτε όλους τους άλλους σημαντικούς παράγοντες.

Δυο λόγια για το καθένα.

Η συναισθηματική κατάσταση πολλών από τους μαθητές/μαθήτριές μας είναι το λιγότερη συγκρουσιακή και αντιφατική. Καλούνται να μάθουν μια δεύτερη και τρίτη γλώσσα (δεν θα μιλήσω για τουρικικά, πομακικά, ρομανί, αραβικά…βάλτε τα σε σειρά προτεραιότητας και προσθέστε ολίγη από αγγλικά…). Ακούν συχνά παράπονα για την «πατρίδα» που ίσως είναι αδιάφορη το λιγότερο και ταξιδεύουν για ψώνια στην Βουλγαρία ή την Τουρκία όπως και για διακοπές. Επιλέγουν για την ψυχαγωγία τους, για ό,τι συνδέουν με την ευφροσύνη της ψυχής και του νου όχι το ελληνικό ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Συναίσθημα – ελληνομάθεια (ένα μηδέν).

Η πρόθεση των μαθητών/μαθητριών, η πρόθεση των γονιών, η πρόθεση των θρησκευτικών ηγετών, η πρόθεση του παραγόντων …για ποιανού πρόθεση να μιλήσουμε πρώτα; Η πρόθεση των παιδιών μου που με κοιτάν στα μάτια κάθε πρωί είναι να κερδίσουν την αποδοχή και την αγάπη μου…και μετά ήρθαν οι μέλισσες…πόσες φορές από μικρούς μαθητές ακόμη και πριν τη Τετάρτη τάξη δεν άκουσα πως θα πάνε να σπουδάσουν αλλού. Είναι η Ελλάδα που τους διώχνει ή το αντίπαλο δέος που τους καλεί; Προθέσεις – ελληνομάθεια (δύο μηδέν)

Κίνητρα…θα μεταφέρω κάτι πολύ εύστοχο που ακούστηκε από τον Καθηγητή κ. Αθανασιάδη στην ημερίδα για τη μειονοτική Εκπαίδευση φέτος στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης στη Ξάνθη. Ποια η διαφορά στον τρόπο που βιώνουν την αλλαγή στην πραγματικότητά της ζωής τους και την αποδέχονται ή όχι οι πρόσφυγες και μετανάστες από τη μία και οι μειονοτικοί από την άλλη; Οι πρώτοι επιλέγουν τη φυγή και την καινούρια τους πραγματικότητα, οι άλλοι αδόκητα υπομένουν την αλλαγή σε κάποια σύνορα που τους αφορούν. Πάντα βρίσκονται στη λάθος μεριά των συνόρων. Ποιο είναι το κίνητρό μου όταν βρίσκομαι στη λάθος μπάντα; Πόσο καλός σύμβουλος στη μαθησιακή διαδικασία είναι η απογοήτευση; Κίνητρα – ελληνομάθεια (τρία μηδέν)

Προσωπικότητα… πόσο ανοιχτή είναι μια σχετικά κλειστή κοινότητα στην διαφορά; Πόσο σημαντική είναι η ατομική προσωπικότητα στην κοινωνική συνοχή και αίσθηση του ανήκειν; Εδώ δεν ισχύει το σκέφτομαι άρα υπάρχω…είναι πιο σημαντικό το ανήκω άρα υπάρχω. Έξω απ’ το μαντρί θα σε φάει ο λύκος. Κι αυτό ισχύει για όλες τις μειονότητες εθνικές ή άλλες. Ακόμη κι αν η προσωπικότητα ενός μαθητή έχει την κλίση για γλωσσικές κατακτήσεις και γνωστικά κατορθώματα υπάρχει το γόνιμο περιβάλλον για να καρποφορήσουν όλα τούτα;

