Σκλαβοπάζαρο στους ελαιώνες της Λέσβου

11:17 27/2/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Αιτία του φονικού ο έλεγχος των ενοικιάσεων των προσφύγων στους ελαιοπαραγωγούς για την συγκομιδή της ελιάς, κι απόσπαση μίζας για την ενοικίαση. Ο νεκρός ήταν μέλος κυκλώματος ενοικίασης προσφύφων που ήταν σε αντιπαράθεση με άλλο κύκλωμα. Η Αστυνομική Διεύθυνση Λέσβου με εξαιρετική ταχύτητα βρήκε τόσο τους δράστες όσο και τα αίτια της δολοφονίας και προχώρησε σε επίσημες ανακοινώσεις. Φαινεται πως η δράση των κυκλωμάτων ήταν γνωστή πολύ πριν το φονικό στην Αστυνομία. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά τα πράγματα

από την στιγμή που το κολαστήριο της Μόριας, το κέντρο κράτησης των προσφύγων (ο φυσικός χώρος ανάπτυξης των κυκλωμάτων της μαύρης εργασίας, της πορνείας και των ναρκωτικών), είναι από τους πλέον αστυνομοκρατούμενους χώρους στη Λέσβο. Τα Πάμφιλα απέχουν από το κολαστήριο μόλις 5 χιλιόμετρα και στην ευρύτερη περιοχή διαμένουν δεκάδες αν όχι εκατοντάδες αστυνομικοί που είτε είναι μόνιμοι κάτοικοι της Λέσβου, είτε έχουν αποσπασθεί στο νησί προσωρινά. Πολλοί από τους μόνιμους κατοίκους είναι οι ίδιοι ελαιοπαραγωγοί και είναι πρακτικά αδύνατο να μην έχουν ακούσει τίποτα για το σύγχρονο σκλαβοπάζαρο των προσφύγων που διεξάγεται δίπλα τους.

Η διαχείριση της υπόθεσης από την Αστυνομία δείχνει πως η αντιμετώπιση προσφύγων ως σύγχρονων σκλάβων είναι απόλυτα αποδεκτή για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Στην ουσία η κυβέρνηση κλείνει το μάτι στους μεγαλοαγρότες, τους ελαιοτριβεις και κάθε άλλη κατηγορία επιχειρηματιών του νησιού. Είναι σαν να τους λέει: “μην μιλάτε πολύ σας εξασφαλίσαμε τσάμπα εργάτες”.

Τα κυκλωματα διακίνησης των σύγχρονων σκλάβων δεν μπορούν να λειτουργήσουν αν δεν συνυπάρχει η συνεργασία (σε ορισμένες περιπτώσεις) ή η ανοχή ανθρώπων που ζουν μέσα στο κολαστήριο της Μόριας, αυτών που το διοικούν και ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή. Σε κάθε περίπτωση μετά την 26η Νοεμβρίου κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι δεν γνωρίζει τη συμβαίνει στην Μόρια.

Κάποιοι από τους “παλιούς” πρόσφυγες, όπως αυτός που δολοφονήθηκε στις 26 Νοεμβρίου (βρίσκονταν στο νησί από το 2015), γίνονται οι ενοικιαστές για τους νεοφερμένους. Οι μεγαλοαγρότες νοικιάζουν απευθείας από τα δίκτυα τους πρόσφυγες που χρειάζονται για την συγκομιδή της ελιάς. Το μεροκάματο που πληρώνουν είναι 25 ευρώ, δεν το δίνουν ποτέ στον εργάτη – πρόσφυγα, αυτός που παίρνει τα χρήματα είναι ο μεσάζοντας τους, κρατάει την μίζα και δίνει τα υπόλοιπα στους εργάτες – πρόσφυγες. Οι μικρότεροι κτηματίες ενοικιάζουν πρόσφυγες δια μέσου ελαιοτριβείων, ορισμένοι ελαιοτριβείς πέζουν το ρόλο του διαμεσολαβητή με το αζημίωτο.

