Ποιοι μαθητές και μαθήτριες μένουν στη συνείδηση των εκπαιδευτικών;

21:37 6/3/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Ένας εκπαιδευτικός εκπαιδεύει κατά τη διάρκεια της καριέρας του εκατοντάδες ή και χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες. Είναι δε φυσικό να ξεχνάει τους περισσότερους στο βάθος του χρόνου. Όμως πάντα θέλει αυτοί να τον θυμούνται, και νιώθει χαρά και ικανοποίηση όταν βλέπει να του μιλάνε μετά από χρόνια και καιρούς παλιοί μαθητές του.

Αυτή η θύμηση – εμπεριέχει και όμορφες όψεις διαρκούς νοσταλγίας - είναι μέσα στις τόσες και τόσες ιδιαιτερότητες που κρύβει το εκπαιδευτικό επάγγελμα, που οφείλεται στην ξεχωριστή

συναισθηματική σχέση των μαθητών με τους εκπαιδευτικούς απόρροια κυρίως της πολύ δημιουργικής βάσης του σχολείου αλλά και του φοβερά ψυχοσυνασθηματικού κόσμου της εφηβείας και της νεότητας. Άλλωστε, σε αυτή τη φάση της ηλικίας γίνονται οι μεγάλες μεταμορφώσεις – πνευματικές, συναισθηματικές, βιολογικές, κοινωνικές – των περισσότερων ανθρώπων και τίθενται τα θεμέλια της προσωπικότητάς των.

Οι μαθητές και οι μαθήτριες που μένουν πάντα στη σκέψη ενός εκπαιδευτικού έχουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ή ξεχωριστές λειτουργίες ή έχουν συνδεθεί με απλά περιστατικά στη διάρκεια της σχολικής ζωής των ή ακόμα μπορεί και να μην ανήκουν σε καμιά απ’ αυτές τις κατηγορίες και να είναι απλώς θέμα τύχης. Άλλωστε, η μνήμη δεν έχει πάντα αξιολογικά ή κάποια σταθερά χαρακτηριστικά στοιχεία και μπορεί να είναι ασύντακτη και πλήρως ελεύθερη χωρίς κανόνες και μέτρα.

Μπορούμε όμως να δώσουμε επιμέρους κατηγορίες μαθητών και μαθητριών που ένας εκπαιδευτικός τους έχει ίσως και συνεχώς μέσα στο λογισμό του, γιατί ποτέ δεν μπορεί να αποσυνδέσει τη ζωή του από τη σχολική / εκπαιδευτική του διαδρομή ακόμα και όταν φύγει οριστικά από τους θεσμούς της μάθησης. Οι ξεχωριστοί μαθητές και μαθήτριες, που ήταν άριστοι ίσως και χαρισματικοί, που διακρίνονταν στο ήθος και στον χαρακτήρα τους, που είχαν ξεχωριστή και φωτεινή προσωπικότητα είναι στην κορυφή των κορυφών της μνήμης και νοσταλγίας. Άλλωστε αυτές οι περιπτώσεις επιδρούν ιδιαίτερα επί των εκπαιδευτικών. Μπορούν να τους επηρεάσουν ακόμα και το χαρακτήρα τους και να αποτελέσουν συντελεστές βελτίωσης του εαυτού τους. Αν ένας εκπαιδευτικός όχι μόνο δεν μαθαίνει από το σχολείο αλλά και αν δεν επηρεάζεται – δηλαδή δεν βελτιώνεται - απ’ αυτό, τότε είναι βέβαιο ότι δεν έχει κατακτήσει απλές αλήθειες της παιδαγωγικής επιστήμης.

Άλλη κατηγορία είναι μαθητές και μαθήτριες που συνδέθηκαν με μια ξεχωριστή λειτουργία του σχολείου: θέατρο, αθλητισμό, μουσική, ζωγραφική κλπ. Η ένταση της μνήμης σ’ εαυτές τις περιπτώσεις εξαρτάται και από την κλίση προς μια δραστηριότητα που έχει και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός. Προσωπικά, όταν ένας μαθητής ή μια μαθήτρια έγραφε καλά κείμενα στις διάφορες ερευνητικές εργασίες ή πολύ ξεχωριστά λογοτεχνικά κείμενα, έμενε πάντα μέσα στην καρδιά μου. Και αυτό ίσως να συνδεόταν με την πάντα ισχυρή επιθυμία μου να γίνω συγγραφέας και προέβαλα αυτό τον πόθο στους μαθητές μου με την κρυφή ψευδαίσθηση ότι θα είχα συμβάλλει και εγώ σ’ αυτή την εξέλιξη. Αλλά το ίδιο μου συνέβαινε αν ένας μαθητής ή μια μαθήτρια ήταν πολύ καλή στο θέατρο ή έπαιζε ένα μουσικό όργανο ή τραγουδούσε όμορφα ή και αν ένας μαθητής ήταν καλός ποδοσφαιριστής.

Υπάρχει και η άλλη πλευρά του λόφου, η λιγότερο φωτεινή. Ένας εκπαιδευτικός θυμάται και τους μαθητές με τους οποίους είχε συγκρουστεί ή είχε αδικήσει με τη βαθμολογία του ή δεν του είχε φερθεί όπως επιτάσσει η παιδαγωγική. Θα μπορούσα ποτέ να ξεχάσω, για παράδειγμα, εγώ τον Αντώνη; Σ’ όλη μου την καριέρα απέβαλα μόνο αυτόν! Και παρά το γεγονός ότι τα βρήκαμε, τον θυμάμαι έντονα γιατί – αν και «δικαιολογημένα» τον είχα αποβάλλει – πάντα είχα την αίσθηση ότι είχα κάνει λάθος.

Μπορεί ένας εκπαιδευτικός να θυμάται έναν μαθητή ή μια μαθήτρια από ένα και μόνο ξεχωριστό γεγονός που συνέβη είτε στο ίδιο το σχολείο είτε και το πιο συνηθισμένο στις εκδηλώσεις του σχολείου και πιο συγκεκριμένα στις εκδρομές. Υπάρχει και μια άλλη πλευρά. Ο εκπαιδευτικός θυμάται πιο καλά τους μαθητές των πρώτων χρόνων και των τελευταίων χρόνων της καριέρας του. Και οφείλεται αυτό – κατά τη γνώμη μου – στην κορύφωση της δικής του συναισθηματικότητας και του ξεχωριστού ψυχισμού.

Ανεξάρτητα από το ό,τι στην αρχή θεώρησα ως κορυφαία την περίπτωση των μαθητών που υπήρξαν διαμάντια – περίπτωση προκύπτουσα από καθαρά και μόνο εκπαιδευτικά στοιχεία -, υπάρχει πάντα η πρώτη των πρώτων περίπτωση. Είναι εκείνη η περίπτωση που ένας εκπαιδευτικός – εδώ είναι ανισότιμη η εκδοχή για μία εκπαιδευτικό - ερωτεύθηκε μια μαθήτριά του ή μια μαθήτριά του τον ερωτεύτηκε ή και τα δύο. Και προφανώς ανεξάρτητα από την εξέλιξη μιας τέτοιας εκδοχής, η μνήμη δεν είναι απλά και μόνο μνήμη. Είναι διαρκής νοσταλγία που μπορεί να τροφοδοτεί φαντασιώσεις και ονειροπολήσεις και να είναι ένα ξεχωριστό σύμπαν ομορφιάς για όλη τη ζωή του εκπαιδευτικού.

μαθητέςεκπαιδευτικοίεκπαίδευσησχολείοΔιδασκαλίαΝίκος Τσούλιας