ΠΣΕΑΥ: Κείμενο 15θέσεων- προτάσεων επί του σχεδίου για τις νέες δομές υποστήριξης

10:18 22/11/2017 - Πηγή: Alfa Vita

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτικών Αγωγής Υγείας (ΠΣΕΑΥ), εκπροσωπεί τους Υπευθύνους Αγωγής Υγείας, Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων και Σχολικών Δραστηριοτήτων, καθώς και πολυάριθμους εκπαιδευτικούς οι οποίοι ενστερνίζονται και στηρίζουν ενεργά το όραμα της Αγωγής Υγείας στα σχολεία μας.

Μετά τη δημοσιοποίηση της πρότασης του ΥΠΠΕΘ για τις νέες δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου, ο Σύλλογός μας με επιστολή στον Υπουργό Παιδείας κ. Κ.Γαβρόγλου (αρ.πρωτ.118/27-10-2017) εξέφρασε τη θλίψη

και την ανησυχία του για την προοπτική αντικατάστασης και συρρίκνωσης των δομών που προσφέρουν έργο σημαντικότατο, δυσανάλογο προς τις εισροές από την πολιτεία, που έθεσαν στην εκπαιδευτική ατζέντα και στην καθημερινότητα της εκπαιδευτικής κοινότητας τόσο δυναμικά τα ζητήματα της Αγωγής Υγείας και της Ψυχοκοινωνικής Στήριξης, που με αμεσότητα και χωρίς καμία γραφειοκρατική καθυστέρηση παρέχουν τις υπηρεσίες τους κάθε στιγμή που η σχολική κοινότητα τις έχει ανάγκη.

Στην κατατεθειμένη πρόταση του ΥΠΠΕΘ:

• Απαξιώνονται και τίθενται σε αμφιβολία οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες των Υπευθύνων των δομών, που πρόσφεραν ουσιαστικές υπηρεσίες στην εκπαιδευτική κοινότητα

• Παραθεωρείται πλήρως η διαχρονική απουσία συγκεκριμένων πολιτικών ενίσχυσης των υφιστάμενων δομών

• Απαξιώνεται μεταξύ άλλων, χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση και χωρίς να ληφθούν υπόψη τα Απολογιστικά Στοιχεία που στέλνονται κάθε χρόνο στο Υπουργείο, το έργο προσώπων που, υπό αντίξοες συνθήκες, στήριξαν και στηρίζουν τις δομές αυτές

• Απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στα μέτρα ενίσχυσης των δομών που θα δημιουργηθούν

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε ως θετικά τα στοιχεία της πρότασης του ΥΠΠΕΘ, που σχετίζονται με:

• Την προσπάθεια για τον συντονισμό των δομών και για την προώθηση της διεπιστημονικής προσέγγισης των ζητημάτων που ανακύπτουν στη σχολική κοινότητα

• Τη θεσμοθέτηση του σχολικού κανονισμού, εφόσον πρόκειται για προϊόν συνδιαμόρφωσης με μαθητές και γονείς, και την αναβάθμιση του ρόλου των μαθητικών κοινοτήτων. Εξάλλου, η συγκεκριμένη προσέγγιση, ως πρωτοβουλία του Συνηγόρου του Παιδιού, είχε στηριχθεί και προωθηθεί κατά τα προηγούμενα έτη, με τη φροντίδα των Υπευθύνων.

• Την πρόβλεψη για συμμετρική κάλυψη των αναγκών των δύο εκπαιδευτικών βαθμίδων, δεδομένου ότι έως σήμερα ορισμένες από τις Υποστηρικτικές Δομές αφορούν κυρίως στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

• Τη θέσπιση των τοπικών δικτύων/ομάδων σχολείων

Οι προτάσεις του Πανελλήνιου Συλλόγου Εκπαιδευτικών Αγωγής Υγείας για την καλύτερη δυνατή υποστήριξη της σχολικής κοινότητας είναι:

Με δεδομένο ότι η πρόταση του Υπουργείου για τις νέες δομές παρέχει μόνο το βασικό πλαίσιο και περιγράφει με αδρό τρόπο τον σχεδιασμό λειτουργίας τους, είναι εξαιρετικά σημαντικό, πριν την εξειδίκευση των διατάξεων, να ληφθούν υπόψη οι παρακάτω επισημάνσεις-προτάσεις, οι οποίες απορρέουν από τη μακροχρόνια και άμεση εμπειρία μας στη στήριξη της σχολικής κοινότητας:

Οι 15 προτάσεις κατατίθενται αρχικά επιγραμματικά και στη συνέχεια αναλύονται.

ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ

Δημιουργία ενιαίας δομής υποστήριξης (ΕΝ.ΔΟ.ΥΠ.), όπου θα εντάσσονται όλες οι υποστηρικτικές δομές της εκπαίδευσης, που λειτουργούν σε κάθε νομόΔιαφύλαξη της Αγωγής Υγείας ως διακριτής και αυτοτελούς έννοιας μέσα στη νέα ενιαία δομήΕπαναφορά της Ευέλικτης Ζώνης σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού και θέσπισή της στο ΓυμνάσιοΔιαφύλαξη των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων - Γενίκευση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης - Ένταξη στο ωρολόγιο πρόγραμμαΟρισμός Συντονιστή στις Ομάδες Σχολείων - Σύσταση Ομάδων Πρόληψης και Διαχείρισης στα σχολείαΕπαρκής στελέχωση των δομώνΚατάλληλη στελέχωση των δομών - Αξιοποίηση της εμπειρίας και της κατάρτισης των ΥπευθύνωνΚατάλληλος σχεδιασμός σχετικά με τη στέγαση και την οργάνωση των νέων δομώνΔιοίκηση των νέων Δομών - Αξιοποίηση της διοικητικής- καθοδηγητικής εμπειρίας των ΥπευθύνωνΤαχύτητα στις διοικητικές διαδικασίες - Σαφήνεια στους ρόλουςΕξασφάλιση αποδεκτών συνθηκών εργασίας - Αναβάθμιση του ρόλου των ΥπευθύνωνΑναγνώριση διδακτικής, καθοδηγητικής και διοικητικής προϋπηρεσίαςΈναρξη της λειτουργίας των νέων Δομών από το επόμενο σχολικό έτος 2018-2019Διασφάλιση της συνέχειας με την αξιοποίηση υλικούΔιάλογος σε όλες τις φάσεις διαμόρφωσης του νέου θεσμικού πλαισίου

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ

Δημιουργία ενιαίας δομής υποστήριξης (ΕΝ.ΔΟ.ΥΠ.), όπου θα εντάσσονται όλες οι υποστηρικτικές δομές της εκπαίδευσης, που λειτουργούν σε κάθε νομό: Αυτό θα συμβάλλει στη στενή συνεργασία των δομών μεταξύ τους, στην άρση της αλληλοκάλυψης, στη μείωση της γραφειοκρατίας, στην ταχύτητα της ενδοεπικοινωνίας και στην πολύπλευρη υποστήριξη του σχολικού έργου. Προϋποθέσεις για την επιτυχή λειτουργία της ενιαίας αυτής δομής είναι: Διακριτοί ρόλοι μεταξύ όλων των επιμέρους δομών, αυτοτέλεια δομών, σαφήνεια στο καθηκοντολόγιο, διατήρηση της ονοματολογίας των δομών, καθώς έτσι έχουν περάσει στη συνείδηση των εκπαιδευτικών και των γονιών, έχουν δώσει το στίγμα τους στην κοινωνία και αποτελούν σημεία αναφοράς.

Ο προτεινόμενος διαχωρισμός του ΥΠΠΕΘ σε ΚΕΣΥ και ΚΕΑ, δηλ. σε δύο διαφορετικές δομές, διασκορπίζει χωρίς τεκμηρίωση τις δράσεις πρόληψης για τον τομέα της Αγωγής Υγείας, γεγονός που μπορεί να επιφέρει το ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: Έλλειψη συντονισμού, σύγχυση αρμοδιοτήτων και μη ολοκληρωμένη υποστήριξη και αρωγή στη σχολική κοινότητα. Η ενιαία δομή χρειάζεται να ενσωματώνει όλες τις υπάρχουσες και να έχει διοικητική και παιδαγωγική αυτονομία.