Το μεροκάματο των 25 ευρώ είναι ιδιαίτερα δελαστικό για τους κτηματίες διότι είναι κατά τα 38,5 % μικρότερο από το μεροκάματο των 40 ευρώ (επικρατούσα τιμή στο νησί τα τελευταία χρόνια). Σε ακόμη χειρότερη θέση βρίσκονται οι γυναίκες εργάτριες γης για τις οποίες σε όλες τις περιπτώσεις το μεροκάματο είναι μόλις 25 ευρώ την ημέρα, ανεξάρτητα από την εργασία που προσφέρουν και την εθνικότητα τους. Η ασφάλιση για άνδρες και γυναίκες είναι άγνωστη λέξη.

Οι συνθήκες εργασίας προσδιορίζονται από τους κτηματίες, αυτοί αποφασιζουν αν οι εργάτες έχουν δικαίωμα για διάλλειμμα αν θα δουλεύουν ήλιο με ήλιο ή οκτάωρο. Κι αν εκτιμούν ότι κάποιοι εργάτες δεν είναι όσο θέλουν αποδοτικοί τους διώχνουν αμέσως από την δουλειά τους, χωρίς δεύτερη κουβέντα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι κτηματίες διώχνουν τους πρόσφυγες εργάτες γης από τα χωράφια τους χωρίς καν να τους πληρώσουν.

Μετά το φονικό τα κυκλώματα ανέστειλαν για λίγο την δράση τους. Κάποιοι από τους κτηματίες φοβήθηκαν ότι θα μπλέξουν και έδιωξαν τους πρόσφυγες από τα χωράφια τους. “Αυτοί σκοτώνονται μεταξύ τους έλεγε” ένας κτηματίας δύο εβδομάδες μετά το φονικό για να δικαιολογήσει γιατί αρνούνταν να πάρει πρόσφυγες στα χωράφια του.

Λίγο αργότερα η δράση των κυκλωμάτων συνεχίστηκε ανενόχλητη καμία αστυνομική έρευνα δεν τα αποκάλυψε ούτε τα εμπόδισε.Ούτε κάποια άλλη κρατική υπηρεσία έκανε έλεγχους για την μαύρη εργασία στους ελαιώνες του νησιού. Το Σωμα Επιθεωρητών Εργασίας θα μπορούσε να είχε βγάλει δεκάδες “λαβράκια” αν ασχολούνταν με το ζήτημα αλλά δεν το έκανε. Όμως ούτε οι επίσημοι συνδικαλιστικοί φορείς Εργατικό Κέντρο, Ν.Τ.της ΑΔΕΔΥ ασχολήθηκαν με το σύγχρονο σκλαβοπάζαρο που αναπτυσσεται λίγα χιλιόμετρα μακριά από την πόλη της Μυτιλήνης. Καμία αναφορά, καμιά διαμαρτυρία δεν είδαμε από ΜΚΟ, από εθελοντικές οργανώσεις που στηρίζουν τους πρόσφυγες ή έστω από τις τοπικές οργανώσεις της Αριστεράς.

Το Εργατικό κίνημα της Λέσβου βρίσκεται μπροστά σε μια μεγάλη πρόκληση, πρέπει να ταχθεί ξεκάθαρα και με συγκεκριμένες δράσεις στο πλευρό των εργατών γης, να αποκαλύψει το ζήτημα να δειξει ποιοί κερδίζουν από αυτό το απάνθρωπο σκλαβοπάζαρο. Το Εργατικό κίνημα οφείλει να ενώσει το έθνος των εργατών, για να σταματήσει το σύγχρονο σκλαβοπάζαρο στους ελαιώνες του νησιού, αλλά και για να πετύχει αυξήσεις στα μεροκάματα, βελτίωση των συνθηκών εργασίας, ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης για όλους τους εργάτες γης ανεξάρτητα από την εθνικότητα τους.

