Ο καπιταλισμός σορτάρει τους φόβους του

10:36 11/2/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Αρθρογράφος: Άρης Χατζηστεφάνου

Σύμφωνα με ένα ανέκδοτο που κυκλοφορεί τα τελευταία 24ωρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η πτώση του καπιταλισμού θα ονομαστεί «διόρθωση» — η λέξη που χρησιμοποίησαν υπουργοί Οικονομικών και κεντρικοί τραπεζίτες για να περιγράψουν τη… σφαγή της περασμένης εβδομάδας στις διεθνείς χρηματαγορές. Οι αμερικανικοί δείκτες βρέθηκαν στα χειρότερα επίπεδα από την παρολίγον ολοκληρωτική κατάρρευση του 2008. Ακόμη όμως και κατά διαστήματα

σπασμωδικές ανοδικές τάσεις, που μετρίαζαν τη συνολική πτώση, θύμιζαν κινήσεις ενός ανθρώπου που πνίγεται.

Αφορμή αποτέλεσε η ανακοίνωση μιας μικρής αύξησης των μισθών στις ΗΠΑ, της τάξης του 2,9%, σε συνδυασμό με την ανοδική τάση στο επιτόκιο του δεκαετούς αμερικανικού ομολόγου. Το μήνυμα που έστειλαν οι δυο αυτές κινήσεις ήταν ότι η εποχή του εξαιρετικά φθηνού χρήματος, το οποίο δημιουργούσαν οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, ίσως φθάνει στο τέλος της. Οι ίδιοι φόβοι επικράτησαν και στην Ευρώπη, όπου η πτώση για εννέα συνεχόμενες ημέρες, στους βασικότερους χρηματιστηριακούς δείκτες δεν ήταν απλώς αντανάκλαση της αναταραχής στις ΗΠΑ αλλά ένδειξη μιας βαθύτερης ανησυχίας. Είναι ενδεικτικό ότι ο πανευρωπαϊκός δείκτης FTSEurofirst 300 –που αντιπροσωπεύει τις 300 μεγαλύτερες επιχειρήσεις της Ευρώπης– σημείωσε τις μεγαλύτερες απώλειες από την έναρξη της κρίσης της ευρωζώνης.

Καταλυτικό ρόλο στην αστάθεια έπαιξε μια σειρά κερδοσκοπικών εργαλείων που είχαν αναπτύξει μεγάλες τράπεζες. Οι «αλογομούρηδες» σορτάριζαν στον λεγόμενο «δείκτη φόβου», ουσιαστικά είχαν ποντάρει ότι οι αγορές θα διατηρήσουν χαμηλά επίπεδα μεταβλητότητας — δηλαδή θα παραμείνουν ψύχραιμες, όπως τα τελευταία χρόνια.

Θα ήταν ίσως απλουστευτικό να υποστηρίξει κανείς ότι μια ασήμαντη αύξηση στους μισθούς των εργαζομένων στις ΗΠΑ προκαλεί υστερία στους χρηματιστές ολόκληρου του πλανήτη. Πιθανότατα, όμως, είναι ένα εύληπτο σχήμα για να καταλάβει κανείς τα χαρακτηριστικά του καθημερινού ταξικού πολέμου στα ταμπλό των μεγαλύτερων χρηματιστηρίων του κόσμου. Οι ποταμοί ρευστότητας, που εδώ και χρόνια τροφοδοτούν κάθε λογής φούσκα στο παγκόσμιο σύστημα, δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν χωρίς το ταυτόχρονο πάγωμα των μισθών, χωρίς δηλαδή μια συνεχή αναδιανομή πλούτου από τους πολλούς προς τους πάρα πολύ λίγους. Οι ενδείξεις, λοιπόν, ότι η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα ίσως σκέφτεται να δώσει μερικά ψίχουλα και στους κάτω, φοβούμενη μια γενικευμένη κοινωνική αναταραχή με πολύ σημαντικότερες επιπτώσεις για τις ελίτ, ήταν αρκετή για να προκαλέσει τη χρηματιστηριακή κρίση.

Ετικέτες: Άρης Χατζηστεφάνου