Διαφύλαξη της Αγωγής Υγείας ως διακριτής και αυτοτελούς έννοιας μέσα στη νέα ενιαία δομή: Μέσα στη νέα δομή θα πρέπει να διαφαίνονται ξεκάθαρα οι θεματικές ενότητες, οι κατευθύνσεις και οι στόχοι της Αγωγής Υγείας, της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και των Πολιτιστικών Θεμάτων, αλλά και οι στόχοι όλων των άλλων δομών, οι οποίες θα συνυπάρχουν με αυτοτέλεια, ισοτιμία και συνεργασία.

Η Αειφορία, όρος της Οικολογίας, της Βιολογίας και της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, εμπεριέχει, μόνο εξαιρετικά διασταλτικά, μεταφορικά και όχι αυτονόητα, τη θεματολογία της Αγωγής Υγείας, η οποία στηρίζεται σε ένα ευρύ φάσμα των Επιστημών Υγείας και των Κοινωνικών- Ανθρωπιστικών Επιστημών, καθώς στοχεύει στην Πρόληψη και την Προαγωγή της Υγείας του μαθητικού πληθυσμού.

Η σχολική Αγωγή Υγείας ενστερνίζεται και ακολουθεί -για μια εικοσαετία πλέον- την επιστημονική άποψη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας ότι η υγεία είναι μία, σωματική, ψυχική, κοινωνική και έτσι ενιαία πρέπει να λειτουργεί ως δομή της εκπαίδευσης. Μέσα στην Αγωγή Υγείας εντάσσονται τόσο οι δράσεις πρόληψης με την υλοποίηση προγραμμάτων όσο και οι παρεμβάσεις πρόληψης αλλά και η αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων των μαθητών/τριών καθώς και γενικότερα η ψυχοκοινωνική στήριξη της εκπαιδευτικής κοινότητας με τους Συμβουλευτικούς Σταθμούς Νέων.

Η Αγωγή Υγείας δεν μπορεί να διασπασθεί, λανθασμένα όπως προτείνεται, σε ΚΕΑ-πρόληψη και ΚΕΣΥ-αντιμετώπιση, αλλά να λειτουργεί με άρρηκτα δεμένες πρόληψη και αντιμετώπιση μαζί. Η σχολική Αγωγή Υγείας πρέπει να υπάρξει μέσα στην ελληνική εκπαίδευση με τρόπο ενιαίο, ολιστικό, επιστημονικό, ως διακριτό και αυτοτελές τμήμα με τη συγκεκριμένη θεματολογία των σημαντικών ζητημάτων υγιούς σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ανάπτυξης παιδιών και εφήβων.

Η όλη προσπάθεια θα πρέπει να είναι άμεσα συνυφασμένη με την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου δράσης για την Αγωγή και Προαγωγή της Υγείας σε όλες τις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως ήδη είχε ανακοινωθεί στον σχεδιασμό του Νέου Οργανογράμματος του ΥΠΠΕΘ.

Επαναφορά της Ευέλικτης Ζώνης σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού και θέσπισή της στο Γυμνάσιο: Η Ευέλικτη Ζώνη αποτέλεσε την τελευταία 15ετία το πεδίο ανάπτυξης αναρίθμητων δράσεων και ολοκληρωμένων προγραμμάτων στο Δημοτικό Σχολείο. Η αφαίρεση της Ευέλικτης Ζώνης από τις τάξεις Ε΄ και ΣΤ΄ ήδη ακύρωσε μεγάλο μέρος της δυνατότητας αυτής και λύπησε πραγματικά εκπαιδευτικούς και γονείς.

Οι μεγάλες απαιτήσεις που κατεγράφησαν το τελευταίο διάστημα σχετικά με την ανάγκη υλοποίησης προγραμμάτων εξάρτησης από το διαδίκτυο, ωρίμανσης και βελτίωσης των διαπροσωπικών σχέσεων, σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, παροχής δεξιοτήτων Πρώτων Βοηθειών κ.λ.π. έχασαν τη μοναδική βάση στήριξης που υπήρξε σ’ ένα ήδη επιβαρυμένο διδακτικό πρόγραμμα. Η ανάγκη θέσπισης της Ευέλικτης Ζώνης στο Γυμνάσιο, που ήδη είχε πολλές φορές επισημανθεί τα τελευταία χρόνια, πολλαπλασιάζεται από την εικόνα της υπάρχουσας πλέον κοινωνικής κατάστασης και της έξαρσης της προβληματικής συμπεριφοράς των παιδιών, που αφορά άμεσα στα θέματα ψυχικής υγείας και ανθρωπίνων σχέσεων της εφηβείας και προεφηβείας.