Και φτάσαμε καταϊδρωμένοι στη μέθοδο διδασκαλίας. Δεν είναι ότι δεν έχει σημασία αλλά είναι σαν αν μιλάμε για το ποιο μενού θα διαλέξω αν είμαι στο Ιντερκοντινένταλ. Δεν με νοιάζει πρωτίστως …είμαι βέβαιη πως θα απολαύσω τα πάντα όποια κι αν είναι αυτά. Ισχύει και το αντίστροφο βεβαίως. Δεν με νοιάζει ποιο μενού θα έχω στο κουτούκι του Μπάρμπα Λίγδα. Όλα θα είναι το ίδιο χάλια. Διαλέγω δυο ακραία παραδείγματα για να τονίσω τη σημασία της υπάρχουσας συνθήκης που καθορίζει σχεδόν τα πάντα. Ναι φυσικά και είναι σημαντικό να διαλέξω τη μέθοδο που μου ταιριάζει (είμαι φυσικός ομιλητής; Πόσες μητρικές έχω θεέ μου; Θα ακούσω έστω και μια λέξη στη γλώσσα εκμάθησης εκτός σχολείου και μαθήματος; Υπάρχει έστω και ένα βιβλίο, παραμύθι, εφημερίδα στο σπίτι όσων ενδιαφέρονται για την ελληνομάθεια; Θέλω αυτοβούλως να μάθω κάτι απ’ όλα αυτά κτλ κτλ κτλ). Και φυσικά έχει σημασία αν το πρόγραμμα θα αρχίσει συγκροτημένα και σωστά, από την πρώτη τάξη, με επιμόρφωση όλων, με παράλληλες δράσεις, με προσθήκες, διορθώσεις, ανατροφοδότηση των υπαρχόντων υλικών κτλ. Όχι πάλι βιαστικές κινήσεις. Συνθήματα για: «Αλλαγή βιβλίων τώρα», απ’ όποια τάξη κι αν είμαστε, όπου κι αν είμαστε, μέσα στην Ξάνθη, στον κάμπο στο βουνό, όλοι μπορούμε, «ίδια παιδεία για όλα τα παιδιά».

Πιο άδικο σύνθημα δεν υπάρχει νομίζω…όσα χρόνια είμαι δασκάλα κάθε χρόνο προσπάθησα να είμαι όσο γίνεται πιο διαφορετική για καθένα από τους μαθητές μου. Αυτό θεωρώ εγώ δικαιοσύνη. Η διαφορετική του νοημοσύνη (σε είδος να εξηγούμαστε…όπως τα λέει και ο Gardner), περιβαλλοντικοί και οικογενειακοί λόγοι, συναισθηματικές συγκυρίες και άλλα πολλά που μόνο η καθημερινή τριβή με τη σχολική πραγματικότητα σου δίνει τη δυνατότητα να διακρίνεις με κάνει να ΘΕΛΩ να είμαι διαφορετική για τον καθένα.

Οι γονείς θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Ξέρουν όμως; Θα περνούσε από το μυαλό τους να προτείνουν μέθοδο ίασης, φάρμακα, νομική κάλυψη, ασφαλιστική περίθαλψη, λογιστικές υπηρεσίες ή άλλη επιστημονική γνώση που αφορά την οικογένεια και τα παιδιά τους σε άλλους επιστήμονες;

Τι παίζεται λοιπόν εδώ στη Θράκη για άλλη μια φορά; Έφτασα στο καινούριο μου σχολείο με τα μάτια μου να γεμίζουν αυθόρμητα δάκρυα σήμερα το πρωί. Δεν μου επέτρεπαν να κάνω μάθημα με τα βιβλία που κουβαλώ στην τσάντα μου χρόνια τώρα. Το πώς τα χρησιμοποιώ, τι άλλο συνδυάζω και πως κεντάω το μάθημά μου δεν νομίζω πως τους νοιάζει. Τους ένοιαζε μέχρι χτες. Τώρα μιλούν άλλες φωνές που δεν αναγνωρίζω.

Παίρνω λοιπόν το δρόμο την επιστροφής και ελπίζω. Πάντα θα ελπίζω στις ματιές των μαθητών μου να είναι το ίδιο άδολες και μετά απ’ όλα αυτά. Θα ελπίζω οι σχέσεις μου με τους γονείς να μείνουν αναλλοίωτες και να χαρακτηρίζονται από εμπιστοσύνη. Εμπιστοσύνη σημαίνει σέβομαι την επιστημοσύνη σου, τις προθέσεις σου, τη δουλειά σου. Η σχέση μου με τα παιδιά απαιτεί πάντα να ελπίζω. Γιατί όπως έλεγε και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος «αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα». Αλλά να’ χουμε και μεις το νού μας. Στο παιδί.

Σμαράγδα Καρασιμοπούλου

Σμαράγδα Καρασιμοπούλουμαθητέςμειονότητεςκαταλήψεις μαθητών