Τα επτά θανάσιμα πραξικοπήματα της CIA

13:44 26/8/2013 - Πηγή: Alfa Vita

Tweet

Του Μιχάλη Ψύλου

Μέρες του ‘53. Ενας Αμερικανός στρατηγός «πετάει» στο Ιράν για να συναντηθεί με κάποιους «παλιούς φίλους». Λίγες ημέρες αργότερα, ο σάχης Ρεζά Παχλεβί καλεί τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρωθυπουργό Μοχάμεντ Μοσαντέκ να παραιτηθεί.

Ο ιρανικός στρατός διστάζει να συνταχτεί με τον σάχη και τότε, ως εκ θαύματος, εκατομμύρια δολάρια διοχετεύονται από την Ουάσινγκτον στην Τεχεράνη για την εξαγορά υποστηρικτών του Μοσαντέκ και τη «χρηματοδότηση

διαδηλώσεων» κατά του Ιρανού πρωθυπουργού. Ο ιρανικός στρατός «πείθεται» τότε αναγνωρίζοντας ότι η ισορροπία δυνάμεων έχει διαταραχτεί και συλλαμβάνει τον πρωθυπουργό Μοσαντέκ, ο οποίος θα ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του σε κατ’ οίκον περιορισμό. Οχι, δεν πρόκειται για σενάριο ταινίας όπως η «Επιχείρηση Αργώ», αλλά για πραγματικά γεγονότα που παραδέχτηκε 60 χρόνια μετά η CIA σε αποχαρακτηρισμένα έγγραφά της. «Η ανατροπή του Μοσαντέκ ήταν από την αρχή ώς το τέλος μια αμερικανική επιχείρηση» ομολογεί πλέον η CIA. Το πραξικόπημα είχε μάλιστα την κωδική ονομασία «TPAJAX».