Διαφύλαξη των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων - Γενίκευση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης – Ένταξη στο ωρολόγιο πρόγραμμα: Τα Προγράμματα Σχολικών δραστηριοτήτων αποτελούν τον «πνεύμονα» του σχολείου. Είναι εκείνα που επιδρούν σημαντικά στη διαμόρφωση στάσεων, αξιών και συμπεριφορών, καθώς εφαρμόζονται καθ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές και τις μαθήτριες, μέσα από τη βιωματική μάθηση, να πειραματιστούν με κοινωνικούς και άλλους ρόλους, να σχετιστούν, να αισθανθούν ότι «ανήκουν» και να υιοθετήσουν, αβίαστα και χωρίς διδακτισμό, υγιή πρότυπα ζωής.

Η θεματολογία της Αγωγής Υγείας των υφιστάμενων προγραμμάτων πρέπει να διατηρηθεί, με επικαιροποίησή της όταν χρειάζεται, ανάλογα με τις σύγχρονες επιστημονικές και κοινωνικές εξελίξεις και τις αναδυόμενες ανάγκες του μαθητικού πληθυσμού και των οικογενειών τους. Επιπλέον προτείνουμε την ένταξη των προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων στο ωρολόγιο και αναλυτικό πρόγραμμα, με γενίκευση σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, με δυνατότητα ελεύθερης επιλογής θέματος εκ μέρους των μαθητών και μαθητριών και με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού για την κατάλληλη επιλογή.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επανέλθει η δυνατότητα συμπλήρωσης ωραρίου από τους εκπαιδευτικούς που υλοποιούν προγράμματα, αλλά και να δοθούν κίνητρα σε όλους τους εκπαιδευτικούς για να υπάρξει αύξηση των προγραμμάτων, προς μεγάλο όφελος των παιδιών. Τέλος, είναι αναγκαία η αναβάθμιση των προγραμμάτων Αγωγής Υγείας που υλοποιούνται στα σχολεία, μέσα από διαδικασίες αξιολόγησης, συνεχούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και ανάπτυξης περαιτέρω συνεργασιών.

Ορισμός Συντονιστή στις Ομάδες Σχολείων - Σύσταση Ομάδων Πρόληψης και Διαχείρισης στα σχολεία: Για να έχει η Ενιαία Υποστηρικτική Δομή μια σαφή, αποτελεσματική και ουσιαστική πλέον προοπτική και ανταπόκριση στη ζωή των μαθητών/τριών, στις ομάδες σχολείων που θα προσδιοριστούν από τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης (προτείνουμε μέχρι 3-4 σχολεία) πρέπει να οριστεί συντονιστής, με ανάλογα προσόντα (γνώσεις, εμπειρία, συνεργασίες), ο οποίος και θα υποστηρίζει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης και δράσεων/δραστηριοτήτων. Θα πρέπει να προβλεφθούν οπωσδήποτε διευκολύνσεις ή και μειώσεις στο ωράριο του συντονιστή και συναντήσεις για επικοινωνία και συνεργασία με την Ενιαία Υποστηρικτική Δομή σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Επιπρόσθετα είναι σημαντική η λειτουργία των Ομάδων Πρόληψης και Διαχείρισης στα σχολεία, που θα αποτελούνται από 2-3 εκπαιδευτικούς, με ακαδημαϊκά προσόντα, επιμόρφωση, εμπειρία και ενδιαφέρον, και θα έχουν συμβουλευτικό-συντονιστικό ρόλο στην πρόληψη και διαχείριση ψυχοκοινωνικών ζητημάτων και παιδαγωγικών προσεγγίσεων, λειτουργώντας επίσης ως σύνδεσμοι της Ενιαίας Δομής Υποστήριξης στη σχολική μονάδα.

