Παιδική ποίηση, πάμε αντίστροφα!

21:48 2/5/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Το πρόβλημα δεν ανιχνεύεται μόνο στην αρνητική στάση των μαθητών όσο και στο περιεχόμενο των σχολικών εγχειρίδιων όσο και στον τρόπο διδασκαλίας της ποίησης στη σχολική τάξη. Για πολλές δεκαετίες το σχολικό βιβλίο ήταν το μοναδικό μέσο επαφής των περισσότερων παιδιών με την ποίηση καθώς το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών διέμενε στην επαρχία και δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν λογοτεχνικά βιβλία ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Οι γονείς τους τα έστελναν στο σχολείο ίσα για να μάθουν δυο κολλυβογράμματα και να μπορούν να ανταποκριθούν στις στοιχειώδες ανάγκες της ζωής. Πολλά κορίτσια

δεν πήγαιναν καν στο σχολείο. Και φυσικά, ούτε λόγος για σχολικές βιβλιοθήκες (οι οποίες στην πλειοψηφία των σχολείων είναι ανύπαρκτες μέχρι σήμερα) και πολύ συχνά για δημοτικές.

Το περιεχόμενο των ποιημάτων που συμπεριλαμβάνονταν στα σχολικά αναγνωστικά ήταν ακατάλληλα ώστε τα παιδιά να αγαπήσουν την ποίηση, να γίνουν μελλοντικοί συστηματικοί αναγνώστες και να αισθανθούν πως πραγματικά απευθύνονται σε αυτά. Το περιεχόμενό τους ήταν συνήθως γλυκερό, εξιδανικευμένο, δεσμευμένο με πολλά πρέπει και ηθικά διδάγματα και απουσίαζαν στοιχεία που γοητεύουν τα παιδιά , όπως το παιχνίδι με τις λέξεις, η φαντασία, η ανεμελιά και τα θέματα που τα ενδιαφέρουν. Αφορούσαν, κυρίως, τα παιδιά της αστικής τάξης που είχαν ελεύθερο χρόνο να παίξουν, ένα όμορφο σπιτικό, καθαρά ρούχα και παπούτσια, γονείς που μπορούσαν να τους διαθέσουν χρόνο.

Με τον καιρό η κατάσταση βελτιώθηκε και άρχισαν να συμπεριλαμβάνονται στα σχολικά εγχειρίδια ποιήματα που να βρίσκονται πιο κοντά στις ανάγκες και τις προτιμήσεις των παιδιών γραμμένα από σύγχρονους ποιητές γιατί και το είδος αυτό της παιδικής λογοτεχνίας άρχισε να γνωρίζει μεγαλύτερη άνθηση από τα τέλη της δεκαετίας του ’60.

Ας δούμε μερικούς... αντίστροφους τρόπους για την προσέγγισή της σήμερα!

Ερχόμενοι στο σήμερα, όπου διαθέτουμε περισσότερες γνώσεις και μέσα παρά ποτέ, διαπιστώνουμε ότι αντί να πηγαίνουν τα πράγματα προς το καλύτερο τα παιδιά απομακρύνονται όλο και περισσότερο από την ποίηση, ειδικά ως έφηβοι. Παραπονιούνται πως ο ποιητικός λόγος είναι δύσκολος, στρυφνός, ανεξιχνίαστος και πολύ μακριά από τη δική τους καθημερινότητα.

Αν σκεφτεί κανείς πως η εποχή που διανύουμε αποτελεί αναμφισβήτητα την εποχή της εικόνας, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς πόσο ανέπνευστη ασχολία θα είναι για ένα παιδί ή έφηβο σήμερα να διαβάσει ένα ποίημα χωρίς εικονογράφηση ή μια ποιητική συλλογή που θα περιέχει μόνο κείμενο. Έτσι, η εικονογράφηση ή οπτικοποίηση ενός ποιήματος θα αποτελούσε ένα χρήσιμο οδηγό για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των παιδιών η οποία θα γίνει από τα ίδια στα πλαίσια του μαθήματος. Τον ίδιο ρόλο μπορεί να παίξει εν δυνάμει και η μουσική (μελοποιημένη ποίηση).

Η μελέτη της βιογραφίας των ποιητών ή ακόμη και η επίσκεψη ενός ποιητή στη σχολική τάξη θα μπορούσε να δώσει έναν τόνο συγχρονικότητας στην υπόσταση της ποίησης ως διδασκόμενου μαθήματος. Η αίσθηση πως οι ποιητές είναι άνθρωποι της εποχής μας, ζουν και δημιουργούν δίπλα μας και αντιμετωπίζουν παρόμοια διλήμματα με τα δικά μας, θα ανανεώσει την εικόνα των μαθητών για την ποίηση και τους εκπροσώπους της κεντρίζοντας δημιουργικά το ενδιαφέρον τους.

Αρκετά συχνά οι εκπαιδευτικοί εκφράζουν την ανησυχία τους για την αδιαφορία των παιδιών για την κλασική ποίηση (Παλαμάς, Βαλαωρίτης, Πάλλης, Δροσίνης κτλ) και πως επικεντρώνουν την προσοχή τους στους περισσότερο σύγχρονους (Καβάφης, Σεφέρης, Ελύτης κ. ά.). Αυτή είναι μια εξέλιξη μάλλον αναμενόμενη εφόσον τα βιώματά και οι ανησυχίες των παιδιών και των νέων ταυτίζονται πιο πολύ με αυτές των πιο σύγχρονων ποιητών. Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να ξεκινήσουμε ανάποδα την προσέγγιση της ποίησης πηγαίνοντας από τους νεότερους στους παλιότερους αναζητώντας τις ρίζες της ποίησης από τα φύλλα.

Η παιδική ποίηση συνιστά ένα ζωτικό κομμάτι της παιδικής αλλά και της ελληνικής λογοτεχνίας ευρύτερα. Η καλλιέργεια της αγάπης για την ποίηση από μικρή ηλικία είναι απαραίτητα όχι μόνο για τη γλωσσική αλλά και την ηθική καλλιέργεια των παιδιών. οφείλουμε να την προσεγγίσουμε κριτικά από την αρχή την διδασκαλία της και να ανανεώσουμε τα ενδιαφέρον των μαθητών γι’ αυτήν.

Από το blogspot «βιβλικά ανταμώματα»

παιδική ποίησηποίησηviral