Παρέμβαση του Π.Ε.Σ.Ε.Α. στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής

18:30 30/7/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής-Π.Ε.Σ.Ε.Α., αναφορικά με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που πραγματευόταν την ενιαιοποίηση του ΤΕΙ Ηπείρου με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, συμμετείχε ενεργά στο δημόσιο διάλογο και την ηλεκτρονική Διαβούλευση που άρχισε το Φεβρουάριο του 2018 και συνεχίζεται σήμερα στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής

των Ελλήνων. Ένας ουσιαστικός διάλογος που διεξήχθη ανάμεσα στον ΠΕΣΕΑ με την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, με τον πρώην Πρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και τέθηκε ανοιχτά στην 87η Γενική Συνέλευση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας και σε τοπικές Γενικές Συνελεύσεις Συλλόγων εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Επίσης το Διοικητικό Συμβούλιο του επιστημονικού σωματείου απευθύνθηκε και ενημέρωσε την ευρύτερη ελληνική κοινωνία συμμετέχοντας σε συνεντεύξεις ραδιοτηλεοπτικών σταθμών ή κοινοποιώντας τις θέσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ένα από τα σημαντικά θέματα που τέθηκε από την πλευρά του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο πλαίσιο της συγχώνευσης του ΤΕΙ Ηπείρου με το ΑΕΙ Ιωαννίνων ήταν η πρότασή του να ιδρυθεί Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης (ΠΤΕΑΕ) στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Ιωάννινα, Φεβρουάριος 2018, σ.σ. 1-62).

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής-Π.Ε.Σ.Ε.Α., αποτύπωσε την έντονη διαφωνία του σε αυτό το εγχείρημα εκφράζοντας το βαθύτατο σεβασμό του στην ιστορία της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης στην Ελλάδα, η οποία ουσιαστικά άρχισε να εγγράφεται με θετικά πρόσημα για τα ανάπηρα άτομα από το 1982 με το Προεδρικό Διάταγμα 603/1982 και το Νόμο 1566/1985 (άρθρα 32 έως 35). Για αυτό ενημερώσαμε τους/τις κ.κ. Βουλευτές, αντιπροσώπους του Ελληνικού Λαού στη Βουλή των Ελλήνων, και επιπλέον τους ζητήσαμε να προβούν σε ανασκόπηση των Νόμων: 2817/2000, 3699/2008, 4115/2013, 4186/2013, 4368/2016, 4415/2016, 4452/2017 οι οποίοι συμπεριέλαβαν τις διεθνείς διακηρύξεις και διεθνείς συμβάσεις για τα δικαιώματα προσβασιμότητας στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, μέσα στο πλαίσιο της φιλοσοφίας της ένταξης και της συνεκπαίδευσης (Διακήρυξης της Σαλαμάγκα, 1994 & Νόμος 4074/2012), υπενθυμίζοντας την αρνητική αξιολόγηση της Ε.Ε., σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα βρίσκεται στην 28η θέση (τελευταία) στο κριτήριο «ισότιμη εκπαίδευση» των Κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Βλ. Δείκτη Κοινωνικής Δικαιοσύνης της Ε.Ε. Schraad-Tischler and Kroll, 2014).

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Π.Ε.Σ.Ε.Α σε συναντήσεις του με τον Υπουργό Παιδείας κ. Κώστα Γαβρόγλου ανέλυσε διεξοδικά του λόγους της έντονης διαφωνίας του για την ίδρυση και η λειτουργία Πανεπιστημιακών Τμημάτων Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα, εξηγώντας: α) ότι τέτοια επιλογή αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία και συνδέεται με καταδικαστέες πολιτικές του σκοτεινού παρελθόντος των ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών συστημάτων, που είχαν επιβάλει το ιατρο-παιδαγωγικό και διαχωριστικό μοντέλο αγωγής και εκπαίδευσης για τα άτομα με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και τα υποχρέωναν για δεκαετίες να εγγράφονται και να φοιτούν σε ειδικά σχολεία εγκλεισμού και σε άθλια κτίρια υποβαθμισμένων και περιθωριοποιημένων περιοχών-γκέτο των αστικών κέντρων, και γ) ότι σήμερα η συνεκπαίδευση των μαθητών και μαθητριών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα γενικά σχολεία θεωρείται πλέον, ως η πιο ενδεδειγμένη μορφή εκπαίδευσης, κι αποτελεί πολιτική προτεραιότητα στις περισσότερες χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Είναι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι αυτή η επίμαχη διάταξη αποσύρθηκε από το παρόν νομοσχέδιο με τη γενναία απόφαση της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας να στηρίξει τις μεταπτυχιακές σπουδές στις επιστήμες της αγωγής συμπεριλαμβάνοντας και την εξειδίκευση στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση.

Για το σκοπό αυτό απαιτείται η εκπαιδευτική πολιτική να προωθεί την «Παιδαγωγική της Ένταξης», στηρίζοντας ένα σχολείο σε μια κοινωνία για όλους, ένα σχολείο το οποίο πρέπει να αποτελεί εστία καταπολέμησης ρατσιστικών και διαχωριστικών στάσεων, με τη δημιουργία φιλόξενων κοινοτήτων όπου η εκπαίδευση κι η σχολική ένταξη των παιδιών να είναι υποχρέωση και έγνοια όλων των δομών του εκπαιδευτικού συστήματος. Προκειμένου να επιτευχθεί επί της ουσίας η συμπεριληπτική εκπαίδευση είναι απαραίτητο το σχολείο μέσα από την οργάνωσή του να παρέχει ενοποιημένες υπηρεσίες μεγάλου εύρους για όλους τους/τις μαθητές/μαθήτριες με τρόπο που να εστιάζει στην πρόληψη και όχι στα ελαττώματα και τις αδυναμίες τους (European Agency for Development in Special Needs Education, 2013).