Οι εκπαιδευτικοί-μέλη των ομάδων θα επιμορφωθούν περαιτέρω από την Ενιαία Υποστηρικτική Δομή και θα πρέπει να απαλλάσσονται από τα λοιπά εξωδιδακτικά τους καθήκοντα ή/και θα έχουν μειωμένο ωράριο κατά 1-2 διδακτικές ώρες. Οι συγκεκριμένες ομάδες θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις Ομάδες Δράσεων Πρόληψης κάθε σχολείου, οι οποίες περιορίζονται μόνο στο πεδίο της σχολικής βίας και του εκφοβισμού.

Επαρκής στελέχωση των δομών: Ο αριθμός των προσώπων που θα στελεχώσουν τις υποστηρικτικές δομές πρέπει οπωσδήποτε να είναι μεγαλύτερος από το άθροισμα των υπηρετούντων στις νυν συγχωνευόμενες δομές, δεδομένου ότι ήδη ο φόρτος εργασίας είναι εξαιρετικά μεγάλος και θα γίνει ακόμη μεγαλύτερος, αφού θα εξυπηρετούνται οι σχολικές μονάδες τόσο της πρωτοβάθμιας, όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Ιδιαίτερη βαρύτητα ως προς τη στελέχωση, χρειάζεται να δοθεί στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου υπεύθυνοι καλούνται να ανταποκριθούν στις ανάγκες εκατοντάδων σχολικών μονάδων, αλλά και σε νομούς με δύσκολη γεωγραφική κατανομή και δυσπρόσιτες περιοχές. Σε κάθε περίπτωση, η μη επαρκής στελέχωση θα επιφέρει ακύρωση της οποιασδήποτε θετικής προοπτικής των νεοπαγών δομών.

Κατάλληλη στελέχωση των δομών - Αξιοποίηση της εμπειρίας και της κατάρτισης των Υπευθύνων: Η σύνθεση του προσωπικού των δομών είναι σημαντικό να περιλαμβάνει επιστημονικό προσωπικό με συναφή εμπειρία και με ανάλογες σπουδές επιπλέον στις κοινωνικές-ανθρωπιστικές-παιδαγωγικές επιστήμες, ώστε να εξασφαλισθεί η διεπιστημονική προσέγγιση των θεμάτων της Αγωγής Υγείας, αλλά και όλων των θεμάτων υποστήριξης της σχολικής κοινότητας. Επίσης, να περιλαμβάνει κατά το δυνατόν ίσο αριθμό ατόμων με εξειδίκευση ή εμπειρία στις δυο βαθμίδες της εκπαίδευσης, ώστε να υπάρξει η καλύτερη δυνατή ανταπόκριση στις ιδιαίτερες αναπτυξιακές ανάγκες κάθε ηλικίας. Έτσι, θα πρέπει να υπάρχει σαφής εκπροσώπηση από τουλάχιστον δύο εκπαιδευτικούς που κατέχουν γνώσεις και εμπειρίες της Αγωγής Υγείας.

Είναι πολύ σημαντικό να μη χαθεί η συνέχεια μιας τόσο καλής προσπάθειας που έγινε στην ελληνική εκπαίδευση κατά την τελευταία 20ετία. Σε αυτή την κατεύθυνση, προτείνουμε να υπάρξει ιδιαίτερη ενίσχυση της μοριοδότησης σε εκπαιδευτικούς που υπηρέτησαν ως Υπεύθυνοι των δομών, έχοντας λάβει πολύχρονη εκπαίδευση από την πολιτεία και άλλους φορείς και έχοντας αποκτήσει μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση των θεμάτων που προέκυπταν. Αναγκαίο είναι να μη υπάρξει καμία δέσμευση ως προς τις θητείες όλων αυτών που υπηρέτησαν ως Υπεύθυνοι, απέκτησαν πείρα και γνώσεις, που θα τις μεταλαμπαδεύσουν και στους νεότερους.

Χρειάζεται λοιπόν να αξιοποιηθεί το πλούσιο κεφάλαιο που έχει διαμορφωθεί από: Την προώθηση προγραμμάτων, τις παρεμβάσεις πρόληψης, την επιμόρφωση εκπαιδευτικών, την ενημέρωση γονέων, τη δημιουργία δικτύωσης και συνεργασιών, τη στήριξη της εκπαιδευτικής πολιτικής, (π.χ. Θεματική Εβδομάδα, αντικαπνιστική εκστρατεία, αντιμετώπιση της σχολικής βίας, ισοτιμία και δικαιώματα…) και τη διαχείριση περιστατικών.