Το «λάθος» του Μοσαντέκ; Το 1953, μετά από σχεδόν δύο χρόνια στην πρωθυπουργία, ο Μοσαντέκ αμφισβήτησε την εξουσία του σάχη και εθνικοποίησε την ιρανική βιομηχανία πετρελαίου, που ήταν μέχρι τότε υπό τον έλεγχο βρετανικών εταιρειών. Σύμφωνα με τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA, δεν ήταν δυνατόν να αφήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες «το Ιράν ανοικτό στη σοβιετική επιθετικότητα, σε μια εποχή που ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν στο απόγειό του και η Ουάσινγκτον είχε εμπλακεί σε έναν ακήρυχτο πόλεμο στην Κορέα εναντίον των δυνάμεων που υποστηρίζονταν από την ΕΣΣΔ και την Κίνα. Το γεγονός αυτό ανάγκασε τις Ηνωμένες Πολιτείες να προχωρήσουν στο σχέδιο TPAJAX». Στο Ιράν εκτελέστηκε το πρώτο αμερικανόπνευστο πραξικόπημα του Ψυχρού Πολέμου, που αναγνωρίζει τώρα επισήμως η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αν και η ιστορία λέει ότι το πρώτο μεταπολεμικό πραξικόπημα της CIA ήταν η επιβολή στρατιωτικής κυβέρνησης στη Συρία το 1949. Από τότε, οι Αμερικανοί έχουν κατηγορηθεί βάσιμα ότι υποκίνησαν δεκάδες στρατιωτικά πραξικοπήματα σε όλον τον κόσμο για να εδραιώσουν την παντοκρατορία τους, με πιο πρόσφατο φυσικά, στις 3 Ιουλίου στην Αίγυπτο, για την ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι. Αρκετοί εθνικοί ηγέτες σε όλον τον κόσμο εξοντώθηκαν ή ανατράπηκαν με πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς, εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, «η CIA προσπαθούσε να εγκαταστήσει τους “ανθρώπους” της επικεφαλής κρατών» γράφει το αμερικανικό περιοδικό «Foreign Policy». «Μετά την επίσημη παραδοχή της επιχείρησης στο Ιράν, τα επιβεβαιωμένα πραξικοπήματα με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών είναι επτά, χωρίς να περιλαμβάνονται μια σειρά εξεγέρσεις και αποτυχημένες απόπειρες δολοφονίας, όπως το σχέδιο εξόντωσης του Φιντέλ Κάστρο με ένα παγιδευμένο με εκρηκτικά πούρο» προσθέτει το αμερικανικό περιοδικό Στη Γουατεμάλα, το 1954, αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες αρχικά υποστήριξαν τον εκλεγμένο πρόεδρο Χάκομπο Αρμπενς, από τη στιγμή που επιχείρησε μια σειρά μεταρρυθμίσεις αναδιανομής της γης σε ακτήμονες και απείλησε τις αμερικανικής ιδιοκτησίας μπανανοφυτείες της United Fruit Company, έπρεπε να ανατραπεί. Ο Αρμπενς εκδιώχθηκε με πραξικόπημα που οργάνωσε η CIA, όπως επιβεβαιώθηκε το 1999. Το σχέδιο της CIA περιελάμβανε εξοπλισμό ανταρτών και παραστρατιωτικών ομάδων, αλλά και αποκλεισμό από το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό των ακτών της Γουατεμάλας. Επόμενος σταθμός της CIA το Κονγκό, όπου το 1960 ανέτρεψε τον εκλεγμένο, πρώτο πρωθυπουργό της χώρας, Πατρίς Λουμούμπα, όταν αυτός επιχείρησε να πλήξει τα βελγικά αποικιοκρατικά συμφέροντα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με τη βοήθεια του τότε προέδρου της χώρας, Ζοζέφ Κασαβούπου, στήριξαν τη βελγική στρατιωτική επέμβαση στη χώρα, μόνο που ο Λουμούμπα συγκρότησε ένοπλη αντίσταση στον βελγικό στρατό και εξασφάλισε εφοδιασμό από τη Σοβιετική Ενωση. Οπως επιβεβαίωσε η αμερικανική επιτροπή Τσερτς το 1975, υπάλληλοι της CIA ενθάρρυναν και προσέφεραν βοήθεια στους ανθρώπους του καθεστώτος για να εξοντώσουν τον Λουμούμπα. «Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του Λουμούμπα με δηλητηριασμένο μαντίλι, η CIA ενημέρωσε τα στρατεύματα του Κονγκό για τη θέση του Λουμούμπα και αυτά μπλόκαραν τις πιθανές οδούς διαφυγής με αποτέλεσμα να τον συλλάβουν στα τέλη του 1960 και να τον δολοφονήσουν τον Ιανουάριο του επόμενου έτους». Η