Κύριε Πρόεδρε της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής,
Κύριε Υπουργέ Παιδείας,
Κυρία Υφυπουργέ,

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Ειδικής Αγωγής-Π.Ε.Σ.Ε.Α., σας γνωστοποιεί ότι η όποια προσπάθεια για δημιουργία «νέων» Τμημάτων Ειδικής Αγωγής στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με όλα τα παραπάνω γιατί: α) οι μαθητές κατηγοριοποιούνται με κύριο επίκεντρο τη παθολογία και τη θεραπεία τους και όχι από τις εκπαιδευτικές ανάγκες και τις δυνατότητές τους, β) υιοθετείται μια στρεβλή διάκριση, στην οποία ο «ειδικός» και ο «γενικός» παιδαγωγός αποτελούν ξεχωριστές οντότητες και κατηγοριοποιούνται σαν να προέρχονται από διαφορετικούς επιστημονικούς κλάδους, γ) ενισχύει το ξεπερασμένο διαχωριστικό ιατρικο-παιδαγωγικό μοντέλο και βρίσκεται σε αντίθεση με την όποια προσπάθεια εναρμόνισης της φιλοσοφίας του εκπαιδευτικού συστήματος με την πολιτική της ένταξης και των ίσων ευκαιριών (Σύμβαση των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Αναπηρία, που επικυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων με το Ν. 4074/2012).

Ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Ειδικής Αγωγής-Π.Ε.Σ.Ε.Α., έχει τονίσει την αναγκαία αναμόρφωση σπουδών των Παιδαγωγικών Τμημάτων με στόχο «τη διαμόρφωση ενός νέου προφίλ του εκπαιδευτικού της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ο οποίος θα μπορεί ν’ ανιχνεύει και να αντιμετωπίζει παιδαγωγικά όλα τα παιδιά μέσα στο πλαίσιο της γενικής εκπαίδευσης» (Π.Ο.Ε.Δ./Δ.Ο.Ε., 2003). Άλλωστε, στη Συνθήκη της Σαλαμάνκα επισημαίνεται στις κυβερνήσεις να διασφαλίσουν δομικές αλλαγές στα προγράμματα εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών, πριν και κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους εξίσου και να προσανατολίζουν τη φροντίδα των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών σε σχολεία για όλους (UNESCO, 1996). Επίσης είναι άξιο αναφοράς ότι στο Ν. 4547/2018 για τις νέες δομές στην εκπαίδευση μεγάλο μέρος της διαχείρισης των προβλημάτων που προκύπτουν στην εκπαιδευτική διαδικασία και πράξη, λόγω των εγγενών δυσκολιών των μαθητών, μετακυλίεται στους εκπαιδευτικούς της τάξης και είναι αναγκαίο να έχουν επιμόρφωση πάνω σε ζητήματα ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Η ειδική αγωγή και εκπαίδευση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της γενικής εκπαίδευσης και προβάλλεται ως αδήριτη ανάγκη η εξειδίκευση των εκπαιδευτικών της Γενικής Εκπαίδευσης, αντί επιδιώκεται η μονομερής εκπαίδευσή τους μόνο προς την κατεύθυνση της Ειδικής Εκπαίδευσης αγνοώντας το γενικό πλαίσιο μέσα στο ίδιο το σχολείο! Τα Πανεπιστήμια της χώρας μπορούν να υλοποιήσουν με επιτυχία μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών και μετεκπαίδευσης που να προωθούν τις ενταξιακές εκπαιδευτικές πολιτικές για την πρόσβαση, χωρίς προσκόμματα και εμπόδια, των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο «Σχολείο για Όλους».

Μπορούν επίσης με την επιμήκυνση των σπουδών στα ΠΤΔΕ και τις καθηγητικές σχολές να δίνεται η δυνατότητα επιπλέον σπουδών πάνω στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών κατέθεσαν μια σπουδαία πρόταση στο Υπουργείο Παιδείας ζητώντας να επαναλειτουργήσουν τα Διδασκαλεία υπό την εποπτεία των ΠΤΔΕ ή των καθηγητικών σχολών με εκσυγχρονισμένα προγράμματα σπουδών για να αγκαλιάσει το Ελληνικό Σχολείο το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις.

Από το 2013 οι Ενιαίοι Νόμοι για την Εκπαίδευση: 4115/2013, 4186/2013, 4368/2016, 4415/2016, 4452/2017 στοιχειοθετούν το υποσύστημα της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ως αναπόσπαστο μέρος της Γενικής Εκπαίδευσης. Για αυτό οι ειδικές νομοθετικές παρεμβάσεις -όπου και όταν απαιτούνται- θα πρέπει να είναι μέρος της γενικότερης νομοθετικής παρέμβασης, να εναρμονίζονται με τους γενικούς και ειδικούς στόχους, να συνυφαίνονται με την γενική εκπαιδευτική διαδικασία και κατά κανόνα να υλοποιούνται στους χώρους, τα πλαίσια και τα προγράμματα της Γενικής Εκπαίδευσης. Αντίθετα δεν έχουν θέση συντεχνιακές σχέσεις που εμποδίζουν τη ριζική αλλαγή φιλοσοφίας και πολιτικής πρακτικής στην ειδική εκπαίδευση και οδηγούν στην διαχωριστική εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο του Π.Ε.Σ.Ε.Α.
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας

Μηνάς Ευσταθίου Λευτέρης Ρατσιάτος

ΤΕΙ ΗπείρουΠανεπιστήμιο Ιωαννίνων