Στον τομέα της διαχείρισης περιστατικών και γενικότερα της ψυχοκοινωνικής στήριξης, οι Υπεύθυνοι Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων, είναι εκείνοι που επισκέπτονται συνεχώς τα σχολεία και έχουν άμεση γνώση για το πώς μπορεί να διαχειριστεί η σχολική μονάδα σημαντικά θέματα όπως ο σχολικός εκφοβισμός, η απώλεια και το πένθος, η κατάχρηση του διαδικτύου κ.λ.π., αλλά και ιδιαίτερα οικογενειακά και ατομικά ζητήματα.

Οι Συμβουλευτικοί Σταθμοί Νέων είναι η μόνη ψυχοκοινωνική δομή πρόληψης και αντιμετώπισης μέσα στην ίδια την εκπαίδευση και πάντα στελεχώνεται από Υπεύθυνους που είναι εκπαιδευτικοί, γνωρίζουν καλά την εκπαιδευτική διαδικασία και έχουν κοινό κώδικα συνεννόησης με τους εκπαιδευτικούς αλλά και επικοινωνίας με παιδιά και γονείς. Επομένως οποιοσδήποτε φορέας ή πρόσωπο εμπλακεί στη διαδικασία ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των σχολικών μονάδων (ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, κ.ά.) θα πρέπει να είναι σε άμεση συνεργασία με τους Συμβουλευτικούς Σταθμούς Νέων, οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά τα προβλήματα και τις ανάγκες της περιοχής τους και των σχολείων. Μόνο έτσι θα υπάρξει οργανωμένη και συντονισμένη κίνηση δράσεων για αποτελεσματική αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων προκύψουν.

Κατάλληλος σχεδιασμός σχετικά με τη στέγαση και την οργάνωση των νέων δομών: Αν και δεν φαίνεται ξεκάθαρα στον σχεδιασμό του ΥΠΠΕΘ ο ακριβής τρόπος και τόπος στέγασης των νέων δομών, είναι απαραίτητο να ληφθεί μέριμνα καλής οργάνωσης, με κύριες προϋποθέσεις την εύκολη πρόσβαση και τη διοικητική γραμματειακή υποστήριξη. Ο σχεδιασμός πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες λειτουργίας των δομών, διαφορετικά υπάρχει σοβαρότατο ενδεχόμενο πρόκλησης δυσλειτουργιών, οικονομικών επιβαρύνσεων και αδιεξόδων.

Συγχρόνως θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για κατάλληλους χώρους εκπαίδευσης και επιμόρφωσης. Έτσι, για τα θέματα Αγωγής Υγείας που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον του μαθητικού κι εκπαιδευτικού πληθυσμού και τις περισσότερες επιστημονικές και κοινωνικές δυνάμεις της πρόληψης, απαιτείται να δημιουργηθούν σταδιακά περισσότεροι και κατάλληλοι χώροι, όπου θα υλοποιούνται συγκεκριμένες θεματικές ενότητες της ψυχικής υγείας, της υγιεινής διατροφής, της αντιμετώπισης των ατυχημάτων, της κυκλοφοριακής αγωγής, των διαφυλικών σχέσεων και της σεξουαλικής αγωγής, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του εθελοντισμού του ενεργού πολίτη, των Πρώτων Βοηθειών κ.λ.π. Οι παραπάνω θεματικές μπορούν να φιλοξενούνται σε αίθουσες και διαθέσιμους χώρους σχολείων ή άλλων δημοσίων κτιρίων. Οι χώροι αυτοί θα μπορούσαν να είναι τα λεγόμενα Κέντρα Εκπαίδευσης Αγωγής Υγείας (ΚΕΑΥ). Πιστεύουμε ότι μπορούν να λειτουργήσουν με ελάχιστα έξοδα και θα αποτελέσουν ορόσημο πραγματικής προόδου της εκπαιδευτικής πολιτικής της Πρόληψης.

Διοίκηση των νέων Δομών: Αξιοποίηση της διοικητικής - καθοδηγητικής εμπειρίας των Υπευθύνων: Κατά τον καθορισμό των κριτηρίων επιλογής των στελεχών που θα αναλάβουν θέσεις ευθύνης στις νέες δομές, κρίνουμε αναγκαίο να μοριοδοτηθεί ουσιαστικά η προϋπηρεσία σε θέσεις Υπευθύνων.

