Μεγάλη Τετάρτη: Το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου, η παραβολή της "αμαρτωλής γυναίκας", ο Μυστικός Δείπνος και το φιλί του Ιούδα

09:36 12/4/2017 - Πηγή: Alfa Vita

Την Μεγάλη Τετάρτη το πρωί γίνεται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία και το απόγευμα ή το βράδυ γίνεται το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου, όπου ο παπάς διαβάζει επτά Ευαγγέλια και επτά ευχές για να ευλογήσει λάδι που το χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία ψυχικών και σωματικών ασθενειών. Μετά την ακολουθία του Ευχελαίου ο ιερέας σταυρώνει τους πιστούς με λάδι στο μέτωπο, τα μάγουλα, το πρόσωπο και τα χέρια.

Το ευχέλαιο, που γίνεται στις εκκλησίες, σε μερικούς τόπους,

όπως στον Πόντο, γινόταν και στο σπίτι. Στα αντικείμενα που ευλογούνται στη διάρκεια αυτής της τελετής, αποδίδεται ξεχωριστή θεία ιδιότητα και δύναμη.

Η ‘ΑΜΑΡΤΩΛΗ” ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ ΑΡΓΥΡΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με πολύτιμο μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματα της, καθώς μετανόησε ειλικρινά. Η τιμή του μύρου ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια και γι’ αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας. Γνώριζαν οι μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς. Ο Χριστός όμως την υπερασπίσθηκε, επισημαίνοντας ότι τον προετοιμάζει για την ταφή του. Άλλωστε, είπε στους μαθητές, “εμένα θα με έχετε για λίγο ακόμα κοντά σας, τους φτωχούς θα τους βοηθάτε καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής σας”.

Ο Ιούδας αποχώρησε δυσαρεστημένος και πήγε στους Αρχιερείς, όπου και διαπραγματεύτηκε την παράδοση του Διδασκάλου του έναντι 30 αργυρίων.

Η υμνογραφική παράδοση συγκρίνει την μετάνοια της πόρνης με το φοβερό ολίσθημα του Ιούδα και παραλληλίζει τις δύο ψυχικές καταστάσεις.

Η πόρνη ελευθερώνεται από την αμαρτία και μετανοεί, ενώ ο Ιούδας αιχμαλωτίζεται από τη φιλαργυρία και αποχωρίζεται απ’ το Θεό.

Ο Χρυσόστομος υποστηρίζει ότι δύο ήταν οι γυναίκες που άλειψαν με μύρο τον Κύριο. Οι τρεις πρώτοι Ευαγγελιστές αναφέρουν μια και την ίδια γυναίκα, που πήρε την ονομασία πόρνη. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης όμως κάνει λόγο για άλλη γυναίκα, αξιοθαύμαστη και σεμνή, τη Μαρία την αδελφή του Λαζάρου, που άλειψε τα άχραντα πόδια Του σκουπίζοντας τα με τις τρίχες των μαλλιών της.

Την σημερινή ημέρα η Εκκλησία είναι ανοιχτή από το πρωί καθώς τελείται ο εσπερινός της Μεγάλης Τετάρτης και η Θεία Λειτουργία. Κατά την διάρκεια της σημερινής ημέρας αναφέρεται η μετάνοια και η μεταστροφή της πόρνης που άλειψε με μύρο τα πόδια του Ιησού, ο Μυστικός Δείπνος, δηλαδή η παράδοση της Θείας Ευχαριστίας, η προσευχή του Χριστού στο Όρος των Ελαίων και η προδοσία του Ιούδα.

Η μετάνοια της αμαρτωλής πόρνης: Πόρνη προσῆλθέ σοι μύρα σὺν δάκρυσι κατακενούσά σου ποσί, φιλάνθρωπε, καὶ δυσωδίας τῶν κακῶν λυτροῦται τῇ κελεύσει σου

Το Μυστήριο του Ευχελαίου: δεινόν η ραθυμία, μεγάλη η μετάνοια

Το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης, τελείται στις Εκκλησίες το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου, κατά τη διάρκεια του οποίου διαβάζονται επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές. Ευλογείται με αυτό το τρόπο το λάδι με το οποίο ο ιερέας «σταυρώνει» τους πιστούς στο μέτωπο, στο πηγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες, προσφέροντας έτσι τη χάρη και την ευλογία του Ιησού και του Αγίου Πνεύματος.

