Μαθητές και μαθήτριες που δεν είχα...

22:16 20/4/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Τι μπορεί να σημαίνει αυτός ο τίτλος και σε τι αναφέρομαι; Γιατί ένας εκπαιδευτικός μπορεί να έχει έναν μεγάλο αριθμό μαθητών κατά τη διάρκεια της καριέρας του αλλά υπάρχει άπειρος αριθμός μαθητών που δεν θα τους έχει ως μαθητές. Κι όμως υπάρχει και μια ενδιάμεση περίπτωση, στην οποία αναφέρομαι.

Μιλάω για τους μαθητές που τις είχα στο σχολείο αλλά δεν τους είχα στην αίθουσα διδασκαλίας, γιατί προφανώς συμπλήρωνα ωράριο με τα άλλα τμήματα. Αφορμή γι’ αυτή την αναφορά μου δόθηκε

από μια θεατρική παράσταση στο λύκειό μου, στην οποία συμμετείχαν και μαθητές που ανήκαν στην προαναφερθείσα περίπτωση. Και αναρωτιόμουν καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, γιατί να μην τους έχω στη διδασκαλία μου αφενός για να νιώθω μεγαλύτερη ικανοποίηση έχοντας απέναντί μου τόσο ταλαντούχους νέους και αφετέρου για να θεωρώ ότι έχω έστω έμμεση συμβολή και στην καλλιτεχνική της δραστηριότητα. Είναι ίδιον του εκπαιδευτικού να θέλει να νιώθει κάθε στιγμή μια μορφή επιβεβαίωσης όσον αφορά την εργασία του σαν τον ηθοποιό που τρέφεται από το χειροκρότημα και από τις καλές κριτικές των θεατών.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτή η ομάδα μαθητών που θα ήθελα να τους έχω στην αίθουσα. Είναι οι τρεις μαθητές της Α΄ λυκείου που παίζουν ποδόσφαιρο σε μεγάλες ομάδες των Κ17 και πολύ θα ήθελα να εξελιχτούν σε καλούς παίκτες. Και με δεδομένο ότι θα πηγαίνω επί τούτου να τους καμαρώνω, δεν θα μπορώ να λέω στον εαυτό μου ότι τους επηρέασα και εγώ σε κάτι. Είναι επίσης αρκετά παιδιά στη μουσική ομάδα και κάθε φορά στις γιορτές και στις εκδηλώσεις του σχολείου τους θαυμάζουμε και αναρωτιόμαστε πόσες και πόσες δυνατότητες έχουν και εμείς τους κρίνουμε από το πώς πάνε στο δικό μας μάθημα και μόνο διαμορφώνοντας μια ελλειμματική εικόνα τους.

Είναι η μαθήτρια που έχει μια φοβερή σχέση με την ποίηση και γράφει τόσο στοχαστικά και τόσο συμβολικά που αναρωτιέσαι «μα πότε πρόλαβε και έφτασε σε τέτοιο επίπεδο»; Και διαισθάνεσαι με μια βεβαιότητα που δεν σου αφήνει καμιά αμφιβολία ότι θα γίνει συγγραφέας κάποια στιγμή και εσύ θα λείπεις από τις σχολικές θύμησές της και τις εφηβικές νοσταλγίες της. Και δεν μπορείς να δεχτείς μια τέτοια εξέλιξη, γιατί η μαθήτρια αυτή ικανοποιεί το δικό σου ανεκπλήρωτο όνειρο και θα ήθελες τόσο πολύ να μεταφέρεις ένα μέρος του με μια έστω μικρή συνέργεια που θα της είχες προσφέρει είτε μέσα από την επιστήμη σου είτε μέσα από την παιδαγωγική σου άσκηση είτε – και το πιο σημαντικό – μέσα από τις ιδιαίτερες συζητήσεις και ενθαρρύνσεις που θα τις επιζητούσες πάση θυσία.

Είναι οι μαθητές που θα διαπρέψουν στο σχολείο στη μάθηση ή και στις πολιτιστικές δραστηριότητες ή θα έχουν έναν διαμαντένιο χαρακτήρα και μια ξεχωριστή προσωπικότητα, που θα λάμπει από ουμανιστικά αξιακά στοιχεία (μετριοφροσύνης, σεβασμού, αλληλεγγύης κλπ) και θα θέλεις όχι μόνο να συμβάλλεις στην περαιτέρω ενίσχυσή τους – κάτι που είναι φοβερά εύκολο – αλλά και να τροφοδοτηθείς και εσύ από την ακτινοβολία τους. Γιατί πάντα υπάρχει και αυτή η εκδοχή στην εκπαιδευτική πράξη, να μη διδάσκονται μόνο οι μαθητές αλλά και οι εκπαιδευτικοί τόσο από την ίδια τη διδασκαλία τους (δεν είναι αντίφαση αυτό…) όσο και από τους ίδιους τους μαθητές (από τον τρόπο μάθησής τους, από τη συμπεριφορά τους, από τις ιδέες τους και από τις αντιλήψεις τους κλπ).

Είναι εντυπωσιακό το εξής στοιχείο. Ο εκπαιδευτικός θέλει την προβολή της εικόνας του στο επιτυχημένο μέλλον των μαθητών του και όταν αυτό δηλώνεται από παλιό μαθητή του, νιώθει μια γεύση πληρότητας και βαστάει το περιστατικό «σαν κάρβουνο μέσα στη στάχτες», που τόσο εύκολα τις αφήνει η καθημερινή ροή της πραγματικότητας. Υπάρχει και κάτι άλλο που δικαιολογεί τη γραφή του παρόντος άρθρου. Η σχέση εκπαιδευτικού – μαθητή δεν είναι σχέση των ιδιοτήτων τους και δεν προκύπτει απ’ αυτές. Η σχέση τους εγκαθιδρύεται μόνο από τη διδασκαλία και από τη σχολική αίθουσα και μόνο. Άπαξ και αυτό δεν συμβεί, δεν υπάρχει η σχέση εκπαιδευτικού – μαθητή. Γι’ αυτό και στις εκδρομές επιλέγονται οι εκπαιδευτικοί που μπαίνουν στα σχετικά τμήματα των μαθητών.

Σε έναν κοινωνικό χώρο στον οποίο πλεονάζει το συναίσθημα είναι δυνατόν να μη δημιουργούνται παράπονα; Άλλωστε το παράπονο δεν είναι και μια ιδιότυπη μορφή αγάπης; Και ένα από τα παράπονά μου είναι ακριβώς αυτό: το ότι δεν είχα μαθητές που θα μπορούσα να έχω, μαθητές που ήταν λαμπρά παραδείγματα και έχασα ομορφιά από τον κόσμο τους…

σχολείομαθητέςΝίκος Τσούλιας