Οι Υπεύθυνοι δεν έχουν μόνο εμπειρία της ανταπόκρισης στις ανάγκες των σχολικών μονάδων, αλλά και γνώση των διαδικασιών της δημόσιας διοίκησης, δεδομένου ότι χωρίς καμία γραμματειακή υποστήριξη, ούτε στελέχωση, ρυθμίζουν το σύνολο των διοικητικών διαδικασιών που αφορούν στο έργο τους. Εξάλλου γνωρίζουν καλά πώς να προγραμματίζουν, να σχεδιάζουν, να εφαρμόζουν, να προωθούν και να αποτιμούν την αποτελεσματικότητα καινοτομικών δράσεων, να παρέχουν καθοδήγηση/υποστήριξη στο εκπαιδευτικό προσωπικό και να δημιουργούν δίκτυα συνεργαζομένων φορέων.

Όλα τα παραπάνω συνιστούν βασικά στοιχεία των δεξιοτήτων που απαιτείται να έχουν τα πρόσωπα που καταλαμβάνουν θέσεις ευθύνης και οι Υπεύθυνοι τα απέκτησαν στο έπακρο, έχοντας να αντιμετωπίσουν τον μονοπρόσωπο χαρακτήρα των δομών τους, την παντελή έλλειψη οικονομικών πόρων και την έλλειψη τυπικής εξουσίας που αποδίδουν άλλες θέσεις ευθύνης, γεγονός που επιπλέον σημαίνει ότι είναι γνώστες του δημοκρατικού στυλ ηγεσίας και των δημοκρατικών μεθόδων παρακίνησης του ανθρώπινου δυναμικού.

Είναι ανάγκη να μη χαθεί χρόνος σε προσπάθειες εκ του μηδενός, ώστε να κερδηθεί το στοίχημα της επιτυχίας των υποστηρικτικών δομών. Εξάλλου, πιστεύουμε ότι η υποστηρικτική δομή θα λειτουργεί πιο άμεσα και αποτελεσματικά ανήκοντας διοικητικά στις Διευθύνσεις εκπαίδευσης.

Ταχύτητα στις διοικητικές διαδικασίες - Σαφήνεια στους ρόλους: Ο σχεδιασμός σχετικά με την οργανωτική-διοικητική διάρθρωση των νέων δομών κρίνουμε ότι δεν θα επιτρέψει την αποκέντρωση των υπηρεσιών. Αντίθετα, περισσότερο παραπέμπει σε συγκέντρωση στο επίπεδο της Περιφέρειας. Επομένως χρειάζεται να αναδιατυπωθεί η οριζόντια και κάθετη σύνδεση των Δομών μεταξύ τους με βάση τις προβλεπόμενες αρμοδιότητες και τη θεματική των παρεμβάσεων, ώστε να επιτευχθεί η ταχεία δυνατότητα λήψης αποφάσεων. Γενικότερα, κατά τον προσδιορισμό των αρμοδιοτήτων και διοικητικών διαδικασιών, είναι αναγκαίο να υπάρξει μέριμνα για την αποφυγή γραφειοκρατικών καθυστερήσεων, αλλά και για τη σαφήνεια του περιγράμματος των ρόλων. Το τελευταίο αφορά, όχι μόνο στην εσωτερική κατανομή των αρμοδιοτήτων, αλλά και στην κατανομή τους μεταξύ των υποστηρικτικών δομών.Εξασφάλιση αποδεκτών συνθηκών εργασίας – Αναβάθμιση του ρόλου των Υπευθύνων: Είναι απολύτως αναγκαία η κάλυψη των δαπανών μετακίνησης του προσωπικού των δομών για την πραγματοποίηση των αναγκαίων επισκέψεων στα σχολεία, ώστε να παύσει το οξύμωρο φαινόμενο της σοβαρής οικονομικής επιβάρυνσης των ίδιων των εργαζομένων.