Το Ευχέλαιο θεωρείται ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, οι γυναίκες πηγαίνουν στο Μεγάλο Ευχέλαιο, έχοντας μαζί τους μια σουπιέρα με αλεύρι. Σε αυτό στερεώνουν τρία κεριά, τα οποία καίνε κατά την τέλεση του Μυστηρίου. Το αλεύρι αυτό, το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα πασχαλινά κουλούρια την επόμενη ημέρα.

Ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης

Το βράδυ της Μεγάλης Τετάρτης ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης που αναφέρεται σε τέσσερα γεγονότα. Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Ιησού Χριστό, τον Μυστικό Δείπνο, την Προσευχή του Ιησού στο Όρος των Ελαιών και την προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή των παθών.

Ο Μυστικός Δείπνος: Λάβετε φάγετε τοῦτό μου ἐστι τὸ σῶμά – Η τελετή του νιπτήρος

Ο Ιησούς με τους δώδεκα Αποστόλους δείπνησαν μαζί μία μέρα πριν την σταύρωση του στην Ιερουσαλήμ. Κατά την διάρκεια του δείπνου ο Ιησούς έπλυνε τα πόδια των μαθητών του και η συγκεκριμένη πράξη θεωρείται ως μία από τις αρχές του Χριστιανισμού λόγω του βαθύτερου νοήματος της, καθώς συμβολίζει την ισότητα και όχι μόνο.

Το βασικό τροπάριο της ημέρας είναι το «Ότε οι ένδοξοι μαθηταί» και αναφέρεται στην νίψη των ποδιών των Αποστόλων ενώ αποδίδεται στον Ρωμανό τον Μελωδό.

Ότε οι ένδοξοι μαθηταί

Ότε η ένδοξοι μαθηταί

εν τω νιπτήρι εφωτίζοντο,

τότε Ιούδας ο δυσεβής,

φιλαργυρίαν νοσήσας, εκοτίζετο•

και ανόμοις κριταίς

σε τον δίκαιον κριτήν παραδίδωσι.

Βλέπε, χρημάτων εραστά,

τον δια ταύτα αγχόνη χρησάμενον•

φεύγε ακόρεστον ψυχήν

την διδασκάλω τοιαύτα τολμήσασαν.

Ο περί πάντων αγαθός,

Κύριε, δόξα σοι.

Μόλις ο Ιησούς έπλυνε τα πόδια των μαθητών του τους κοινώνησε με το σώμα και το αίμα του λέγοντας τους: «Λάβετε φάγετε τοῦτό μου ἐστι τὸ σῶμά καθώς» και: «Τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον».

Ουσιαστικά η Μεγάλη Τετάρτη περιλαμβάνει και την Θεία Κοινωνία που βρίσκεται στη ζωή των Χριστιανών.

Μάλιστα, το όνομα «Μυστικός Δείπνος» δεν αναφέρεται πουθενά στην Καινή Διαθήκη, όμως σήμερα χρησιμοποιείται από όλα τα δόγματα του Χριστιανισμού.

Η προσευχή στον κήπο της Γεσθημανή και το φιλί του Ιούδα

Ο Ιούδας είχε αποχωρήσει από τον Μυστικό Δείπνο καθώς είχε σχεδιάσει να προδώσει τον Ιησού. Επίσης, κατά την διάρκεια της ημέρας γίνεται αναφορά και στην σύγκλιση του συμβουλίου των Ιουδαίων που είχαν αποφασίσει να συλλάβουν τον Χριστό.

Μετά το τέλος του Μυστικού Δείπνου, ο Ιησούς με τους μαθητές του πήγαν στον κήπο της Γεσθημανή και μόλις έφθασαν αποσύρθηκε μαζί με τον Πέτρο, τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο για να προσευχηθεί. Σε κάποιο σημείο ο Ιησούς ζήτησε από τους τρεις μαθητές να σταματήσουν και να μείνουν ξάγρυπνοι μαζί του, ενώ εκείνος απομακρύνθηκε λίγο και έπεσε με το πρόσωπο στη γη.

Και αφότου ο Ιούδας πρόδωσε τον Ιησού, πήγε στο σημείο και τον φίλησε έτσι ώστε να τον δουν οι φρουροί και να τον συλλάβουν.

θρησκείαΜεγάλη ΤετάρτηΕυαγγέλιοΙησούςΠάσχα