επιτροπή Τσερτς του αμερικανικού Κογκρέσου αποκάλυψε επίσης ότι η CIA ήταν πίσω από τη δολοφονία του δικτάτορα της Δομινικανής Δημοκρατίας, Ραφαέλ Τρουχίγιο, το 1961. Ο Τρουχίγιο ήταν άνθρωπος των Αμερικανών, αλλά με τη βάρβαρη πολιτική εθνοκάθαρσης χιλιάδων Αϊτινών, είχε φέρει τη χώρα στα πρόθυρα εμφύλιου πολέμου, γεγονός που θα απειλούσε τα αμερικανικά συμφέροντα. Το 1963, στο τότε Νότιο Βιετνάμ, η CIA οργάνωσε το πραξικόπημα για την ανατροπή και τη δολοφονία του προέδρου Νγκο Ντιν Ντιέμ από ντόπιους στρατηγούς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προετοίμαζαν από τότε τον πόλεμο εναντίον του κομμουνιστικού Βόρειου Βιετνάμ και ήθελαν απολύτως «αφοσιωμένους» ηγέτες στο Νότιο Βιετνάμ… «Για το στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον του Ντιέμ οι ΗΠΑ έχουν το πλήρες μερίδιο της ευθύνης», αναφέρεται σε επίσημα έγγραφα του αμερικανικού Πενταγώνου. «Ξεκινώντας από τον Αύγουστο του 1963 ενθαρρύναμε ποικιλοτρόπως την απόπειρα πραξικοπήματος των στρατηγών του Νότιου Βιετνάμ και προσφέραμε πλήρη υποστήριξη στη νέα ηγεσία. Διατηρήσαμε παράνομη επαφή μαζί τους σε όλο τον σχεδιασμό και την εκτέλεση του πραξικοπήματος και προσπαθήσαμε να αναθεωρήσουμε τα επιχειρησιακά τους σχέδια και να ελέγξουμε την προτεινόμενη νέα κυβέρνηση» αναφέρουν τα έγγραφα του Πενταγώνου. Το 1964, η Ουάσινγκτον εξέφρασε φόβους ότι η κυβέρνηση του προέδρου της Βραζιλίας, Ζοάο Γκούλαρτ, επιχειρούσε -σύμφωνα με τα λόγια του Αμερικανού πρεσβευτή Λίνκολν Γκόρντον- «να μετατρέψει τη Βραζιλία σε Κίνα της δεκαετίας του 1960». Ετσι, η CIA υποστήριξε το πραξικόπημα με επικεφαλής τον στρατηγό Ουμπέρτο Καστέλο Μπράνκο. Λίγες ημέρες πριν από το πραξικόπημα, «η CIA ενθάρρυνε διαδηλώσεις στους δρόμους ενάντια στην κυβέρνηση» και παρείχε καύσιμα και «όπλα μη αμερικανικής προέλευσης» σε όσους υποστήριζαν τους στρατιωτικούς. «Πιστεύω ότι θα πρέπει να λάβουμε κάθε μέτρο που μπορούμε και να είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ό,τι πρέπει» δήλωσε ο τότε πρόεδρος Λίντον Τζόνσον στους συμβούλους του, που σχεδίασαν το πραξικόπημα, σύμφωνα με τα αποχαρακτηρισμένα αρχεία της κυβέρνησης, τα οποία βρίσκονται στο Εθνικό Αρχείο Ασφαλείας. Ο στρατός κυβέρνησε τη Βραζιλία ώς το 1985. «Επιβεβαιωμένο επισήμως» πραξικόπημα της CIA ήταν αυτό στη Χιλή το 1973, όπου ανατράπηκε από τον Πινοσέτ ο εκλεγμένος σοσιαλιστής πρόεδρος Σαλβαδόρ Αλιέντε. Ο τότε πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον διέταξε τη CIA να ανατρέψει τον Αλιέντε που είχε εκλεγεί πριν από τρία χρόνια. Η CIA συνεργάστηκε με τρεις οργανώσεις της Χιλής που σχεδίαζαν το πραξικόπημα, χορηγώντας όπλα και χρήματα. Σε επίσημα έγγραφα της CIA αναφέρεται ότι η αμερικανική υπηρεσία «γνώριζε για τον σχεδιασμό του πραξικοπήματος από τον στρατό και είχε σταθερές σχέσεις συλλογής πληροφοριών με ορισμένους συνωμότες». Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τη χούντα, «η CIA διεξήγαγε επίσης προπαγανδιστική εκστρατεία για την υποστήριξη του νέου καθεστώτος Πινοσέτ, αν και γνώριζε τις σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη σωρεία δολοφονιών αντιφρονούντων» αναφέρουν τα επίσημα έγγραφα. Στο στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα το 1967, ο ρόλος της CIA είναι επίσης γνωστός, αλλά μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε καμιά 20αριά χρόνια ακόμη για να δοθούν στη δημοσιότητα τα επίσημα, αποχαρακτηρισμένα έγγραφα. Για το πραξικόπημα κατά του Μοσαντέκ στο Ιράν χρειάστηκαν άλλωστε μόλις… εξήντα! Πηγή: efsyn.grTags: ΗΠΑCIA Tweet Share on

View the discussion thread.