Είναι αυτονόητη αναγκαιότητα επίσης η πρέπουσα αναβάθμιση των Υπευθύνων, η ουσιαστική πλέον αναγνώρισή τους ως στελεχών της εκπαίδευσης και η επαναφορά του επιδόματος θέσης ευθύνης, που διεκόπη μόνο για τους Υπεύθυνους των δομών, ενώ συγχρόνως πολλαπλασιάστηκαν οι αρμοδιότητές τους καλύπτοντας έτσι θέσεις και καθήκοντα 2-3 έως και 5 ατόμων.

Αναγνώριση διδακτικής, καθοδηγητικής και διοικητικής προϋπηρεσίας: Για την προσέλκυση καταρτισμένων εκπαιδευτικών στις νέες δομές, προτείνουμε να προβλεφθεί ότι η θητεία του προσωπικού τους θα λογίζεται ως χρόνος διδακτικής, καθοδηγητικής και διοικητικής προϋπηρεσίας, όπως εξάλλου αναφέρεται σε υπουργικές αποφάσεις και νομικές διατάξεις.Έναρξη της λειτουργίας των νέων Δομών από το επόμενο σχολικό έτος 2018-2019: Η έναρξη λειτουργίας των νέων δομών κρίνουμε εύλογο να προγραμματιστεί για την επόμενη σχολική περίοδο, ώστε να μην ανακοπούν οι δράσεις και τα προγράμματα που έχουν δρομολογηθεί.Διασφάλιση της συνέχειας με την αξιοποίηση υλικού: Χρειάζεται να ληφθεί μέριμνα ώστε να διαφυλαχθεί το πρωτογενές υλικό που παράχθηκε από τα σχολεία κατά την υλοποίηση των Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας και όλων των Σχολικών Δραστηριοτήτων αλλά και το εκπαιδευτικό υλικό των προγραμμάτων-παρεμβάσεων ψυχοκοινωνικής πρόληψης - αντιμετώπισης που υλοποιούν οι Συμβουλευτικοί Σταθμοί Νέων, όπως και το υλικό των υπολοίπων δομών. Προτείνεται η διαμόρφωση ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας στο Υπουργείο Παιδείας, που θα λειτουργήσει ως αποθετήριο καλών πρακτικών και εκπαιδευτικών υλικών.Διάλογος σε όλες τις φάσεις διαμόρφωσης του νέου θεσμικού πλαισίου: Ο τρόπος με τον οποίο θα εξειδικευτούν οι προβλέψεις της παρούσας πρότασης του ΥΠΠΕΘ έχει ίση ή μεγαλύτερη σημασία από την ίδια την πρόταση. Είναι κρίσιμης σημασίας επομένως να δοθεί η δυνατότητα διαλόγου, τόσο σε αυτή τη φάση, όσο και όταν θα διαμορφωθεί το σχετικό σχέδιο νόμου, το οποίο θα περιλαμβάνει τις ουσιαστικές διατάξεις εφαρμογής.

Στην περίοδο της οξύτατης και πολυεπίπεδης κρίσης που βιώνει η ελληνική κοινωνία, αποτελεί πρώτιστο καθήκον του δημόσιου σχολείου να προστατεύσει τα παιδιά και το μέλλον τους, παρέχοντας σύγχρονες και αποτελεσματικές υπηρεσίες στα πεδία της Αγωγής Υγείας και της Ψυχοκοινωνικής Στήριξης. Μάθηση, κοινωνική ευθύνη και άμβλυνση της ανισότητας δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς τη φροντίδα για την εξασφάλιση του βασικού αγαθού της ψυχικής, κοινωνικής και σωματικής υγείας. Το έργο της Αγωγής Υγείας και της Ψυχοκοινωνικής Στήριξης πρέπει να διασωθεί και να συνεχιστεί.

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτικών Αγωγής Υγείας είναι στη διάθεση του Υπουργείου και των αρμόδιων επιτροπών για συνεργασία στον σχεδιασμό του νέου θεσμικού πλαισίου, με τρόπο που θα ανταποκρίνεται στις υπαρκτές ανάγκες του παιδιών μας μέσα στο σύγχρονο σχολείο.

Για το Δ.Σ. του Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτικών Αγωγής Υγείας

Η Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας

Παπαδοπούλου Μαρία Τομπούλογλου Ιωάννης

πανελλήνιος σύλλογος εκπαιδευτικών αγωγής υγείαςυποστηρικτικές δομέςσχέδιο νόμου