Πως εδραιώνεται το σύγχρονο σκλαβοπάζαρο

Ο χειμώνας 2017 – 2018 έχει δώσει πολύ καλή παραγωγή ελαιοκάρπου σε αρκετές περιοχές της Λέσβου, έτσι υπάρχει μεγάλη ανάγκη από εργατικά χέρια για την συγκομιδή του καρπού. Στο κολαστήριο της Μόριας, ζουν χιλιάδες πρόσφυγες σε άθλιες συνθήκες και σε πλήρη οικονομική εξαθλίωση. Δηλαδή στον ίδιο χώρο συνυπάρχαν η ανάγκη για εργατικά χέρια που θα μαζέψουν τον καρπό και εν δυνάμει φθηνοί εργάτες γης πρόθυμοι να κάνουν οποιαδήποτε εργασία με μικρό μεροκάματο. Για να εξασφαλιστεί ότι οι πρόσφυγες θα δουλέψουν με μικρά μεροκάματα δεν αρκεί η εξαθλίωση τους. Δεν αρκεί να κοιμούνται σε καλοκαιρινές σκηνές μέσα στο καταχείμωνο, δεν αρκεί να αρκει να είναι μονίμως πεινασμένοι, πρέπει να συντρέξουν κι ορισμένες άλλες παραμετροι. Συγκεκριμένα πρέπει να εργάζονται σε καθεστώς παρανομίας και να μην μπορούν να έρθουν σε απευθείας συνεννόηση με τους ελαιοπαραγωγούς, ώστε να είναι αναγκαία η διαμεσολάβηση τρίτων προσώπων.

Η νόμιμη εργασίας των προσφύγων στα χωράφια εξασφαλίζεται όταν ο ελαιοπαραγωγός που τους απασχολεί καταβάλει την αμοιβή τους σε τραπεζικό λογαριασμό μέσο της διαδικασίας του εργοσήμου. Όμως η συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων δεν διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό διότι δεν διαθέτουν ΑΦΜ και ΑΜΚΑ. Πάρα πολλοί πρόσφυγες άλλα και συλλογικότητες που στηρίζουν τους πρόσφυγες αναφέρουν ότι από το καλοκαίρι του 2017 οι αρμόδιες έκαναν ότι μπορούσαν για να μην εκδώσουν ΑΜΚΑ στους πρόσφυγες που το ζητούσαν. Επιπρόσθετα πρόβληματα για τους πρόσφυγες που αναζητούν εργασία, είναι ότι δεν γνωρίζουν την γλώσσα, δεν γνωρίζουν τους πιθανούς εργοδότες και την εργασία της ελαιοσυλλογής. Η γκετοποίηση τους στην Μόρια, πάγια επιλογή των κρατικών μηχανισμών, κάνει αδύνατη την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων. Έτσι γίνονται εύκολα θύματα για τα κυκλώματα που τους εκμεταλλεύονται.

Η πλειοψηφία των προσφύγων ζουν με την μόνιμη απειλή της απέλασης τους στην Τουρκία και την απάνθρωπες συνθήκες φυλάκισης τους εκεί. Με συστηματικό τρόπο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ εδώ και δύο χρόνια έχει επιβάλει καθεστώς τρομοκρατίας των προσφύγων αξιοποιώνοντας όλους τους κατασταλτικούς κρατικούς μηχανισμούς (αστυνομικά, λιμενικό κλπ), ακόμη ΜΚΟ που υποτίθεται ότι υποστηρίζουν τους πρόσφυγες, σε κρίσιμες στιγμές του εγκαταλείπουν αβοήθητους, αιτία ο κίνδυνος διακοπής της χρηματοδότησης τους από το κράτος και την Ε.Ε.

Κρίσιμο ρόλο στην τρομοκράτηση των προσφύγων παίζουν οι διάφορες αρκοδεξιές και παρακρατικές συμμορίες που έχουν δημιουργηθεί στο νησί κι οποίες δρουν ανενόχλητες και ασύδοτες εδώ και δύο χρόνια και σε πολλές περιπτώσεις σε αγαστή συνεργασία με κομμάτια του κρατικού μηχανισμού.

Ταυτόχρονα οι πρόσφυγες έχουν άμεση ανάγκη από χρήματα για να καλύψουν τις βιωτικές τους ανάγκες, για να στείλουν χρήματα στις οικογένειες τους, για να πληρώσουν δικηγόρους που διεκπεραιώνουν τα αιτήματα ασύλου που έχουν καταθέσει. Γι’ όλους τους παραπάνω λόγους είναι εξαιρετικά πρόθυμοι να δουλέψουν κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες για ένα κομμάτι ψωμί.

Του Νίκου Μανάβη για την εφημερίδα ΠΡΙΝ

Λέσβοςσκλαβοπάζαραελαιώνες