Περί παρελάσεων

12:47 5/8/2017 - Πηγή: Alfa Vita

Αρθρογράφος: Ιωσηφίδης Ιωάννης

Περί παρελάσεων

Η συζήτηση που άνοιξε με την υπουργική απόφαση για τον ορισμό του σημαιοφόρου πολύ μεγάλη. Ως εκπαιδευτικός που έχω πάρα πολλές φορές καθορίσει με τη βαθμολογία τον εκάστοτε σημαιοφόρο, ως κάτοχος μεταπτυχιακού με αντικείμενο την αξιολόγηση στην εκπαίδευση, ως Κοινωνικός Λειτουργός που επί χρόνια υλοποιώ προγράμματα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για τη διαφορετικότητα στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση και ως παρελθόντων ετών σημαιοφόρος, έχω να παραθέσω τα εξής:

1) Καταρχήν, η μαθητική παρέλαση είναι μια τελείως αντιπαιδαγωγική διαδικασία.

Το στρατιωτικού τύπου βήμα (τελείως ξένο προς τον τρόπο βάδισης παιδιών και ακατανόητο για την ψυχοσύνθεσή τους), η κατά ύψος και ικανότητα «σωστού» βαδίσματος επιλογή των «καταλληλότερων» για παρέλαση (οι «ατσούμπαλοι» αποκλείονται ως μη επαρκείς, πόσα τέτοια παραδείγματα βλέπω κάθε χρόνο, με μαθητές που δεν μπορούν ρε αδερφέ να συντονιστούν με την σφυρίχτρα του γυμναστή), ο κατά φύλο διαχωρισμό των μαθητών σε ομάδες, η σεξιστική επιλογή να περνάνε πάντα πρώτα τα αγόρια και μετά τα κορίτσια στην όλη πορεία, η ομοιόμορφη και αυστηρά προκαθορισμένη επιλογή ενδυμασίας που καταπατάει το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και στην προσωπική αισθητική, η εικόνα μικρομέγαλων, εν δυνάμη μελλοντικών στρατιωτών, που θα τιμήσουν με πειθαρχία την πατρίδα, δεν συνάδει με τον ρόλο και το παιδαγωγικό σκοπό του σχολείου. Αυτή είναι δουλειά των στρατιωτικών σωμάτων, τα οποία αποτελούνται από ενήλικες και τα οποία παρελαύνουν με όπλα. Δεν χρειάζεται τα παιδιά να μιμούνται τέτοιου είδους συμπεριφορές. Βέβαια παίζει ρόλο και σε ποια παιδαγωγική κατεύθυνση τοποθετείται κανείς… Προσωπικά ως οπαδός της παιδαγωγικής της ειρήνης (αναζητήστε σχετική βιβλιογραφία στο διαδίκτυο και στις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες) δεν μπορώ να αποδεχτώ έναν θεσμό όπως αυτόν της παρέλασης, ο οποίος δημιουργεί κατηγοριοποιήσεις και αποκλεισμούς, όπως τους παραπάνω που περιέγραψα.

2) Η παράδοση της σημαίας στον πρώτο μαθητή: Ας πούμε ότι αποδεχόμαστε την παραπάνω αντιπαιδαγωγική διαδικασία. Τι συμβολίσει λοιπόν η παρέλαση? Ένα άγημα νέων που όταν τους χρειαστεί το έθνος θα το τιμήσουν με την αυτοθυσία τους. Γι αυτό εξάλλου και οι μαθητές προηγούνται των στρατιωτικών σωμάτων. Η, με λίγα λεπτά στον ίδιο χώρο, ταυτόχρονη παρουσία μαθητών και στρατιωτών, σε αυτό παραπέμπει. Το ερώτημα είναι λοιπόν ποιος είναι γι αυτή τη «δουλειά» (την καθοδήγηση του σώματος στον πόλεμο, εξού και σημαιοφόρος), ο πιο κατάλληλος? Είναι ο πιο «καλός» μαθητής? Συγνώμη αλλά η ιστορία έχει δείξει ότι σε εποχές που χρειάστηκε το έθνος τα τέκνα του, τα πτυχία και τα γράμματα μικρή σημασία έπαιξαν. Το ίδιο άξιος ήταν και ο γιατρός και ο βοσκός, και ο νομπελίστας Ελύτης (με το ηρωικό και πένθιμο άσμα του για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας) και ο αγράμματος Μακρυγιάννης με τα απομνημονεύματά του, που χρειάστηκε να τα υπαγορέψει και να μείνουν στην ιστορία…

3) Ειδικές κατηγορίες μαθητών που ποτέ, υπό αυτές τις συνθήκες δεν θα γίνουν σημαιοφόροι: Αν η σημαία ήταν επιβράβευση της προσπάθειας και όχι του τελικού αποτελέσματος, τότε μήπως θα έπρεπε να απονέμετε ασυζητητί στον μαθητή με τις μαθησιακές δυσκολίες, στον δυσλεκτικό, στον αυτιστικό που δίνει μάχη κάθε μέρα για να υπάρξει και μόνο στο σχολικό περιβάλλον, σε αυτόν που από το 4 πήγε στο 8 και όχι σε αυτόν που από το 9 πήγε στο 10 (σχηματικά χρησιμοποιώ αυτές τις κλίμακες, προσωπικά με καθαρά παιδαγωγικά κριτήρια δεν τις αποδέχομαι), σε αυτόν που υπό αθλιότερες συνθήκες παρουσίασε μια ικανοποιητικότατη εικόνα, τηρούμενων των αναλογιών? Που βρίσκεται το μέτρο σε όλα τα παραπάνω, πώς θα εντοπίσεις τα ποιοτικά στοιχεία της προσπάθειας των μαθητών και της ευαίσθητης παιδικής ψυχοσύνθεσης μέσα στον ορυμαγδό της ποσοτικοποίησης των πάντων? Που χωράει σε όλα αυτά η ποιοτική και περιγραφική αξιολόγηση, ότι πιο κοντά στις παιδαγωγικές θεωρίες της Κριτικής Παιδαγωγικής και της Παιδαγωγικής της Ειρήνης, πάγιο αίτημα του εκπαιδευτικού κλάδου εδώ και χρόνια?

4) Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης, ότι μιλάμε για μαθητές δημοτικού για τους οποίους, θεωρητικά τουλάχιστον (όπως ορίζει και το Αναλυτικό Πρόγραμμα), οφείλουμε ως εκπαιδευτικοί να καλλιεργήσουμε εξίσου τόσο τις γνωστικές όσο και τις ψυχο-κοινωνικές δεξιότητες, οι οποίες όμως δεν μπορούν και δεν έχει και νόημα, να αξιολογηθούν με συστήματα βαθμολόγησης και ευθείας σύγκρισης του ενός με τον άλλο. Γι αυτές λοιπόν τις δεξιότητες, που αποτελούν και τη βάση δημιουργίας της προσωπικότητας του ατόμου και της αποκρυστάλλωσης ηθικών και πνευματικών αξιών, δεν υφίσταται κάποια επισήμως αναγνωρισμένη μορφή επιβράβευσης από τους σχολικούς θεσμούς. Αντίθετα, η παραδοχή της παράδοσης της σημαίας ως τρόπαιο μόνο σε αυτούς που επιτυγχάνουν γνωστικούς στόχους, δημιουργεί συναισθήματα ματαίωσης, απογοήτευσης, ζήλιας και αρνητικού ανταγωνισμού σε όσους δεν θεωρούνται από το σύστημα «άριστοι» ώστε να φέρουν το εθνικό σύμβολο.

5) Η σημαία ως ανταμοιβή: Η σημαία για πολλούς γονείς είναι μια μορφή ανταμοιβής των προσπαθειών των παιδιών τους και κυρίως (το τονίζω αυτό) μια μορφή επίδειξης για τους ίδιους. Ότι προσπάθειες έχουν κάνει τα παιδιά σας, αξίζουν ανταμοιβή ηθική. Μην μπαίνετε στην λογική του ανταγωνισμού και της επίδειξης. Η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι η χαρά της μάθησης, του ανοίγματος των νοητικών οριζόντων και της ωρίμανσης της σκέψης. Το κριτικό άτομο, η ολοκληρωμένη προσωπικότητα, δεν χρειάζεται βραβεία αυτού του τύπου για να αυτό-επιβεβαιωθεί. Θέλεις λοιπόν να είναι άριστο το παιδί σου και να του το αναγνωρίζουν; Μάθε του λοιπόν να σέβεται τη ζωή και την αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπων, απ' όπου κι αν προέρχονται, μάθε του να έχει πάντα ένα πιάτο φαγητό για τον κατατρεγμένο και τον φτωχό. Μάθε του επίσης να θεωρεί επιβράβευση την ίδια του την πράξη.
Μάθε του να μην θεωρεί τον εαυτό του το κέντρο του σύμπαντος, μάθε του να απλώνει το χέρι σ' αυτόν που είναι πιο αδύναμος, μάθε του να μοιράζεται και όχι να κυριαρχεί. Μάθε του να μην αξιολογεί τους ανθρώπους ανάλογα με τον πλούτο τους, μάθε του ότι η σοφία μπορεί να κρύβεται ακόμα και στα λόγια ενός ανθρώπου που δεν πήγε ποτέ σχολείο.
Μάθε του να είναι καλός στο παιχνίδι, μάθε του να χάνει στο παιχνίδι, μάθε του να μην είναι ένα άλογο κούρσας, που προορισμός του είναι να κάνει περήφανους αυτούς που το γέννησαν. Μάθε του να λέει "όχι", όταν το πιστεύει, μάθε του να ξέρει να το δικαιολογεί. Μάθε του να είναι μια αυτόνομη προσωπικότητα, μάθε του να βγει αύριο- μεθαύριο στη ζωή χωρίς σηκωμένο φρύδι. Μάθε του όλα αυτά και θα είναι άριστος. Και θα του το αναγνωρίσουν γιατί θα είναι αυθεντικός. Μάθε στα παιδιά σου να αναγνωρίζουν αλλού την αξία της μάθησης και όχι σε μια 10λεπτη πορεία επίδειξης μπροστά σε ένα πλήθος συμπολιτών τους υπό τους ήχους πολεμικών εμβατηρίων. Τα παιδιά σου αξίζουν κάτι καλύτερο από αυτό….

*Ο Ιωσηφίδης Ιωάννης είναι εκπαιδευτικός - δάσκαλος Π.Ε. 70, κάτοχος μεταπτυχιακού στην αξιολόγηση στην Εκπαίδευση απο το πανεπιστήμιο Κρήτης (ΦΚΣ) και αναγνωρισμένος κοινωνικός λειτουργός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (Π.Ε. 18.09).